Na początku była Erika Steinbach

Kilkanaście miesięcy pozostało rządowi Angeli Merkel na wybudowanie pomnika niemieckich wysiedlonych, noszącego tymczasową nazwę widocznego znaku

Aktualizacja: 03.02.2008 17:56 Publikacja: 03.02.2008 17:47

Erika Steinbach

Erika Steinbach

Foto: Fotorzepa, Bartlomiej Zborowski Bar Bartlomiej Zborowski

Tyle zostało do końca kadencji obecnego rządu CDU/CSU i SPD (wybory mają się odbyć we wrześniu 2009). Zdążymy – twierdzą zgodnie partnerzy koalicji. Zgodnie też bronią idei projektu, którą jutro przedstawią w Warszawie wysłannicy pani kanclerz, licząc, że uda się skłonić Polskę do współpracy. Nie znaczy to jednak, że niemiecki rząd przemawia jednym głosem.

– Widoczny znak nie nadaje się na polsko-niemiecki projekt. Powinien to być projekt europejski, jak zapisano w porozumieniu koalicyjnym – uważa Gesine Schwan, pełnomocniczka rządu ds. kontaktów z Polską (SPD). Apeluje, aby przyjąć ze zrozumieniem każdą decyzję rządu Tuska. Zaprzecza doniesieniom, jakoby radziła Polsce, by nie delegowała przedstawicieli do gremiów widocznego znaku.

– Udział Polski w tym projekcie powinien być wynikiem jej suwerennej decyzji. Nie należy wywierać na Warszawę nacisków – tłumaczy Schwan. Patrzy na widoczny znak z całkowicie innej perspektywy niż CDU/CSU.

– Wszystko pozostaje po staremu jak w czasie wieloletniej debaty o Centrum przeciwko Wypędzeniom. Jeżeli Polska zechce, jest serdecznie zapraszana do współpracy – odpowiada Jochen-Konrad Fromme, szef grupy CDU w Bundestagu Wypędzeni, Uchodźcy i Przesiedleńcy. – Widoczny znak to Centrum przeciwko Wypędzeniom pod zamaskowaną nazwą – konkluduje konserwatywny „Frankfurter Allgemeine“.

Bez inicjatywy Eriki Steinbach umiejscowienia w Berlinie Centrum przeciwko Wypędzeniom pomyślanego jako miejsce pamięci ofiar wysiedleń Niemców po wojnie nie byłoby dzisiaj rządowego projektu, jakim jest widoczny znak. Poprzedni rząd Gerharda Schrödera odmawiał uczestnictwa w planach Związku Wypędzonych (BdV), wspieranych od początku przez partie chadeckie. Ponad dwa lata temu SPD została jednak zmuszona do zawarcia koalicji rządowej z partiami chadeckimi.

Wtedy narodził się kompromisowy pomysł widocznego znaku. Dwa lata trwały negocjacje wewnątrz rządu. – Widoczny znak nie będzie Centrum przeciwko Wypędzeniom — zapewnia Markus Meckel, poseł SPD zwalczający od lat projekt Steinbach. Według SPD nie ma dla szefowej BdV miejsca w gremiach kierowniczych widocznego znaku. Ale też nikt nie wyobraża sobie widocznego znaku bez BdV.

Optymalnym rozwiązaniem dla Berlina byłoby oficjalne uczestnictwo Polski w planowanej międzynarodowej konferencji, której zadaniem będzie opracowanie szczegółów koncepcji widocznego znaku. Program minimum Berlina zakłada, że wezmą w niej udział polscy historycy bez oficjalnego mandatu polskiego rządu.

– Formalna współpraca Polski nie jest konieczna. Polscy historycy mieliby i tak możliwość współdecydowania o ostatecznym kształcie projektu – podkreśla Meckel. Oznaczałoby to, że Polska jest gotowa co najmniej tolerować przyszłe muzeum wysiedleń w centrum Berlina, nie tak daleko od pomnika Holokaustu. Zwiedzającym te miejsca skutki drugiej wojny kojarzyłyby się nieodparcie z dwoma zjawiskami: zbrodnią ludobójstwa dokonaną przez nazistów oraz przymusowych wysiedleń, przede wszystkim Niemców.

Tym bardziej że częścią ekspozycji widocznego znaku miałaby być wystawa Eriki Steinbach „Wymuszone drogi“. Wysiedlenia Polaków przez Niemców sąsiadują tam z tragedią Ormian, czystkami etnicznymi na Bałkanach i historią Niemców wysiedlonych z Polski i innych krajów. – Nie jest to żadna relatywizacja, ale przypomnienie, że wszystkie przymusowe przesiedlenia są naruszeniem praw człowieka – uważa Steinbach. Takie jest też stanowisko obecnego rządu RFN. I wszystkich poprzednich.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1026
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022