Stołypin naszych czasów

Tuż obok siedziby rządu w Moskwie premier Putin wkopał kamień węgielny pod pomnik carskiego premiera Piotra Stołypina i wygłosił sławiące go przemówienie.

Stołypin rządził w latach 1906 – 1911. Stłumił rewolucję i doprowadził do wycofania się cara z demokratycznych reform. Ale zarazem prowadził skuteczną politykę społeczną, sprzyjającą tworzeniu będącej zapleczem dla caratu grupy bogatych chłopów. Modernizował państwo, a gospodarka rozwijała się dynamicznie. Wielu uważa, że gdyby miał więcej czasu, prowadzone przez niego zmiany zapewniłyby Rosji rozkwit i uniemożliwiły rewolucję.

Stołypin żyje!

– Dajcie państwu 20 lat wewnętrznego i zewnętrznego spokoju, a nie poznacie Rosji! – między innymi to zdanie Stołypina cytował Putin.

Cytował też Stołypina podkreślającego większą niż gdzie indziej rolę rządu w Rosji. Podkreślał, że został premierem w czasie dramatycznym, gdy istniały „realne zagrożenia dla terytorialnej jedności kraju, a nawet dla jego suwerenności".

– Prawdziwy patriota i mądry polityk rozumiał, że dla kraju tak samo niebezpieczne są różne radykalizmy, jak i stanie w miejscu, odmowa nieuniknionych reform. Że tylko silna, zdolna do działania władza państwowa może zagwarantować spokój i stabilność wielkiego państwa – mówił Putin.

Andriej Kolesnikow z „Kommiersanta" stwierdził, że w którymś momencie przestał rozumieć, o którym premierze jest mowa – bo analogie z pojmowaną po putinowsku dzisiejszą rosyjską rzeczywistością „stały się nie do zniesienia".

Jeszcze dalej niż premier szli jego klakierzy. Paweł Pożigajło, szef funduszu badania myśli Stołypina, powiedział, że ówczesny premier „dał sobie radę z zadaniem uspokojenia społeczeństwa", które w momencie jego dojścia do władzy było „dotknięte szaleństwem terroru".

– Ten bohaterski człowiek zdołał zebrać wokół siebie zdrowe siły i pokazał, że władza to nie jest aparat bezsiły. Przywrócił autorytet rządowi – mówił Pożigajło. A kropkę nad i postawił reżyser i aktor, zarazem przyjaciel i wielbiciel Putina Nikita Michałkow, który wzniósł okrzyk: – Stołypin żyje! I zaproponował stworzenie wewnątrzputinowskiego frontu narodowego „Ruchu Stołypińskiego".

Michałkow – obok ministrów, archimandrytów Cerkwi, rektorów, gubernatorów i mera Moskwy – wszedł w skład komitetu budowy pomnika Stołypina. Ma być gotowy w kwietniu 2012 roku, gdy w Rosji będą wybory prezydenckie.

Aleksandrową drogą?

Na związek przemówienia premiera z wyborami zwracają uwagę eksperci. Rostisław Turowski z Centrum Technologii Politycznych uważa, że odwołując się do „popularnej marki" Stołypina, Putin chce podkreślić własne zasługi i zasugerować, że kraj potrzebuje przede wszystkim stabilności, której gwarantem jest on sam.

Eksperci zwracają uwagę na pozorność analogii między Stołypinem a Putinem. Wskazują, że choć Stołypin trzymał kraj żelazną ręką, to jednocześnie go modernizował, czego o Putinie powiedzieć się nie da. „Wiedomosti" podkreślają, że choć carski premier krytyki nie lubił, to nie zwalczał opozycyjnych mediów.

A ponadto „nie ma informacji o tym, by krewni i przyjaciele Stołypina po jego dojściu do władzy zajęli kluczowe pozycje w aparacie rządowym i biznesie", co charakteryzuje epokę Putina.

W Rosji symbolika historyczna odgrywa wielką rolę w polityce, przy czym przywdziewanie dawnych szat nie ogranicza się do Władymira Władymirowicza. Czyni tak również jego współpracownik i rywal, prezydent Dmitrij Miedwiediew. Na początku marca prezydent wystąpił na konferencji w rocznicę zniesienia pańszczyzny przez cara Aleksandra II. Władca ten przeprowadził wiele liberalnych reform i symbolizuje w oczach Rosjan władzę modernizacyjną.

Miedwiediew mówił, że „nie można odkładać wolności na później i bać się wolnego człowieka". Powiedział, że Aleksander „za pozorną potęgą imperium, a piaskiem w oczy zawsze umieliśmy sypać, ujrzał słabość władzy i dostrzegł, że nieskuteczna gospodarka prowadziła kraj ku nieuchronnemu upadkowi".

Obserwatorzy byli wówczas zgodni: kreujący się na następcę Aleksandra prezydent przedstawia się jako liberalna alternatywa dla Putina, utożsamianego z brakiem reform i zamordyzmem. Jeśli w przyszłości obaj liderzy będą ze sobą konkurować, to kostiumy historyczne z pewnością będą dalej w użyciu.

Fundacja badań nad spuścizną Stołypina: www.stolypin.ru

Polityka Rosja Historia Ewa Kopacz Kopalnie Surowców Skalnych

Tuż obok siedziby rządu w Moskwie premier Putin wkopał kamień węgielny pod pomnik carskiego premiera Piotra Stołypina i wygłosił sławiące go przemówienie.

Pozostało 86% artykułu