Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość, co do bezstronności pracownika. Zgodnie z wyrokiem NSA z 20 grudnia 2007 r. (I OSK 281/07) zgłoszenie wniosku o wyłączenie rodzi obowiązek jego rozpoznania – pozytywnie lub negatywnie, ale nie pozwala na pozostawienie go bez rozpoznania.
Wyłączenie pracownika na wniosek lub odmowa jego wyłączenia następuje w drodze postanowienia (art. 123 kpa), na które nie przysługuje zażalenie ani skarga do sądu administracyjnego. Jak uznał, bowiem NSA w postanowieniu z 4 października 2012 r. (II OSK 1911/12) od postanowień wydanych na podstawie art. 24 i 25 Kodeksu postępowania administracyjnego, a zatem dotyczących wyłączenia pracownika oraz organu administracyjnego, kpa nie przewiduje prawa wniesienia zażalenia, a w konsekwencji niedopuszczalne jest także wniesienie na nie skargi do sądu. Postanowienie o odmowie wyłączenia organu bądź pracownika od rozstrzygania czy też podejmowania czynności w sprawie z chwilą jego wydania jest w związku z tym ostateczne. Strona może je kwestionować wyłącznie w trybie odwoławczym, dotyczącym orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie (art.142 kpa), a następnie ewentualnie w trybie skargowym, przed sądem administracyjnym.
Innymi słowy, strona, której wniosek odrzucono może podnieść zarzut braku obiektywizmu pracownika załatwiającego sprawę administracyjną w I instancji – w odwołaniu od decyzji, a w przypadku postępowania odwoławczego – w skardze do sądu administracyjnego na decyzję organu odwoławczego.
—Małgorzata Jankowska
podstawa prawna: art. 24, art. 123, art. 142 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 23 z zm.)