Bieda skutkiem Szoah

Gdyby nie Holokaust, zachodnia Rosja byłaby bogatsza – twierdzą badacze

Publikacja: 02.07.2010 03:34

Podczas II wojny światowej Niemcy wymordowali wielu żydowskich mieszkańców ówczesnego Związku Sowiec

Podczas II wojny światowej Niemcy wymordowali wielu żydowskich mieszkańców ówczesnego Związku Sowieckiego. Na zdjęciu: jedna z masowych egzekucji w 1942 roku

Foto: AP

Badania przeprowadzili naukowcy z Harvardu, Massachusetts Institute of Technology i Booth School of Business na Uniwersytecie Chicago. Wynika z nich, że rozwój gospodarczy rosyjskich terytoriów znajdujących się podczas wojny pod kontrolą Niemców jest obecnie mniejszy niż rozwój terytoriów znajdujących się pod kontrolą Sowietów.

W 11 zachodnich regionach Rosji w 2002 roku produkt krajowy brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 4555 dolarów, podczas gdy średnia w całym kraju 5855 dolarów. Naukowcy wiążą te dysproporcje z Holokaustem.

– Niemcy, mordując Żydów, zlikwidowali sowiecką klasę średnią, której byli oni znaczącą częścią. Przedsiębiorczych, wykształconych ludzi. Bez nich te regiony rozwijały się gorzej – powiedział „Rz” jeden z autorów badań, Tarek Hassan z Booth School of Business. – Chcieliśmy pokazać, że Holokaust miał długoterminowe skutki ekonomiczne – dodał.

Amerykańscy naukowcy w swoim raporcie wyliczyli, że 67 procent sowieckich Żydów wykonywało pracę umysłową. Odsetek ten wśród Rosjan wynosił jedynie 15 procent. Zabici Żydzi byli lekarzami, nauczycielami, urzędnikami, naukowcami. Po zakończeniu wojny tej luki długo nie udało się wypełnić.

Badania zostały przyjęte sceptycznie przez część historyków. – Na sowieckich terytoriach okupowanych wydarzyło się dużo więcej niż tylko Holokaust – powiedział „Rz” prof. Krzysztof Jasiewicz z PAN. – Co najmniej dwa razy przewalił się przez nie front, a obie strony stosowały taktykę spalonej ziemi. Do tego dochodzi demontaż zakładów przemysłowych, spalone miasta i wsie, eksploatacja zasobów naturalnych, demoralizacja i eksterminacja ludności wszelkich narodowości. Jeżeli dziś te tereny rozwijają się gorzej, to jest to skutkiem wielu czynników. Nie tylko zagłady Żydów – podkreślił.

Tarek Hassan zapewnia jednak, że „wszystko to zostało wzięte pod uwagę” podczas dokonanych przez niego obliczeń. Według prof. Jasiewicza teza, że Holokaust mógł negatywnie wpłynąć na rozwój okupowanych terytoriów, może się okazać trafna w kontekście ziem polskich. Tu bowiem Żydzi rzeczywiście stanowili grupę małych i średnich przedsiębiorców, która nagle zniknęła z powierzchni ziemi.

– W Związku Sowieckim wszystko było państwowe. Owa przedsiębiorcza „klasa średnia”, o której piszą naukowcy z USA, po prostu nie istniała. Żydzi stanowili część szarej, pogrążonej w marazmie sowieckiej biurokracji, w której narodowość i umiejętności nie miały żadnego znaczenia. Każdy, kto w Sowietach wyróżniał się ponad przeciętność, był natychmiast usuwany – dodał historyk.

Co ciekawe, Amerykanie początkowo chcieli zbadać ekonomiczne skutki Zagłady na terenie Polski. Zrezygnowali jednak, gdyż całe terytorium naszego kraju znajdowało się pod okupacją i nie mieli materiału porównawczego. Zmieniły się również granice Polski, co dodatkowo utrudniło zadanie.

– Mimo to zachęcam polskich kolegów do przeprowadzania takich badań. Pogląd, że zniknięcie Żydów nie miało znaczenia dla ekonomii , bo ich miejsce zajęli miejscowi, jest bowiem błędny. Zjawiska występujące w Sowietach zapewne wystąpiły również w Polsce – podkreślił Tarek Hassan.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=p.zychowicz@rp.pl]p.zychowicz@rp.pl[/mail][/i]

Badania przeprowadzili naukowcy z Harvardu, Massachusetts Institute of Technology i Booth School of Business na Uniwersytecie Chicago. Wynika z nich, że rozwój gospodarczy rosyjskich terytoriów znajdujących się podczas wojny pod kontrolą Niemców jest obecnie mniejszy niż rozwój terytoriów znajdujących się pod kontrolą Sowietów.

W 11 zachodnich regionach Rosji w 2002 roku produkt krajowy brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 4555 dolarów, podczas gdy średnia w całym kraju 5855 dolarów. Naukowcy wiążą te dysproporcje z Holokaustem.

Pozostało 84% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021