Ludmiła Aleksiejewa: Wielka tragedia dla Rosjan

Zabójstwo Borysa Niemcowa wstrząsnęło całym światem. Wszyscy zadajemy sobie pytanie – dlaczego?

Ludmiła Aleksiejewa: W naszym kraju dokonano kolejnego morderstwa politycznego. Fakt, że tragedia ta ma miejsce akurat teraz, bardzo dobrze odzwierciedla stan, w jakim znajduje się nasze społeczeństwo. Panuje w nim nienawiść, pogarda i zazdrość wobec umiejętności innego człowieka. Jest to wielka tragedia dla wszystkich Rosjan.

Borys Niemcow swoim życiem udowodnił, że jest wierny przekonaniom i wartościom. To był ten typ człowieka, którzy mógł zrezygnować z kariery, lecz nie mógł zrezygnować i zdradzić swoich przekonań. Borys był zawsze człowiekiem uczciwym i otwartym. Nic dziwnego, że dziś setki ludzi w Rosji wspominają go ze łzami w oczach.

Wspominają go także rosyjskie władze, a sprawę nagłośniły media państwowe, które wcześniej nie poświęcały zbyt wiele uwagi działalności rosyjskiej opozycji.

Po raz pierwszy rosyjskie władze, włącznie z prezydentem, godnie zareagowały na tego typu tragedię. Kondolencje od prezydenta otrzymała matka Niemcowa, której był jedynym synem. Trudno mi mówić o szczerości tych intencji. Będzie to zależało od tego, czy rosyjskie władze znajdą nie tylko sprawców tego morderstwa, lecz także zleceniodawców. Na razie rosyjski wymiar sprawiedliwości nie radził sobie z zabójstwami wybitnych działaczy opozycji, dziennikarzy i polityków.

Czy tym razem może być podobnie?

Wolałabym nic nie sugerować i chcę być dobrej myśli. Co prawda dotychczas nie znaleźli organizatorów zabójstw deputowanych rosyjskiej Dumy Galiny Starowojtowej i Siergieja Juszenkowa, do dziś nie znaleźli tego, który zlecił zabójstwo dziennikarki Anny Politkowskiej. Świadczy to jedynie o tym, że zleceniodawcy znajdują się gdzieś blisko Kremla, inaczej każdy doświadczony rosyjski śledczy nie miałby problemów, by postawić winnych przed sądem.

Czy ta śmierć wpłynie w jakiś sposób na opinię rosyjskiego społeczeństwa?

Kiedy Putin złożył kondolencje matce Borysa Niemcowa, wszystkie rosyjskie media nagle zaczęły trąbić o tym, jaki miał on wkład w rosyjską demokrację i prawa człowieka w naszym kraju. Państwowe media zaczęły mówić o tym, co było tematem tabu przez wiele lat. Jeżeli okaże się to prawdziwym wstrząsem dla społeczeństwa, to ofiara Niemcowa, wybacz mi Panie Boże, nie pójdzie na marne. Jest już najwyższy czas, by skończyć z mową nienawiści w Rosji, która króluje w propagandowych mediach. To one ponoszą odpowiedzialność za ten tragiczny stan, jaki dzisiaj mamy w Rosji.

W niedzielę Niemcow miał przewodniczyć manifestacji przeciwko rosyjskiej agresji na Ukrainie...

Zamiast tego rosyjskie władze miały żałobny marsz w centrum Moskwy. Sam fakt, że władze miasta wyraziły na to zgodę tuż po zabójstwie, jest unikalny w rosyjskiej historii. Gdy w 2009 roku w Moskwie został zastrzelony prawnik Stanisław Markiełow i dziennikarka Anastazja Baburowa, mieliśmy ogromne problemy z  uzyskaniem zgody na zorganizowanie spotkania żałobnego. Przez kilka dni kłóciliśmy z przedstawicielami lokalnych władz, by w końcu dojść do porozumienia. Tym razem do porozumienia doszło w ciągu zaledwie kilku godzin. Możliwe, że na decyzje moskiewskich władz wpłynęło to, że most, na którym został zamordowany Borys, z samego rana całkowicie wypełnił się ludźmi, a w miejscu morderstwa powstała kilkumetrowa góra kwiatów. Powinna być jakaś granica dla podobnego bestialstwa.