Rekordowy przypływ gotówki w Polsce

Wartość gotówki w obiegu wzrosła w styczniu o 38,9 proc. rok do roku, najbardziej od co najmniej 2005 r. I nie jest to pokłosie rozpędzonej akcji kredytowej, bo ta zamiera.

Aktualizacja: 22.02.2021 15:23 Publikacja: 22.02.2021 15:19

Rekordowy przypływ gotówki w Polsce

Foto: Adobe Stock

Jak wynika z danych opublikowanych w poniedziałek przez Narodowy Bank Polski, podaż pieniądza w szerokim sensie – tzw. agregat M3, który obejmuje gotówkę w obiegu, depozyty bieżące oraz depozyty terminowe o zapadalności do dwóch lat – zmalała w styczniu o niespełna 2,5 mld zł (w ujęciu transakcyjnym, czyli po korekcie o zmiany wycen), najbardziej od lipca. W ujęciu rok do roku podskoczyła jednak o 16,5 proc., po zwyżce o 15,8 proc. w grudniu 2020 r. W minionej dekadzie tylko w trzech miesiącach 2020 r. wzrosła bardziej.

Czytaj także: Góra grosza. Gdzie wymienić bilon za darmo

Ekonomiści liczyli się z przyspieszeniem wzrostu podaży pieniądza, ale mniejszym. Oczekiwali, że agregat M3 zwiększy się w styczniu (w ujęciu nieskorygowanym) o 16,6 proc. rok do roku, po 16,4 proc. w grudniu. Tymczasem tak liczona podaż pieniądza zwiększyła się o 16,8 proc. rok do roku.

W poniedziałkowych danych uwagę zwraca przede wszystkim wzrost wartości gotówki w obiegu. W samym styczniu zwiększyła się ona o 2,7 mld zł, minimalnie bardziej niż w grudniu. Za sprawą spektakularnych zwyżek w kilku miesiącach 2020 r., w styczniu br. wartość gotówki w obiegu była o niemal 87 mld zł, czyli o 38,9 proc., większa niż przed rokiem.

W styczniu nadal puchły też rachunki bieżące w bankach. Ich stan zwiększył się (w ujęciu transakcyjnym) o 7,1 mld zł, co oznacza wzrost o 35,4 proc. rok do roku. To również wynik najwyższy od co najmniej 1995 r. W przypadku samych gospodarstw domowych, depozyty na żądanie zwiększyły się o niemal 10 mld zł, czyli 30,5 proc. rok do roku.

Wzrost wartości gotówki w obiegu oraz depozytów bieżących to częściowo efekt likwidowania przez klientów banków lokat terminowych. Wartość takich lokat (o zapadalności do dwóch lat) stopniała w styczniu (w ujęciu transakcyjnym) o niemal 10 mld zł. To oznacza największy od co najmniej 2005 r. spadek o 35 proc. rok do roku.

Gotówki w obiegu i na rachunkach bieżących w bankach przybywa jednak przede wszystkim za sprawą ekspansywnej polityki fiskalnej, będącej odpowiedzią rządu na kryzys wywołany przez epidemię COVID-19. Świadczy o tym szybki wzrost zobowiązań instytucji publicznych wobec banków. W styczniu o 130,4 proc. rok do roku (w ujęciu nieskorygowanym), do 106,7 mld zł, zwiększyły się należności banków z tytułu obligacji nie skarbowych. To głównie odzwierciedlenie zakupów przez banki obligacji emitowanych przez BGK i PFR. Jednocześnie o ponad 30 proc. rok do roku, do 378,2 mld zł, wzrosło w styczniu zadłużenie netto (wobec banków) sektora instytucji rządowych szczebla centralnego.

Dominujący w normalnych czasach czynnik kreacji pieniądza, czyli akcja kredytowa, wskutek pandemii jest w zaniku. W styczniu zobowiązania gospodarstw domowych wobec banków wzrosły (w ujęciu transakcyjnym) o zaledwie 1,7 proc. rok do roku, po zwyżce o 2 proc. w grudniu. To wynik najsłabszy od co najmniej 1995 r. Zobowiązania przedsiębiorstw niefinansowych po raz ósmy z rzędu stopniały rok do roku, tym razem o 5,9 proc.

Jak wynika z danych opublikowanych w poniedziałek przez Narodowy Bank Polski, podaż pieniądza w szerokim sensie – tzw. agregat M3, który obejmuje gotówkę w obiegu, depozyty bieżące oraz depozyty terminowe o zapadalności do dwóch lat – zmalała w styczniu o niespełna 2,5 mld zł (w ujęciu transakcyjnym, czyli po korekcie o zmiany wycen), najbardziej od lipca. W ujęciu rok do roku podskoczyła jednak o 16,5 proc., po zwyżce o 15,8 proc. w grudniu 2020 r. W minionej dekadzie tylko w trzech miesiącach 2020 r. wzrosła bardziej.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Banki
Wakacje kredytowe mają zostać przedłużone. "Większość zagłosuje za tym pomysłem"
Banki
Kadrowa miotła dotarła do Banku Pekao. Kto zostanie prezesem?
Banki
Miotła kadrowa dotarła do Banku Pekao. Powołano nową radę nadzorczą
Banki
Szwajcaria nie chce powtórki z bankructwa Credit Suisse
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Banki
EBOR wyszedł zdecydowanie spod kreski w 2023 roku