Klich: Nasz wróg dopiero się budzi

[b]Rz: 80 procent Polaków popiera członkostwo w NATO. Wielu z nich nie wie pewnie, że sojusz nie ma aktualnych planów obrony Polski. Dlaczego wciąż ich brakuje?[/b]

Bogdan Klich: Sojusz roztacza nad nami parasol bezpieczeństwa. Pogłoski o tym, by NATO nie miało scenariuszy wzmocnienia Polski, są nieprawdziwe. Zdążyliśmy przystąpić do sojuszu, gdy codzienną praktyką było przygotowywanie takich planów. Jesteśmy więc w lepszej sytuacji niż państwa, które dopiero po nas przystąpiły do tej organizacji.

[b]Przecież od lat naciskamy na NATO, by wreszcie zaktualizowało te plany.[/b]

I robimy to nadal, bo skala zagrożeń zmienia się jak w kalejdoskopie. Nie tylko polityka sojuszu, ale też zdolności wojskowe muszą więc za tymi zmianami nadążać. Chodzi nam o to, by nie było cienia wątpliwości, na jaką pomoc militarną moglibyśmy liczyć i jaki będzie stopień zaangażowania politycznego pozo- stałych członków sojuszu. Oprócz parasola natowskiego rozwijamy też parasol unijny i amerykański.

[b]Jaki sens ma NATO, skoro jego członkowie, widząc, że Rosja nie wypełniła zobowiązań, na które zgodziła się po wojnie w Gruzji, i tak wznawiają oficjalne kontakty z Moskwą?[/b]

Definitywne zerwanie dialogu z Rosją byłoby błędem. Dziś w NATO nikt nie ma wątpliwości, że Rosja nie zdała egzaminu wiarygodności. W deklaracji o bezpieczeństwie sojuszu, która ma być przyjęta na szczycie w kwietniu, musi być więc wpisana warunkowa wola odbudowy dialogu z Moskwą.

[b]Oznacza to, że Rosja musi akceptować suwerenne prawa sąsiadów. [/b]

Ta deklaracja powinna prowadzić do rozpoczęcia prac nad rewizją dotychczasowej koncepcji strategicznej NATO. Spodziewamy się, że będzie ona korzystna dla Polski i przywróci równowagę między sojuszem gwarantującym bezpieczeństwo swoim członkom a zdolnością do prowadzenia operacji daleko od granic państw NATO. Sojusz nie może być też zbyt wszechstronny. Nie powinien więc zajmować się takimi problemami jak bezpieczeństwo klimatyczne.

[b]Wśród członków sojuszu przybywa prorosyjskich przywódców. Stronę Moskwy biorą liderzy Włoch, Francji czy Niemiec. Dojdzie do podziału NATO?[/b]

W NATO są kraje bardziej wyrozumiałe w stosunku do Moskwy i takie, które czujnie reagują na negatywne sygnały płynące z Rosji. Na szczęście zawsze udaje się osiągnąć konsensus. Nie sądzę, by premier Berlusconi przekonał do swojego stanowiska większość liderów państw sojuszu. Jestem pewien, że z kwietniowego szczytu NATO wypłynie jednoznaczny sygnał, że Rosja musi respektować wartości współczesnego demokratycznego świata.

[b]Dlaczego Polska tak długo nie może dojść do porozumienia z USA o warunkach stacjonowania amerykańskich wojsk w naszym kraju? [/b]

Negocjujemy teraz umowy techniczne umożliwiające budowę bazy, ułatwiające stacjonowanie baterii rakiet Patriot w naszym kraju i określające warunki przebywania w Polsce żołnierzy amerykańskich, którzy będą stanowili zaplecze dla instalacji antyrakietowej. Uważam, że tempo rozmów jest właściwe. Jesteśmy po przedostatniej rundzie rozmów i mam nadzieję, że już w kwietniu zamkniemy te negocjacje.

[b]Kiedy w takim razie patrioty pojawią się w Polsce? [/b]

Wierzę, że Amerykanie wywiążą się z wcześniejszych deklaracji i pierwsza bateria rakiet Patriot pojawi się w naszym kraju jeszcze przed końcem roku. Przy obecnych trudnościach finansowych jakiekolwiek wzmocnienie naszego systemu obrony powietrznej jest na wagę złota. Mamy już przygotowany garnizon, w którym bateria mogłaby stacjonować.

[b]USA chcą „zresetować” stosunki z Rosją. Nie boi się pan, że w zamian za pomoc w sprawie Iranu i nowy traktat o redukcji zbrojeń decyzje w sprawie bazy w Polsce znów będą podejmowane ponad naszymi głowami?[/b]

Polityka USA w stosunku do Rosji jest swoistą sinusoidą. Przeżywa okresy usztywnienia i otwarcia. Stosunki Waszyngtonu z Moskwą dotyczą spraw o znaczeniu rzeczywiście strategicznym. Z amerykańskiego punktu widzenia kolejna redukcja głowic nuklearnych oraz powstrzymanie aspiracji atomowych Iranu to kwestie kluczowe.

[b]Znany analityk gen. Stanisław Koziej mówi wprost: Amerykanie mogą przehandlować tarczę w Polsce w zamian za zgodę Rosji w tych kwestiach.[/b]

Amerykanie nie są naiwni, więc nie sądzę, by ten pogląd był uzasadniony. Wierzę, że USA wystarczy mądrości, by nie dać się wciągnąć w długotrwałą grę z Kremlem. Muszą bowiem wiedzieć, że ta gra dla nich też byłaby niekorzystna.

[b]A może to pan jest naiwny. Przecież prezydent Barack Obama mógłby poświęcić tarczę – która nawet nie wiadomo, czy działa – by pochwalić się rozwiązaniem kwestii irańskiej i redukcją głowic atomowych.[/b]

Mój pogląd jest realistyczny. Potwierdza to historia. Z końcem lat 70. Amerykanie zorientowali się, że tzw. détente [odprężenie – red.] dało przewagę Związkowi Sowieckiemu. Nieprzypadkowo prezydent Reagan uruchomił wówczas szeroki program zbrojeniowy, rozpoczynając m.in. projekt tarczy antyrakietowej w postaci Strategicznej Inicjatywy Obronnej. Ten program ma więc swoją historię. Tradycyjnie przyspieszają go republikanie, a spowalniają demokraci. Niemniej jednak konsekwentnie posuwa się on do przodu.

[b]Rosjanie wierzą za to, że NATO w końcu się rozpadnie. I misja w Afganistanie może ich w tym utwierdzać. Premier Kanady Stephen Harper przyznał, że sojusz nigdy nie pokona talibów. Pan też tak sądzi?[/b]

Nie ma wątpliwości, że Afganistan jest sprawdzianem dla NATO. Wierzę jednak, że operacja w Afganistanie się powiedzie, bo mamy za sobą doświadczenie irackie. Wielu przez lata przepowiadało, że Irak jest nie do wygrania, tymczasem staje się coraz bardziej stabilnym państwem. Decyzji Baracka Obamy o wysłaniu dodatkowych 17 tysięcy żołnierzy do Afganistanu, towarzyszy deklaracja o konieczności włączenia do procesu politycznego części przeciwników rządu w Kabulu. Ta strategia jest żywcem przeniesiona z Iraku i nie ma powodu sądzić, że w Afganistanie okaże się nieskuteczna.

[b]A jednak w Ghazni protestowali Afgańczycy wściekli na polskich żołnierzy za otwarcie ognia w meczecie.[/b]

Nasi żołnierze nie strzelali w meczecie. Wywołanie zamieszek i nagłośnienie ich w zachodnich mediach to wielki sukces propagandy przeciwnika. Polski dowódca jest w mediach chwalony za to, że umie prowadzić dialog ze społecznością lokalną. Przykładem niech będzie piątkowy artykuł w „The Guardian”.

[b]Co roku na wiosnę talibowie przystępują do zbrojnej ofensywy. Nie pokonają Polaków?[/b]

Spodziewamy się wzrostu aktywności przeciwnika, czyli ekstremistycznego skrzydła talibów i innych organizacji terrorystycznych. W południowej części prowincji Ghazni śnieg już stopniał, ale wciąż zalega on powyżej wysokości 2,5 tysiąca metrów n.p.m. Mamy świadomość, że lada moment nasi przeciwnicy obudzą się z zimowego snu.

Przygotowaliśmy się do ich wiosennej ofensywy, wysyłając w zeszłym roku do prowincji Ghazni więcej żołnierzy, niż wcześniej mieli w tym regionie Amerykanie. Zasadniczym wyzwaniem dla naszego kontyngentu będzie jednak amerykańska operacja prowadzona w pięciu prowincjach – Wardak, Logar, Paktia, Paktika i Zabul – otaczających Ghazni od północy, wschodu i południa.

Przed rokiem nie mogliśmy przewidzieć, że amerykańscy dowódcy tak szybko zdecydują się na przeprowadzenie operacji „oczyszczania” sąsiednich prowincji i że użyją tak znacznych sił. Obawiamy się zepchnięcia zorganizowanych grup przeciwnika do naszej prowincji.

[b]Talibowie skupią się wtedy na atakowaniu Polaków?[/b]

Nie możemy do tego dopuścić. Nie możemy pozwolić, by nasza prowincja zmieniła się w bezpieczną przystań dla rozmaitych grup przestępczych, bo gdy odzyskają siły, one też będą atakować naszych żołnierzy. Dlatego musieliśmy wycisnąć z naszego 1600-osobowego kontyngentu maksimum zdolności bojowych. Zdecydowałem, że więcej żołnierzy zacznie pełnić zadania bojowe, a mniej będzie stanowić ich zaplecze. Przeniosłem też naszych komandosów z prowincji Kandahar do Ghazni. A szefowi Sztabu Generalnego poleciłem, by do końca marca nasz kontyngent osiągnął większą gotowość bojową.

Zdajemy sobie też sprawę, że sytuacja bezpieczeństwa może się pogorszyć przed sierpniowymi wyborami prezydenckimi, a także ze względu na niedawno zawarty rozejm między władzami w Islamabadzie a islamistami z terytoriów plemiennych w pobliskim Pakistanie.

[b]Wyśle pan do Afganistanu dodatkowych żołnierzy?[/b]