Rz: Prawnicy ciągle mają problemy z rozliczaniem kosztów zastępstwa procesowego. Czy są one elementem ich wynagrodzenia i czy powinny być opodatkowane PIT?
Grzegorz Gębka: Zwrot kosztów procesowych może być elementem wynagrodzenia prawnika. Wygląda to różnie w zależności od tego, czy klient jest reprezentowany z urzędu, czy na podstawie umowy łączącej go z prawnikiem.
Jeśli prawnik reprezentuje klienta na podstawie umowy, to strony mogą dowolnie ustalić, czy w razie wygranej w sądzie koszty zastępstwa zasądzone na stronę będą wynagrodzeniem prawnika czy nie. Jeśli natomiast pełnomocnik reprezentuje klienta na podstawie tzw. prawa pomocy, to jego wynagrodzenie wynika z funkcji, którą pełni – został wyznaczony z urzędu – i jest zasądzane na jego wniosek przez sąd. W obu wypadkach wynagrodzenie musi być opodatkowane PIT.
A co z VAT? Czy jest różnica w rozliczaniu kosztów zastępstwa procesowego w zależności od tego, czy prawnik działał z urzędu czy na podstawie umowy z klientem?
Ustalona przez sąd kwota kosztów zastępstwa procesowego w razie reprezentowania strony na podstawie prawa pomocy powinna zostać powiększona o VAT, co wynika z przepisów wykonawczych.