Podczas sesji Rady Gminy Pierzchnica (woj. świętokrzyskie) wójt gminy poinformował, że wpłynął wniosek podpisany przez 120 mieszkańców miejscowości Podlesie o podjęcie działań dla zachowania jednej nazwy na obszarze całej wsi i jednolitej numeracji.
Wniosek miał racjonalne uzasadnienie. W wykazie nazw urzędowych miejscowości we wsi Podlesie występują jeszcze inne nazwy, takie jak Nowa Droga, Towarzystwo i Zagrodzie. Dwadzieścia lat temu do wsi Gumienice przyłączono Nowe Gumienice, ale nie dokonano zmiany w wykazie urzędowych nazw miejscowości. Istniał też już projekt uchwały przewidującej wystąpienie do ministra spraw wewnętrznych i administracji o zniesienie urzędowych nazw miejscowości Nowe Gumienice – części wsi Gumienice oraz części wsi Podlesie – Nowa Droga, Towarzystwo i Zagrodzie.
W reakcji na wniosek mieszkańców Podlesia na tej samej sesji 12 września 2016 r. RG Pierzchnica podjęła uchwałę w sprawie określenia trybu konsultacji, dotyczących zniesienia urzędowych nazw miejscowości. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji określały załączniki 1 i 2 do uchwały.
Wojewoda świętokrzyski zaskarżył uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Wystąpił o stwierdzenie jej nieważności jako podjętej z naruszeniem przepisów ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych. W załącznikach do uchwały postanowiono bowiem, że uprawnionymi do udziału w konsultacjach społecznych poświęconych urzędowym nazwom miejscowości są mieszkańcy miejscowości Nowe Gumienice oraz wsi Podlesie, którzy do dnia konsultacji ukończyli 18 lat, mają czynne prawo wyborcze do rady gminy i są wpisani do stałego rejestru wyborców. Ograniczono więc niezgodnie z prawem krąg osób uprawnionych do udziału w konsultacjach. Wojewoda uznał również, że jako akt prawa miejscowego uchwała powinna być opublikowana w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Gmina wniosła o oddalenie skargi. Jej zdaniem art. 5a ustawy o samorządzie gminnym nie określa, jaka powinna być treść uchwały w sprawie konsultacji społecznych; ustawodawca pozostawił radzie swobodę decydowania o zasadach i trybie przeprowadzania konsultacji. Taka uchwała nie jest też aktem prawa miejscowego, ponieważ jej adresatami są wyłącznie mieszkańcy miejscowości Nowe Gumienice i Podlesie.
WSA przyznał rację wojewodzie i stwierdził nieważność uchwały. Przede wszystkim uznał, że uchwała w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych jest aktem prawa miejscowego, podlegającym ogłoszeniu w dzienniku urzędowym województwa. Uchwała z zakresu prawa miejscowego, nieogłoszona, jest nieważna. Sąd podzielił również stanowisko wojewody, że art. 5a ust. 2 u.s.g. upoważnia rady do określania zasad i trybu przeprowadzania konsultacji, ale chodzi tu wyłącznie o procedurę konsultacyjną. Jedynym ustawowym wymogiem jest pozostawanie mieszkańcem danej gminy. RG Pierzchnica nie miała więc ustawowej delegacji do zawężenia kręgu osób uprawnionych do udziału w konsultacjach – orzekł sąd.
Zawężenie kręgu uprawnionych do uczestniczenia w konsultacjach społecznych rażąco narusza prawo. Ograniczenie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw może być ustanowione tylko w ustawie, a nie w uchwale rady gminy.
—d.fr.
sygnatura akt: II SA/Ke 38/17
