Hipnotyczny "Makbet" Percevala w Gdańsku

Perceval, wypatrzony i sprowadzony przez nieocenioną Krystynę Messner, od pierwszej pokazywanej u nas premiery budzi niezwykłe zainteresowanie.

Najsłynniejszy flamandzki współczesny twórca teatralny, obdarzony niebywałym poczuciem realizmu, w swych spektaklach odrzuca wszelką tradycję wystawiania tekstu. Czyta go poprzez dzisiejszego człowieka, bardzo specyficznie podchodzi też do problemu scenografii. Jest ona zawsze prostym znakiem. Nigdy nie oddaje klimatów epoki, w której powstał utwór. U niego spektakle dzieją się poza czasem.

Ostatnio mogliśmy się o tym przekonać oglądając na łódzkim festiwalu Nowa Klasyka Europy opowieść o Płatonowie. Rozgrywała się na szarej pustej scenie, jedynym elementem scenografii były biegnące na ukos tory ustawione na podkładach z książek. Po nich, jak po drezynie, poruszał się siedzący przy fortepianie muzyk. Na pierwszym planie grupa postaci we współczesnych strojach wypowiadał kwestie zwrócona do publiczności. W trakcie spektaklu muzyczna drezyna przemieszczała się niepostrzeżenie aż do tragicznego końca opowieści.

Perceval potrafi zaskakiwać. Przed laty przygotował niemal 12-godzinne przedstawienie, „Schlachten" czyli „Zarżnąć", w którym zgromadził wszystkie najbardziej krwawe sceny z dramatów Szekspira. A potem stworzył „Sen o jesieni" pełen finezji, delikatny jak koronka, spektakl o poszukiwaniu miłości. Wkrótce przygotowuje się do realizacji „Blaszanego bębenka".

Polscy widzowie mogą mieć sporą satysfakcję, że Perceval, często podkreśla, jak wielką rolę w jego twórczości odegrały spektakle Tadeusza Kantora oraz lektura jego pism. To pod ich wpływem słynny Flamandczyk porzucił – jak pisano – granie ról pięknych szekspirowskich książąt i zajął się tematami, na których skupiał się teatr śmierci Kantora. Do tego dochodził problem utraty władzy, miłości, samotności i okrucieństwa.

Tragedia "Makbet" Szekspira jest pierwszą produkcją słynnego europejskiego reżysera w Rosji. Nieprzypadkowo wybrał Bałtycki Dom na swój „rosyjski debiut", bo uznał to miejsce za laboratorium nowoczesnej sztuki teatralnej i dramaturgi, gdzie chętnie prezentował swoje spektakle.

Przed premierą „Makbeta" mówił, że nigdy nie przyglądał się temu utworowi z typowej perspektywy. Dla niego tematem przewodnim tej tragedii są najgłębiej ukryte i najbardziej niebezpieczne kwestie – intymne więzi między mężczyzną a kobietą. To związki, które dają początek uczuciu, a potem z łatwością palą je na popiół. Szczególnie gdy w grę wchodzi ktoś trzeci! Mężczyzna, kobieta i... władza. Właściwie pragnienie władzy staje się próbą zmiany, wypełnienia tej pustki, która pojawia się, kiedy wypala się związek.

Po premierze „Makbeta" rosyjscy widzowie przyjęli go entuzjastycznie. W jednej z recenzji czytamy m.in. : „Spektakl Luka Percevala jest intrygująco piękny za sprawą gry światła i cienia, prostoty i surowej geometrii linii, hipnotycznie powolnego ruchu i sylwetek jakby pogrążonych w transie, ciszy, która nie oszałamia, lecz spowija i wciąga".

Jakie będą reakcje gdańskich widzów przekonamy się w niedzielny wieczór.