Klauzula wykonalności znów w formie pieczęci

Najnowszy projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego ma przywrócić uproszczoną formę nadawania klauzuli wykonalności (przystawienie na wyroku pieczęci i podpis sędziego). Przy okazji zostanie rozszerzone stosowanie tej pieczęci.

Trybunał zamieszał

Stara forma nadawania klauzuli wykonalności funkcjonowała do 22 listopada 2010 r. Wtedy to Trybunał Konstytucyjny stwierdził jej niezgodność z ustawą zasadniczą

, bo była umieszczona w regulaminie urzędowania sądów powszechnych – rozporządzeniu ministra sprawiedliwości – nie zaś w ustawie, a jest to czynność (formalnie: postanowienie) wykraczająca poza czynności urzędniczo-administracyjne (szerzej: „Rz" z 23 listopada 2010 r. „

Pieczęć i podpis to za mało do nadania wyrokom klauzuli

").

Po tym wyroku nadanie klauzuli wykonalności wymaga wydania przez sąd postanowienia wraz z uzasadnieniem. A to spowalnia pracę sądów i ściągalność długów.

Nic więc dziwnego, że po kilku miesiącach zareagowało Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów, na których spada znaczna część dodatkowej pracy.

– Kiedyś nadanie klauzuli zajmowało kilka minut. Teraz trzeba wydać jeszcze zupełnie nowe postanowienie o zgodzie sądu na wydanie klauzuli. Kiedyś często klauzule były wydawane od ręki, teraz to zupełna rzadkość – wskazuje Konrad Politowicz, asystent w Sądzie Rejonowym w Opolu, wiceprezes stowarzyszenia.

Niejako w imieniu asystentów poseł Zenon Durka zapytał Ministerstwo Sprawiedliwości, jak zamierza rozwiązać problem.

Powrót do sprawdzonego

– Decyzja o przywróceniu uproszczonej formy już zapadła. Jest tylko kwestią czasu, kiedy nowela zostanie uchwalona – powiedział „Rz" Grzegorz Wałejko, wiceminister sprawiedliwości.

– Oby to nastąpiło jak najszybciej, gdyż czynność, którą wykonywał sędzia niejako automatycznie, teraz zabiera mu ok. kwadransa – wskazuje Marcin Łochowski, sędzia z Sądu Okręgowego Warszawa-Praga.

Znowelizowany kodeks postępowania cywilnego w art. 783 wyraźne ma wskazywać, że postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności sądowego orzeczenia może mieć postać odcisku pieczęci lub wydruku.

Uproszczona forma nie będzie miała zastosowania tylko do tzw. konstytutywnej klauzuli wykonalności bądź do tytułu egzekucyjnego niepochodzącego od sądu oraz wydanych elektronicznie (dla nich będzie to oddzielne postanowienie).

Przy okazji ta miniprocedura zostanie pełniej uregulowana. Będą dodatkowe uproszczenia, np. orzeczenie o kosztach postępowania klauzulowego podlegać ma wykonaniu bez nadawania mu kolejnej klauzuli, co było wykorzystywane przez niektórych prawników do uzyskania drobnych kwot za prowadzenie tych minispraw.

Wyraźnie ma być uregulowana sprawa odwołań (zażaleń) od postanowienia sądu w kwestii klauzuli oraz zasad sporządzania uzasadnienia na wniosek wierzyciela albo dłużnika.

Etap legislacyjny:

uzgodnienia resortowe

Opinia:

Jarosław Świeczkowski prezes Krajowej Rady Komorniczej

Im szybciej zostanie przywrócona uproszczona forma nadawania klauzuli wykonalności, tym lepiej. Dziś bowiem wątpliwości dotyczą nie tylko zakresu obowiązywania wyroku TK, bo pojawiają się przypadki kwestionowania starych klauzul w formie pieczęci. Jest jednak dobra strona tego zamieszania. Można je wykorzystać do uczytelnienia procedury nadawania klauzuli. Powinna być   możliwie najprostsza, a więc w formie pieczęci, ale  też czytelna dla zainteresowanych. Tymczasem niektórzy wręcz nie traktują tej pieczęci jako postanowienia sądu, ale jakąś tam pieczęć. Dlatego w jej treści powinno być napisane, że jest to postanowienie sądu. Trzeba też podać informacje o sposobie jego zaskarżenia.

Czytaj także:

Pieczęć i podpis to za mało do nadania wyrokom klauzuli