Kasa państwa może ponieść duże straty

O budżecie bez deficytu można zapomnieć, raczej trzeba zacząć liczyć straty dla kasy państwa. Choćby z tytułu mniejszych wpływów z podatków.

Aktualizacja: 13.03.2020 09:44 Publikacja: 12.03.2020 20:00

Kasa państwa może ponieść duże straty

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Minister finansów Tadeusz Kościński zapewniał w czwartek, że finanse publiczne są stabilne, a resort monitoruje sytuację na bieżąco.

Na razie minister nie wspomina o konieczności natychmiastowej nowelizacji budżetu na 2020 r., jednak zdaniem ekonomistów w obecnej sytuacji taka nowelizacja i tak będzie potrzebna.

– Budżet bez deficytu od początku był fikcją literacką, bo cały sektor miał deficyt – zauważa Sławomir Dudek, główny ekonomista Pracodawców RP. – Ale nawet ten fikcyjny zerowy deficyt jest nie do utrzymania – dodaje.

Czytaj także: Prezes NBP: nie ma mowy o recesji w Polsce

Jak wyjaśnia, przy obecnym konsensusie rynkowym co do wzrostu PKB w 2020 r. wynoszącym 1,6 proc., ubytek dochodów w budżecie centralnym (w tym z VAT i innych podatków) można szacować na ok. 16–20 mld zł. Pod znakiem zapytania stoją też jednorazowe dochody (np. ze sprzedaży częstotliwości 5G czy z tytułu transferów z OFE), co może złożyć się na kolejne 20 mld zł strat.

– Sam budżet centralny może mieć straty łącznie na ok. 40 mld zł. A mamy jeszcze inne podmioty sektora finansów publicznych. Cały sektor to możliwy deficyt ponad 4 proc. PKB, 80 mld zł – uważa Dudek.

– Przy założeniu, że w 2020 r. tempo wzrostu PKB spadnie poniżej 2 proc., to w takich warunkach deficyt wyniesie 2,5 proc. PKB, z ryzykiem wzrostu – uważa z kolei Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego. – Gdyby zostały podjęte działania antykryzysowe na większą skalę, albo operacja zamknięcia OFE została przeniesiona na później, i nie będzie dochodu jednorazowego z opłaty przekształceniowej, wówczas deficyt sektora finansów publicznych w tym roku może wynieść nawet 4 proc. PKB – dodaje.

– O budżecie bez deficytu można zapomnieć – przyznaje też Marcin Mrowiec, główny ekonomista Banku Pekao SA. – W naszym relatywnie umiarkowanym scenariuszu zakładamy mocny wpływ wirusa na gospodarkę przez sześć–osiem tygodni, a potem stopniowy powrót do normy – wylicza Mrowiec. W tym scenariuszu deficyt w budżecie dobiłby do co najmniej kilkunastu miliardów złotych, a w przypadku bardziej aktywnych działań stymulujących – ponad 20 mld zł. Deficyt całego sektora może zaś skoczyć do ok. 50 mld zł – uważa Mrowiec.

Pytanie też, czy potrzebny jest impuls fiskalny w reakcji na spodziewane straty firm i spowolnienie gospodarcze? – Myślę, że na obecnym etapie dobrze byłoby skupić się na sytuacji branż najbardziej dotkniętych kryzysem i tam zaproponować adekwatne wsparcie – uważa Mrowiec. – Jeśli chodzi o mocniejszy impuls, rozsądnym wydaje się poczekanie na jaśniejszy obraz sytuacji, gdy będzie wiadomo, gdzie i w jakiej skali wsparcie byłoby pożądane.

– Nie ma jeszcze stanowiska rządu co do wzrostu wydatków, ale Paweł Borys, szef PFR (na łamach „Dziennika Gazety Prawnej"), zapowiedział impuls fiskalny rzędu 11–19 mld zł – zauważa Dudek. – To zapowiedź inwestycji infrastrukturalnych, ale nie wiem, czy to najlepszy pomysł. Najlepszym impulsem byłaby redukcja kosztów pracy, redukcja tzw. klina podatkowo-składkowego – ocenia.

– Polskie finanse publiczne są nieprzygotowane na spowolnienie i kryzys – mówi Benecki. – Konieczna jest jednak pilna poprawka budżetu, najlepiej zanim zostanie uchwalony, która pozwoliłaby podjąć działania po stronie budżetowej na dużą skalę. To, co obecnie przedstawiła minister Emilewicz, to zdecydowanie za mało, aby zapobiec wtórnym efektom załamania popytu – uważa Benecki.

Minister finansów Tadeusz Kościński zapewniał w czwartek, że finanse publiczne są stabilne, a resort monitoruje sytuację na bieżąco.

Na razie minister nie wspomina o konieczności natychmiastowej nowelizacji budżetu na 2020 r., jednak zdaniem ekonomistów w obecnej sytuacji taka nowelizacja i tak będzie potrzebna.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład