Od ostatniej soboty obowiązują liczne ograniczenia różnych swobód życiowych i działalności gospodarczej. Wobec znacznego nasilenia zakażeń w całym kraju, zniesiono podział na tzw. strefy żółte i czerwone. Rygory epidemiczne obowiązują zatem w jednakowym stopniu w całym kraju.
Domówki, nabożeństwa
Zacznijmy od tych przepisów, które dotyczą osób zdrowych. Aby nie narażać ich na niebezpieczeństwo, ustanowiono nowe obostrzenia dotyczące zgromadzeń. Co do zasady, nie można organizować żadnego ich rodzaju o liczebności ponad pięć osób. Zakazano organizacji wesel, konsolacji i przyjęć komunijnych.
Zgromadzenia większe niż pięcioosobowe mogą się odbywać, jeśli są spotkaniami lub zebraniami służbowymi lub zawodowymi. Można też organizować prywatne imprezy i spotkania do 20 osób, jeśli odbywają się „w lokalu lub budynku wskazanym jako adres zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie".
Czytaj też:
Innym wyjątkiem są nabożeństwa religijne. Jeśli odbywają się w kościołach czy innych budynkach, to nie może w nich uczestniczyć więcej, niż jedna osoba na 7 mkw. powierzchni. Liczba wiernych biorących udział w nabożeństwach może być nieograniczona, jeśli odbywają się na wolnym powietrzu. Jednak wtedy uczestnicy nabożeństw powinni zachowywać odległość od siebie nie mniejszą niż 1,5 metra. Ta sama odległość obowiązuje też zresztą przy zwykłym przemieszczaniu się.
Zachowanie odstępów między ludźmi obowiązuje też w takich miejscach, jak sklepy, bazary czy poczty. Jeśli ich powierzchnia wynosi do 100 mkw., to nie może w nich przebywać więcej niż pięć osób na jedno stanowisko kasowe. W większych placówkach przyjęto dopuszczalną normę jednej osoby na 15 mkw. Jeśli zatem np. sklep ma powierzchnię 150 mkw., to może tam jednorazowo przebywać dziesięć osób.
W handlu utrzymano godziny dla seniorów powyżej 60. roku życia. Jednak sklepy mieszczące się w szkołach i placówkach oświatowych mogą w tym czasie obsługiwać także młodszych klientów.
Seniorzy w areszcie
Wyjście po zakupy to jedna niewielu możliwości wyjścia z domu dla osób po 70. roku życia. Zakazano im przemieszczania się, poza czynnościami zawodowymi lub służbowymi, zaspokajania niezbędnych potrzeb życia codziennego oraz uczestniczenia w czynnościach i obrzędach religijnych. Zatem spacer na cmentarz w celu pomodlenia się nad grobami bliskich usprawiedliwia wyjście z domu. Czym są niezbędne potrzeby życia codziennego? To trudniej ustalić. Kilka lat temu wypowiedział się na ten temat NSA, definiując „niezbędne potrzeby bytowe" na potrzeby przepisów o zasiłkach. Uznał, że to taka potrzeba bez zaspokojenia której osoba nie może egzystować, zagrożone są warunki jej istnienia, szczególnie życia i zdrowia (wyrok z 11 sierpnia 2017 r. sygn. I OSK 2905/15).
Ograniczenia dla biznesu
Przepustowość sklepów niewątpliwie zmniejszy się wskutek tych ograniczeń. Ale znacznie bardziej dotkliwie odczują epidemie właściciele siłowni, klubów fitness, dyskotek i szkół tańca. One musza być zamknięte, choć dopuszczono wyjątek dla sportowych klubów tanecznych.
Mogą działać zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, tatuażu i piercingu. Będą musiały jednak tak umawiać się z klientami, by byli obsługiwani od razu po przyjściu. Do tego obowiązuje norma jednego klienta na jedno stanowisko, a te muszą się znajdować w odległości co najmniej 1,5 m od siebie, chyba że między nimi zostaną umieszczone przegrody. Przewidziano nawet, że te przegrody mają mieć wysokość co najmniej 1 metra, licząc od powierzchni stanowiska obsługi. Można też stosować przegrody dwumetrowe, mierzone od podłogi.
Zamknięte maja być wesołe miasteczka, parki rozrywki i parki rekreacyjne. Zamknięcie dotyczy nie tylko biznesu rozrywkowego, ale też sanatoryjnego. Stopniowo ma być wygaszana działalność zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i rehabilitacji leczniczej. Wprawdzie przepisy obowiązują od soboty, ale jeśli kuracjusz przybył na swój turnus przed 24 października, to może go kontynuować. Ograniczenie działalności uzdrowiskowej i rehabilitacyjnej nie dotyczy przypadków, w których zaprzestanie rehabilitacji groziłoby poważnym pogorszeniem zdrowia pacjenta.
Rządowe rozporządzenie znosi też absurd poprzednich przepisów. Dozwolone będą targi, kongresy i konferencje organizowane z użyciem środków łączności, czyli w formule online. Na zwykłą formułę takich wydarzeń przyjdzie jednak jeszcze poczekać.
Łatwiej o chorobowe
Nowe przepisy przynoszą także nieco zmian dla osób, które zachorowały na Covid-19 albo przynajmniej przechodzą kwarantannę i izolację domową. Otóż, kto z powodu kwarantanny czy izolacji nie może pracować, będzie mógł łatwiej uzyskać wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy albo zasiłek chorobowy. Dotychczas musiał złożyć swojemu pracodawcy stosowne oświadczenie w terminie trzech dni od zakończenia kwarantanny albo izolacji. Teraz wprowadzono procedurę, w myśl której po przeprowadzeniu testu stwierdzającego zachorowanie na koronawirusa, laboratorium wykonujące ten test samo przekazuje dane o zarażonej osobie do systemu teleinformatycznego. Ma do niego dostęp ZUS i przekazuje stosowną informacje pracodawcy.
Przewidziano też przepis na wypadek, gdyby ów system nie zadziałał prawidłowo i zawiodła komunikacja na linii ZUS–pracodawca. Gdyby dane o chorym nie dotarły do pracodawcy, to po zakończeniu kwarantanny czy izolacji chory sam powinien zawiadomić pracodawcę – tak jak według poprzednio obowiązujących przepisów. Z kolei pracodawca powinien następnie wystąpić do Państwowej Inspekcji Sanitarnej (sanepidu) o potwierdzenie tych danych.
W myśl nowych regulacji obowiązku odbycia kwarantanny nie stosuje się wobec osób, które zakończyły hospitalizację lub izolację domową z powodu zakażenia koronawirusem.
Złagodzone zostaną rygory wobec osób powracających koleją spoza Unii Europejskiej. Będą one wciąż musiały poddać się kwarantannie, ale taki obowiązek nie będzie już dotyczył osób wspólnie z nimi zamieszkującymi bądź gospodarującymi.
Podstawa prawna:
rozporządzenie Rady Ministrów
z 23 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (DzU, poz. 1871)
