Płace pokoleń kobiet są niższe od zarobków kolegów z pracy

Im większa w Polsce firma tym różnica pomiędzy płacami mężczyzn i kobiet jest wyższa. Luka rośnie wraz ze szczeblami zatrudnienia i stanowiskami.

Publikacja: 10.03.2025 04:41

Płace pokoleń kobiet są niższe od zarobków kolegów z pracy

Foto: Adobe Stock

Uprzedzenia, różnice w wynagrodzeniach mężczyzn i kobiet oraz brak elastycznych zasad pracy to trzy najczęstsze bariery utrudniające rozwój zawodowy kobiet. Tak uważają specjaliści zapytani w lutym na portalu LinkedIn przez agencję doradztwa personalnego Hays. Przy czym prawie co czwarty respondent uważa, że w ostatnim roku zmalało wśród pracodawców zainteresowanie kwestią równości i różnorodności (DEI).

– Kobiety na rynku pracy mierzą się z różnymi problemami. Ich źródłem często są nieuświadomione uprzedzenia osób zaangażowane w procesy decyzyjne, na przykład dotyczące rekrutacji czy sukcesji w firmie – wyjaśnia Karolina Szyndler, Senior Director w Hays Poland. Jej zdaniem wielu decydentów nie ma świadomości, że w sprawach zawodowych powtarzają stereotypy dotyczące pracujących matek, pracowników w wieku 50+ czy kobiet na stanowiskach kierowniczych.

Foto: Paweł Krupecki

– Wciąż prowadzi to do sytuacji, w których utalentowane i ambitne profesjonalistki nie zawsze mogą w pełni wykorzystać swój potencjał. Jest to niekorzystne nie tylko dla nich samych, ale też dla firm – komentuje Szyndler. Jej zdaniem to, iż tylko co czwarty respondent stwierdził, że w ostatnim roku pracodawca jest bardziej zainteresowany działaniami na rzecz równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, a w firmach i instytucjach pozostałych albo nic się nie zmieniło (48 proc.), albo zainteresowanie zmalało (24 proc.), wynika z prozaicznej przyczyny: trudniejszych warunków gospodarczych.

Będąc pod większą presją, firmy koncentrują się głównie na projektach, które pozwolą im zachować rentowność lub przewagę konkurencyjną. W takim kontekście inicjatywy DEI czy CSR – związane ze społeczną odpowiedzialnością biznesu – często ustępują miejsca potrzebie optymalizacji, cięcia kosztów lub inwestowania w nowe produkty i usługi.

Awans zwiększa różnice w płacach

Na to, że luka płacowa zwiększa się wraz ze stopniem kariery, zwrócił uwagę portal wynagrodzenia.pl. Alicja Pogoda przeanalizowała wyniki Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzonego przez Sedlak & Sedlak w 2024 r. Z porównania mediany płac na różnych stanowiskach wynika, że tak jak luka płacowa wynosi 9 proc. w przypadku pracowników szeregowych, 19 proc. przy porównaniu płac starszych specjalistów, tak jest to jedna czwarta przy dyrektorskich płacach i aż 44 proc. w przypadku członków zarządu. Jest to jednak – zwraca uwagę Alicja Pogoda – luka nieskorygowana, czyli taka, która różnicuje wynagrodzenia tylko ze względu na płeć i dotyczy całej populacji, a nie uwzględnia różnic w wynagrodzeniach pomiędzy mężczyznami i kobietami za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości.

– Choć wartości są znaczące, to należy wziąć pod uwagę, że zarobki mogą się od siebie różnić w zależności od województwa, typu firmy czy jej wielkości. Istotny jest również czynnik społeczny – kobiety dużo częściej niż mężczyźni wybierają zawody gorzej płatne – zaznacza Pogoda.

Informacje na temat różnic w płacach w gospodarce podaje co miesiąc GUS. Co prawda robi to z kilkumiesięcznym opóźnieniem i najnowsze dane dotyczą września, ale podane są w analizie nie tylko przeciętne płace, lecz także mediana.

Kara za macierzyństwo

W przypadku mediany wynagrodzenia kobiet były przeciętnie niższe o 6 proc. od wynagrodzeń mężczyzn. Od początku roku wahania luki są nieznaczne, oscylują właśnie koło 6 proc. Jednak różnica zmienia się w zależności od wieku pracowników, wielkości firmy czy instytucji oraz branży. Największa, 12-proc. różnica dotyczy osób w wieku 35–44 lat. W przypadku płac za wrzesień jest to ponad 850 zł przy medianie wynagrodzeń.

To wiek, w którym kobiety coraz częściej rodzą pierwsze dziecko lub wracają z urlopów macierzyńskich i rodzicielskich. Im dłuższa jest przerwa w pracy na wychowanie dzieci – tym bardziej płace kobiet odstają od pensji rówieśników, którzy nie mają przerwy w zatrudnieniu. Według danych ZUS w zeszłym roku z urlopów rodzicielskich skorzystało 17 proc. ojców. (ponad 41 tys.)

Z badań Instytuty Badań Strukturalnych (IBS) i Igi Magdy wynika, że po urodzeniu pierwszego dziecka aktywność kobiet spada do 69 proc. (z 73 proc.), a mężczyzn rośnie do 85 proc. (z 75 proc.). Są to dane za 2022 r. Instytut bada skorelowaną lukę płacową (pokazującą zarobki kobiet i mężczyzn pracujących na tych samych stanowiskach i posiadających te same kwalifikacje) i ta luka jest ponaddwukrotnie wyższa, niż wynika z danych GUS.

Pyrrusowe zwycięstwo

Trend, że panowie zarabiają więcej niż panie, urywa się pod koniec kariery zawodowej, około 55. roku życia. Ale choć widać tu różnicę w płacach na korzyść kobiet, to jest ona mniejsza niż wcześniejsza luka płacowa. We wrześniu w przypadku mediany wynagrodzeń wynosiła 5 proc. dla osób 55–64 lata i 8 proc. dla tych, które skończyły 65 lat. Z danych tych wynika, że płace najstarszych kobiet na rynku pracy są wyższe od płac mężczyzn mniej więcej o tyle (ok. 525 zł), o ile mniej zarabiają 24–35-latki. Warto też pamiętać o liczbie pracujących w poszczególnych pokoleniach. We wrześniu ub.roku w wieku 34–44 lat było niespełna 2,47 mln pracujących mężczyzn i 2,3 mln kobiet. Zaś wśród pracujących 65+ mieliśmy 303 tys. panów i ok. 208 tys. pań. Oznacza to, że luka odwraca się w przypadku ułamka wcześniejszych aktywnych na rynku pracy. Co ciekawe, z danych GUS wynika, że luka rośnie wraz z wielkością firmy.

Podczas gdy panie statystycznie zarabiają tyle samo co mężczyźni w mikrofirmach (do pięciu osób), a o 8 proc. więcej w małych przedsiębiorstwach (od 6 do 10 osób), to w dużych firmach (250–999 osób) ich zarobki są o 9 proc. niższe niż płace panów i są aż o 16 proc. niższe w największych (powyżej 1000 osób).

Jednak mediana płacy w mikrofirmach była we wrześniu niższa o 3,3 tys. zł (44 proc.) od mediany w przedsiębiorstwach dużych i o prawie 3,6 tys. zł niższa (45 proc.) w wielkich, zatrudniających od 1000 osób.

Przedsiębiorczość

W zeszłym roku 103,6 tys. firm zarejestrowały kobiety. To więcej niż co trzecia nowa działalność (38 proc.). Polski Instytut Ekonomiczny podał, że najczęściej były to firmy z branży handlowej (18 proc.), związane z działalnością profesjonalną, naukową i techniczną (15 proc.), z usługami (15 proc.) oraz opieką zdrowotną (13 proc.). W branży usługowej aż 80 proc. firm z sekcji „Pozostała działalność usługowa”, w której mieści się m.in. fryzjerstwo i kosmetyka, zostało w 2024 r. zarejestrowanych przez kobiety. Założyły też większość firm związanych z opieką zdrowotną (72 proc.) oraz z edukacją (60 proc.). Najrzadziej interesowało je budownictwo i transport. ∑

Uprzedzenia, różnice w wynagrodzeniach mężczyzn i kobiet oraz brak elastycznych zasad pracy to trzy najczęstsze bariery utrudniające rozwój zawodowy kobiet. Tak uważają specjaliści zapytani w lutym na portalu LinkedIn przez agencję doradztwa personalnego Hays. Przy czym prawie co czwarty respondent uważa, że w ostatnim roku zmalało wśród pracodawców zainteresowanie kwestią równości i różnorodności (DEI).

– Kobiety na rynku pracy mierzą się z różnymi problemami. Ich źródłem często są nieuświadomione uprzedzenia osób zaangażowane w procesy decyzyjne, na przykład dotyczące rekrutacji czy sukcesji w firmie – wyjaśnia Karolina Szyndler, Senior Director w Hays Poland. Jej zdaniem wielu decydentów nie ma świadomości, że w sprawach zawodowych powtarzają stereotypy dotyczące pracujących matek, pracowników w wieku 50+ czy kobiet na stanowiskach kierowniczych.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wynagrodzenia
Najlepiej zarabiający aktorzy Hollywood w 2024 roku. Królem Dwayne Johnson
Wynagrodzenia
Pakiety medyczne dla pracowników będą coraz droższe
Wynagrodzenia
Tempo wzrostu wynagrodzeń w polskiej gospodarce zwalnia. Dane gorsze od prognoz
Wynagrodzenia
Pracodawcy znowu zapłacą więcej za zdrowie swoich pracowników
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Wynagrodzenia
Płace mężczyzn skutecznie uciekają zarobkom kobiet
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń