Czesi chcą zrozumieć Cyganów

[wyimek][b][link=http://www.rp.pl/artykul/449522.html]Komentarz wideo[/link][/b][/wyimek]

W Czechach, kraju, w którym zdecydowana większość obywateli deklaruje, że nie chciałaby mieć Cygana za sąsiada, nowe propozycje Ministerstwa Edukacji zapowiadają prawdziwą rewolucję. Cele są dwa – zachęcić cygańskie rodziny do posyłania dzieci do szkół oraz wreszcie zintegrować niechętne sobie społeczności. Już widać, że nie będzie łatwo.

– Nie zgodzę się na żadne specjalne lekcje o kulturze Romów. Jest ona traktowana tak samo jak kultura wietnamska, rosyjska, polska czy chińska. I niech tak pozostanie – mówi „Rz” Dalibor Sedlaček, dyrektor gimnazjum we Vsetinie, gdzie mieszka bardzo dużo Cyganów. Kilka lat lat temu miasto zasłynęło z eksmisji 36 cygańskich rodzin, które nie uiszczały opłat, i ulokowania ich w blaszanych kontenerach.

– Mieszkańcy by tego nie zaakceptowali. Mają złe doświadczenia z edukacją Romów – dodaje Sedlaček. Dziś w jego szkole nie ma ani jednego cygańskiego ucznia. – Nasza szkoła jest prestiżową i wymagającą placówką. Do tej pory nie mieliśmy żadnego romskiego ucznia, który sprostałby naszym wymaganiom – mówi.

Plan ministerstwa nie przewiduje „specjalnych” lekcji. Jak podały „Lidove Noviny”, romską kulturę i historię rząd chce włączyć do obowiązkowego programu nauczania w szkołach podstawowych i średnich, ale w ramach zwykłych lekcji, na przykład historii. – Chcemy w szkołach zwiększyć wiedzę o romskim języku i kulturze – przyznała Klara Laurencikova, szefowa jednego z departamentów ministerstwa. Dzięki temu czeskie dzieci mają lepiej zrozumieć Cyganów. I przestać myśleć o nich stereotypami.

[srodtytul]Na koszt państwa [/srodtytul]

– Te zmiany to konieczność. Każdy kolejny dzień bez nich może doprowadzić do nowych przypadków dyskryminacji i incydentów z udziałem ekstremistów. Musimy wreszcie temu zapobiec – mówi „Rz” Milan Pospišil, sekretarz czeskiej Rady ds. Mniejszości Etnicznych.

Kilka dni temu media poinformowały o kolejnym ataku na cygańską rodzinę. Do jej domu w Ostrawie ktoś wrzucił koktajl Mołotowa. 14-letnia dziewczynka zdążyła polać go wodą i nikomu nic się nie stało. Jednak w ubiegłym roku podobny incydent omal nie zakończył się śmiercią dwuletniego dziecka.

Czechom nie podoba się, że Cyganie nie pracują, że żyją na koszt podatników. Obwiniają ich o przestępstwa. – Wszystko dostają od państwa. Wszystko mają za darmo. Sami nic nie robią i jeszcze najgłośniej krzyczą, że są dyskryminowani – mówi „Rz” Tomas Vandas, lider neonazistowskiej Partii Robotniczej, którą w lutym rozwiązał sąd. Jej akcje skierowane przeciwko Cyganom nieraz kończyły się interwencją policji.

– Sytuacja jest bardzo zła, efekty – w postaci zmiany podejścia do romskiej mniejszości – nie będą natychmiastowe. Ale medal ma dwie strony. Romowie też muszą się postarać. Zmiana podejścia to zadanie dla całego społeczeństwa, nie tylko dla tych, którzy stanowią większość – mówi Pospišil.

[srodtytul]Nie mają motywacji[/srodtytul]

Dziś romskie dzieci zamiast do normalnych szkół często posyłane są do placówek dla umysłowo chorych. Dlatego środowiska cygańskie z zadowoleniem przyjmują czeskie propozycje.

– To bardzo dobra inicjatywa i krok do przodu. O to, by romska kultura była nauczana w szkołach, prosimy wszystkie państwa członkowskie Rady Europy. Brak wiedzy tworzy stereotypy. A według nich jesteśmy postrzegani – mówi „Rz” Robert Rustem z cygańskiej organizacji European Roma and Travellers Forum.

Jeden ze stereotypów to ten, że romskie rodziny nie posyłają dzieci do szkół.

– Ostro się temu sprzeciwiam. Takiego założenia nie ma w romskiej kulturze. Większość rodzin żyje w bardzo trudnych warunkach i ciężko im związać koniec z końcem. Poza tym romskie dzieci są niechętnie widziane w szkołach zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli. A to powoduje, że mają bardzo małą motywację do nauki. Trudno je też zachęcić obietnicą lepszej przyszłości, bo jako Romowie nie znajdą potem dobrej pracy– dodaje Rustem.

Czesi twierdzą, że jest coraz lepiej.

– Z roku na rok coraz więcej cygańskich dzieci trafia do szkół średnich, a nawet na studia. Aż 1,2 tysiąca romskich studentów otrzymuje stypendia. – To o czymś świadczy, ale wciąż pozostało bardzo dużo do zrobienia – mówi Milan Pospišil.