Nadając w marcu 2019 r. Zespołowi Szkół nr 1 im. prof. Romualda Adama Cebertowicza w Głownie nową nazwę: Zespół Szkół nr 1 w Głownie, wojewoda łódzki powołał się na przepisy ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego. Ustawa zobowiązała organy jednostek samorządu terytorialnego do zmiany w ciągu roku nazw upamiętniających osoby i fakty związane z komunizmem. W razie niewypełnienia tego obowiązku, wojewoda powinien wydać zarządzenie zastępcze, zasięgając przedtem opinii Instytutu Pamięci Narodowej.
Czytaj też: Pomnik na cześć Armii Czerwonej nie narusza przepisów - wyrok WSA
Opinia IPN stwierdzała, że nadane w 2003 r. Zespołowi Szkół imię prof. Romualda A. Cebertowicza musi być usunięte, był bowiem członkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku i zajmował stanowiska we władzach innych komunistycznych organizacji. Symbolizuje więc represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy istniejący w Polsce w latach 1944–1989, o czym mówi art. 1 ust. 2 ustawy dekomunizacyjnej – ocenił IPN. Toteż, odwołując się do tej opinii, wojewoda łódzki uznał w zarządzeniu zastępczym, że ponieważ nazwa szkoły upamiętnia osobę ściśle związaną z ustrojem komunistycznym, należy ją zmienić.
Powiat zgierski stoi na stanowisku, że brak jest podstawy do zmiany nazwy Zespołu Szkół nr 1 w Głownie, ponieważ prof. Romuald A. Cebertowicz nie powinien być uznany za osobę symbolizującą komunizm – stwierdził starosta powiatu w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Życie i praca naukowa profesora w żaden sposób nie potwierdzają propagowania systemu komunistycznego. W społecznym odbiorze jest znany jako wybitny naukowiec, przez prawie 20 lat profesor Politechniki Gdańskiej, dążący do odbudowy kraju ze zniszczeń wojennych oraz rozwoju polskiej nauki i techniki, twórca metody zeskalania gruntów, nazwanej na jego cześć cebertyzacją. Ani w opinii IPN, ani w uzasadnieniu zarządzenia zastępczego nie wykazano, że przynależność prof. Romualda A. Cebertowicza do organizacji komunistycznych uczyniła z niego osobę symbolizującą ten totalny ustrój – orzekł WSA, uchylając zarządzenie zastępcze wojewody łódzkiego. Opinia IPN oraz zarządzenie zastępcze wojewody powinny w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśniać, z jakich względów określona osoba symbolizuje, jak to określa ustawa dekomunizacyjna, represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944–1989. Przywołanie samych faktów historycznych, dotyczących danej osoby, w tym jej przynależności i działalności w organizacjach komunistycznych, nie jest wystarczającą podstawą do przyjęcia, że ta osoba symbolizuje komunizm – stwierdził WSA. I dodał, że takie właśnie stanowisko jest obecnie ugruntowane w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, dotyczącym stosowania ustawy dekomunizacyjnej. Jej przepisy wciąż budzą bowiem wątpliwości interpretacyjne, a sprawy, jak opisana wyżej, bywają niejednoznaczne.
Na razie wydany wyrok jest nieprawomocny, a Zespół Szkół nr 1 w Głownie nosi dotychczasową nazwę.
Sygnatura akt: III SA/Łd506/19
