– Podczas ciszy wyborczej można zachęcać do głosowania – wyjaśnia Olga Skarżyńska z Fundacji im. Batorego. – Pod warunkiem że nie na konkretnego kandydata ani komitet wyborczy. Można także informować o obowiązujących procedurach wyborczych –dodaje.

Tegoroczne wybory samorządowe odbędą się 16 listopada, w niedzielę. Głosowanie będzie trwać od 7 rano do 21. Do tej godziny trzeba też zachować ciszę wyborczą, która rozpocznie się w piątek, 14 listopada, o godz. 24.

W trakcie ciszy wyborczej zabroniona jest jakakolwiek agitacja. Nie wolno zatem organizować wieców, spotkań z wyborcami, rozdawać ulotek ani namawiać do głosowania na konkretnych kandydatów czy listy wyborcze.

Zabroniona propaganda

– Cisza wyborcza obowiązuje w radiu, telewizji, a także w internecie – przypomina Stefan J. Jaworski, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. – Za jej naruszenie może zostać uznane np. opublikowanie (udostępnienie) zdjęcia kandydata w sieci czy nawet polubienie jego profilu na portalu społecznościowym – przestrzega.

– Jeśli ktoś uważa, że cisza wyborcza została naruszona, to powinien zawiadomić o tym policję lub prokuraturę – dodaje Kazimierz Czaplicki, szef Krajowego Biura Wyborczego.

– Kodeks wyborczy nie definiuje pojęcia „cisza wyborcza" – mówi Maciej Borski z Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu. – Mówi jedynie o tym, że w dniu głosowania oraz na 24 godziny przed tym dniem zabroniona jest agitacja wyborcza – dodaje.

Oznacza to, że zabronione są działania czynne. Z tego natomiast wynika, że wszelkie materiały wyborcze, np. plakaty, opublikowane w internecie sondaże przedwyborcze czy strony zawierające informacje o kandydatach, nie muszą być usuwane z ulic miast ani z sieci. Nie wolno natomiast dokonywać w nich żadnych modyfikacji. Zabronione jest również np. poruszanie się po mieście samochodem (innym pojazdem) oklejonym plakatami wyborczymi. Pojazd taki może jednak stać zaparkowany na ulicy.

Ciszę wyborczą naruszy także ten, kto zrywa wiszące na ulicy plakaty, i osoba rozsyłająca wiadomości e-mail lub esemesy namawiające do głosowania na danego kandydata. A także dokonująca agitacyjnych wpisów na forum internetowym.

Za naruszenie zakazów  agitacji w tym czasie kodeks wyborczy przewiduje grzywny, których wysokość ustalają sądy.

Wysokie kary

Kodeks wyborczy zawiera dwa przepisy przewidujące kary za naruszenie ciszy wyborczej. Zgodnie z pierwszym, zawartym w art. 498 tej ustawy, kto w związku z wyborami w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania prowadzi agitację wyborczą, podlega karze grzywny. Ponieważ czyn ten jest wykroczeniem, maksymalna grzywna, jaką można wymierzyć sprawcy, wynosi 5 tys. zł.

O wiele wyższe kary grożą za publikację w czasie ciszy wyborczej wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborców. Art. 500 kodeksu wyborczego przewiduje za naruszenie tego zakazu grzywnę w wysokości od 500 tys. zł do 1 mln zł.