Interpelacje posłów to wynik niezrozumienia instytucji taksy adwokackiej – mówi Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej. – Służy ona ochronie tych, którzy słusznie dochodzą swoich praw – tłumaczy.
Mecenas Arkadiusz Bereza, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych, to potwierdza.
– Wynagrodzenie pełnomocnika zależy od umowy z klientem. Stawki określone w rozporządzeniu oznaczają zaś koszty zastępstwa procesowego przyznawane przez sąd stronie wygrywającej proces. Co prawda sądy mogły zasądzać wyższe kwoty, ale niemal zawsze ograniczały się do stawek minimalnych – przekonuje.
Stawki nie były zmieniane przez 13 lat, co sprawiało, że często strona nie otrzymywała pełnego zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego. Teraz zostały one podniesione według wskaźnika wzrostu wysokości średniego wynagrodzenia.
– Taka podwyżka nie wydaje się nadmierna. Ponadto w sprawach, które nie są zawiłe prawnie i wymagają (subiektywnie) mniejszego nakładu pracy pełnomocnika, np. w postępowaniu upominawczym, zasądzane są w niższej wysokości, bo 75 proc. stawki minimalnej – tłumaczy Bereza.
Jednocześnie sędzia Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich Rafał Cebula wskazuje, że podwyższenie stawek dotyka przede wszystkim najuboższych.
– W sprawach o małe kwoty, o które najczęściej pozywane są osoby niezamożne, opłaty dla pełnomocników są zdecydowanie za wysokie. Jeśli ktoś ma ponad 1,5 tys. zł długu i 300 zł odsetek, a musi zapłacić 1,2 tys. zł kosztów procesowych, to jego wydatki wzrastają dwukrotnie. A sprawy o małe sumy zwykle sprowadzają się do odpowiedniego napisania pozwu. W sporach o większe sumy wzrost kosztów nie jest tak dotkliwy, gdyż kilka tysięcy więcej czy mniej nie robi dużej różnicy – tłumaczy.
Marcin Sala-Szymański, rzecznik Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie, przekonuje, że stawki zostały słusznie podniesione, bo były nieadekwatne do nakładu pracy. Przyznaje jednak, że pojawiają się opinie, iż teraz bywają nieproporcjonalne duże (np. w sprawie o 10 tys. zł stawka minimalna wynosi 4,8 tys. zł), co może ograniczać konkurencję – tłumaczy.
Rozporządzenie jednak pozwala na obniżenie tych kwot w szczególnych przypadkach. –Osoby, które nie spełniają zobowiązań i celowo przeciągają postępowania, narażając drugą stronę na zwiększone koszty, muszą się liczyć z koniecznością ich pokrycia – dodaje Sala-Szymański.
