Rodzaje kont

Według Włodzimierza Brzezina, jeżeli będziemy chcieli scharakteryzować konto bardziej ogólnie i wszechstronnie, możemy je określić następująco:

Konto to dwustronna tabela (rachunek), stosowana zarówno w rachunkowości, jak i w innych naukach ekonomicznych do rejestracji, planowania i bilansowania przeciwstawnie skierowanych strumieni, tj. przychodów (zwiększeń) lub rozchodów (zmniejszeń) odpowiednio sklasyfikowanych obiektów majątkowych, ale także kosztów i efektów (przychodów) finansowych danego podmiotu w pewnym okresie czasu.

Podstawowe struktury konta to konta jednostronne i dwustronne. Strukturę konta najlepiej jednak pokazuje uproszczony schemat konta używany dla celów dydaktycznych i nie tylko, czyli tzw. konto teowe (nazwa od kształtu litery T).

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,9,406452.html]konto jednostronicowe (pagina, stronica)[/link][/b]

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,1,406452.html]konto dwustronicowe (folio)[/link][/b]

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,2,406452.html] konta teowe [/link][/b]

Ponieważ konto teowe jest uproszczonym schematem konta dwustronnego, zbudowane jest ono zatem z dwóch stron. Lewa strona konta nazywana jest stroną „Winien” (w skrócie Wn) lub po łacinie „Debet” (w skrócie Dt), prawa strona konta stroną „Ma” (w skrócie Ma) lub po łacinie „Credit” (w skrócie Ct). Zapisanie operacji po stronie Wn konta, określa się jako debetowanie konta lub obciążenie konta lub zapisanie w ciężar konta. Zapisanie operacji po stronie Ma konta, określa się jako kredytowanie konta lub uznanie konta lub zapisanie na dobro konta. Każde konto zawiera następujące elementy.

1. Nazwę konta oraz symbol cyfrowy konta, które to informacje wyróżniają dane konto spośród innych kont informując jednocześnie jakie operacje będą księgowane na danym koncie.

2. Datę zapisu, numer i rodzaj dowodu źródłowego będącego podstawą księgowania.

3. Kwotę, czyli dane wartościowe operacji.

[ramka][b]Ze względu na treść ekonomiczną dokonanych na koncie zapisów możemy wyróżnić następujące grupy kont:[/b]

1. Konta bilansowe – salda tych kont na koniec okresu wykazuje się w bilansie. Ich podstawowym zadaniem jest określenie stanu i zmian aktywów i pasywów.

2. Konta wynikowe – służą do ewidencji operacji wynikowych związanych z osiąganiem zysku lub ponoszeniem strat.

3. Konta pozabilansowe – służą do ewidencji specjalnie wyodrębnionych określonych operacji. Ewidencja na tych kontach może odbywać się bez zachowania zasady podwójnego zapisu.

4. Konta korygujące – mają one charakter kont pomocniczych do kont bilansowych i dlatego występują one tylko wówczas, gdy dokonuje się ewidencji na koncie bilansowym (podstawowym). Na koniec okresu saldo konta korygującego zwiększa lub zmniejsza saldo konta bilansowego (podstawowego).

5. Konta rozliczeniowe – na koniec okresu nie wykazują sald, gdyż w ciągu okresu następuje rozliczenie zmian ujmowanych na tych kontach.

[/ramka]

Założenie konta polega na wpisaniu jego nazwy oraz symbolu cyfrowego jaki został mu nadany w zakładowym planie kont.

Otwarcie konta polega na zaksięgowaniu na jednej z jego stron stanu początkowego z bilansu otwarcia. W przypadku, gdy dany składnik w bilansie nie występował otwarcie następuje poprzez zaksięgowanie pierwszej operacji gospodarczej na koncie.

Obrót konta to suma zapisów po jednej z stron konta, gdyż zapisane na danym koncie operacje gospodarcze podlegają okresowemu sumowaniu, tworząc właśnie obroty konta. Suma operacji gospodarczych zaksięgowanych po stronie Wn nosi nazwę obrotów debetowych, a na stronie Ma obrotów kredytowych.

Saldo konta to różnica pomiędzy obrotami konta, przyjmujące nazwę większego obrotu: saldo debetowe, saldo kredytowe. Jeżeli obroty obu stron konta są równe, saldo konta jest zerowe. Na koniec okresu ustala się różnicę między obrotami strony Wn i strony Ma. Powstałe saldo nosi nazwę salda końcowego (Sk). Saldo końcowe danego konta jest równocześnie saldem początkowym (Sp) tego konta w następnym okresie. Saldo końcowe wpisuje się na stronę mniejszych obrotów celem zbilansowania konta. Saldo końcowe debetowe należy zapisać na stronie Ma konta, a saldo końcowe kredytowe na stronie na stronie Wn konta. Zamknięcie konta (po sporządzeniu zestawienia obrotów i sald) polega na wpisaniu salda końcowego, a wtedy obroty obu stron konta powinny być równe – wpisuje się je, a następnie dwukrotnie podkreśla na znak zamknięcia konta. Salda końcowe są wykazywane w rocznych sprawozdaniach budżetowych.

Księgowanie operacji gospodarczych na kontach nie może naruszać równowagi bilansowej: A=P.

W związku z tym do księgowania operacji gospodarczych stosuje się zasadę podwójnego zapisu, tzn. każda operacja gospodarcza rejestrowana jest na co najmniej dwóch kontach, po przeciwnych stronach kont (jeżeli na jednym koncie zapis widnieje na stronie Wn to na drugim koncie musi nastąpić na stronie Ma), w tej samej kwocie zgodnie z dowodem na podstawie którego operacja jest księgowana.

Konsekwencją stosowania zasady podwójnego zapisu jest związek i powiązanie kont poprzez operacje gospodarcze nazywany korespondencją kont, a konta – kontami korespondującymi lub przeciwstawnymi. Może on przyjmować postać zapisów prostych dokonywanych na dwóch kontach lub postać zapisów złożonych dokonywanych na kilku kontach. Obrazuje to poniższy przykład:

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,3,406452.html] korespondencję kont – zapis prosty [/link][/b]

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,4,406452.html] korespondencję kont – przykładowy zapis złożony [/link][/b]

W rachunkowości budżetowej dominującą rolę odgrywają konta bilansowe. Ich zadaniem jest przyjęcie stanów początkowych z bilansu otwarcia, ujęcie zmian tych stanów w wyniku zaistniałych operacji gospodarczych oraz wykazanie stanów końcowych poszczególnych składników majątku i źródeł jego pochodzenia w bilansie zamknięcia.

[ramka][b]Ze względu na swoją przeciwstawność konta dzielą się na:[/b]

1. Konta aktywne.

2. Konta pasywne.

3. Konta aktywno - pasywne.

[/ramka]