Donald Tusk próbuje sklejać Unię Europejską

Rozpoczynający się w czwartek unijny szczyt ma zapobiec Brexitowi i zasypać podziały w sprawie uchodźców.

Aktualizacja: 17.02.2016 19:20 Publikacja: 17.02.2016 18:13

Donald Tusk próbuje sklejać Unię Europejską

Foto: AFP

Korespondencja z Brukseli

Przewodniczący Rady Europejskiej ostatnie dni spędził na podróżowaniu po Europie i spotkaniach z przywódcami krajów najbardziej zainteresowanych kryzysem uchodźczym. Jeszcze w środę wieczorem zaprosił do siebie na roboczą kolację liderów krajów szlaku zachodniobałkańskiego, czyli Słowenii, Chorwacji, Serbii i Macedonii.

– Zabiegi Tuska mają na celu poprawę atmosfery i wygaszenie otwartego sporu między Niemcami a Grupą Wyszehradzką i niektórymi innymi krajami o recepty na kryzys – powiedział wysoki rangą dyplomata jednego z państw UE. Niemcy za klucz do powstrzymania napływu uchodźców uważają Turcję.

Mają nadzieję, że ta zacznie w pełni wywiązywać się z porozumienia z UE, które przewidywało pomoc finansową, liberalizację wizową i uznanie dyplomatyczne dla Ankary w zamian za jej wysiłki na rzecz uszczelnienia swojej morskiej granicy. Ostatnio Niemcom udało się nawet przekonać NATO do używania swoich statków do aktywnego patrolowania Morza Egejskiego.

– One widzą każdą łódź i będą mogły natychmiast informować tureckie służby. Turcja może ignorować Unię, ale już nie NATO – wyjaśniał dyplomata. Niemcy dalej inwestują w ten scenariusz ratunkowy, czego dowodem jest zaplanowane na czwartek w południe, przed rozpoczęciem szczytu UE, kolejne spotkanie tzw. koalicji chętnych.

To państwa dotknięte w różny sposób napływem uchodźców i wstępnie zainteresowane przyjęciem określonej ich grupy wprost z Turcji, co ma tworzyć dodatkową zachętę dla Ankary do wypełnienia swoich zobowiązań.

Jednocześnie jest Grupa Wyszehradzka, dla której sposobem na kryzys jest zamykanie granic i izolowanie Grecji. To kraj wejścia uchodźców do UE, który nie wywiązuje się ze swoich obowiązków i nie dokonuje ich rejestracji, tylko pozwala na niekontrolowany przepływ na północ Europy, ostatnio właśnie głównie szlakiem bałkańskim. Frustracja zachowaniem Grecji powoduje, że coraz więcej państw myśli o stawianiu zapór na swoich granicach. Macedonia może to zrobić z pomocą państw Wyszehradu, czyli Polski, Węgier, Czech i Słowacji. I choć w Brukseli izolowanie Grecji bardzo się nie podoba, to coraz więcej krajów uważa, że trzeba mieć pod ręką taki plan B.

– Wielu po cichu sprzyja Wyszehradowi – uważa unijny dyplomata. W środę Austria ogłosiła wzmocnienie kontroli na swoich graniach, bo przyjęła już 90 tys. uchodźców, co – w przeliczeniu na liczbę mieszkańców – czyni ją jednym z najbardziej obciążonych państw UE. – Przygotowujemy plan B nie dlatego, że go chcemy, ale dlatego, że wdrażanie rozwiązań europejskich idzie zbyt wolno – powiedział austriacki kanclerz Werner Faymann. Decyzja nie podoba się Niemcom.

– Czy naprawdę chcemy już teraz dać za wygraną, zamknąć granicę grecko-bułgarsko-macedońską ze wszystkimi tego konsekwencjami dla Grecji i całej UE? – pytała Angela Merkel.

Jakby tego było mało, Unia musi się mierzyć z groźbą odejścia Wielkiej Brytanii. Londyn dostał ofertę ustępstw ze strony Unii, ale jej szczegóły muszą być jeszcze dopracowane na szczycie. Jeśli do porozumienia dojdzie w ten piątek, to jeszcze w niedzielę zbierze się w Londynie rząd brytyjski, ogłosi referendum na 23 czerwca i od poniedziałku przystąpi do kampanii. Premier Cameron chciałby przedłużania negocjacji, żeby budować atmosferę ostrej walki z Brukselą zakończonej jego ostatecznym sukcesem na kolejnym szczycie w marcu. Ale jest to źle przyjmowane przez innych przywódców.

– On chce teatru, ale inni uważają, że już mu dość dali. I nie chcą spektaklu upokorzeń – relacjonuje dyplomata. Przywódcy muszą jeszcze ustalić sporne szczegóły porozumienia w zakresie ograniczania zasiłków dla pracowników z UE oraz relacji między strefą euro a krajami spoza niej.