23 lipca 2021 r. Senat przyjął ustawę o zmianie Kodeksu postępowania administracyjnego

Nowelizacja jest efektem prac Komisji Ustawodawczej, która w marcu tego roku przedłożyła swój projekt przed Marszałek Sejmu i Sejm.

Prace nad ustawą były spowodowane m.in. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 2015 , który zakwestionował wtedy brak ograniczeń czasowych na stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Czytaj też:

Nowela KPA dotycząca reprywatyzacji niezgodna z wyrokiem TK i Konstytucją

Zgodnie z wyrokiem TK podważanie decyzji w każdym czasie, nawet po kilkudziesięciu latach od jej wydania, jest niekonstytucyjne. Zmiana miała sprzyjać likwidacji stanu niepewności prawnej, który komplikuje stosunki własnościowe i uniemożliwia ich stabilizację. I właśnie na tej podstawie posłowie przyjęli przepis, który w skrócie mówi o tym, że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej, nie będzie możliwa jej zmiana.

I mimo tego, że zmiany w Kodeksie są minimalne, to wywierają one ogromne skutki prawne dla byłych właścicieli nieruchomości położonych głównie w Warszawie, które pierwotnie były objęte dekretem Bieruta z 26 października 1945 r., a następnie reprywatyzacją. 

Nowela ma właśnie na celu zakończyć wciąż trwające w Polsce procesy reprywatyzacyjne. Ma to ustabilizować sytuację prawną, ale i życiową obecnych właścicieli, jednak zdaniem m.in. Tal Ben-Ari Yaalon, będącą chargé d’affaires ambasady Izraela w Polsce nie może dziać się to z naruszeniem praw poprzednich właścicieli, którym uniemożliwia się tym samym prawo dochodzenia ich roszczeń w postaci zwrotu nieruchomości lub wypłaty odszkodowani. 

Problem ten jest przywoływany jest dość regularnie, pobudzany kolejnymi procesami, a reakcja opinii jest podobna jak ta w 2018 r. po przyjęciu ustawy o IPN, kiedy to rząd pod presją międzynarodową wycofał się z niej. Jednak przyjęcie ustawy przez Senat sprawia, że nowelizacja ma coraz większą rację bytu, a jedyny możliwy opór może postawić już tylko prezydent poprzez możliwość zgłoszenia prezydenckiego veta. 

Senat przyjął całość nowelizacji z jedynie trzema poprawkami, 98 senatorów głosowało za, nikt nie był przeciw, a jedna osoba wstrzymała się od głosu. 

Poprawki Senatu dotyczą:

- przedłużenie vacatio legis z 30 dni na trzy miesiące,