Zmiana ustawy uchyliła regulaminy

Rady powinny jak najszybciej podjąć nowe uchwały w sprawie zasad utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Te przyjęte przed 12 czerwca 2009 r. utraciły z tą datą moc obowiązującą. Potwierdzają to opinie ekspertów

Publikacja: 08.02.2010 04:10

Zmiana ustawy uchyliła regulaminy

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, to przyjmuje się, że taki akt traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego.

Zasada ta wynika z treści § 32 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F36225D9D0EFE69F41612783440161C0?id=166317]rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zasad techniki prawodawczej[/link]. Jednocześnie, jak wynika z § 33 ust. 1 tego rozporządzenia, akt wykonawczy wydany na podstawie zmienionego upoważnienia ustawowego można czasowo zachować w mocy. Należy w tym celu w przepisach nowelizacji zamieścić odpowiedni przepis przejściowy.

Określone w omówionych przepisach rozporządzenia w sprawie zasad techniki prawodawczej zasady stosuje się do wszystkich aktów wykonujących ustawy, a więc nie tylko do rozporządzeń, ale także do uchwał rad gmin będących prawem miejscowym.

Przykładem gminnych uchwał wykonujących ustawy są regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie. Podstawą do ich wydawania są przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=180129]ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie[/link], a dokładnie art. 4 tej ustawy.

Przepis ten został znowelizowany przez [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E5CC554E552AA72C3E3FBD9DBFFF6C2?id=312518]ustawę z 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach[/link], która weszła w życie 12 czerwca 2009 r. Nadała ona nowe brzmienie art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o czystości i porządku w gminie.

Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu gminne regulaminy powinny określać zasady prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego, zużytych baterii i akumulatorów. Ustawa rozszerzyła zatem zakres spraw przekazanych do uregulowania w gminnej uchwale.

[srodtytul]Brak przepisów przejściowych[/srodtytul]

Biorąc pod uwagę treść § 33 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zasad techniki legislacyjnej, uznać zatem należy, że gminne regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie albo utraciły moc obowiązującą, albo z woli ustawodawcy zachowały ją do czasu wydania nowych przepisów. Ta ostatnia możliwość musi zostać jednak wyraźnie zapisana w przepisach przejściowych zawartych w ustawie o bateriach i akumulatorach.

Ustawodawca uczynił tak w stosunku do przepisów rozporządzenia ministra środowiska wydanego na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4BEB2A26BEA780CE5CFE105EDDC092AB?id=179163]o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym[/link]. Art. 119 ustawy o bateriach i akumulatorach w sposób wyraźny przewiduje, że rozporządzenie to zachowuje moc obowiązującą do czasu wydania nowego, zgodnego z nowym brzmieniem art. 10 ust. 3 ustawy o zużytym sprzęcie.

Ustawa o bateriach i akumulatorach, która stała się obowiązującym prawem 12 czerwca 2009 r., nie zawiera takiej regulacji odnośnie do gminnych regulaminów wydanych na podstawie art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie w brzmieniu sprzed nowelizacji.

Należy zatem uznać, że z dniem, w którym ustawa ta weszła w życie, regulaminy utraciły moc obowiązującą (takie stanowisko prezentuje Ireneusz Krześnicki w: „Regulaminy utrzymania czystości uchwalone przed 12 czerwca 2009 r. utraciły z tym dniem moc wiążącą”, www.lex.pl/samorząd ).

[srodtytul]Skutkiem jest nieważność[/srodtytul]

Przedstawioną powyżej ocenę skutków wpływu nowelizacji na obowiązywanie aktów prawa miejscowego (regulaminów czystości) potwierdza opublikowana na stronie internetowej www.lex.pl/samorząd opinia dr. Grzegorza Wierczyńskiego (w sprawie skutków prawnych rozszerzenia upoważnienia do uchwalania regulaminów utrzymania czystości i porządku na terenie gminy).

Autor podkreśla w niej, że niezgodność treści regulaminu z zawartym w ustawie upoważnieniem do jego wydania skutkuje nieważnością całego aktu prawa miejscowego.

W takich bowiem sytuacjach zakres spraw przekazanych do uregulowania traktuje się jako wytyczne dotyczące obligatoryjnej treści aktu. Jakikolwiek brak obligatoryjnej części treści aktu wykonawczego jest natomiast powodem do uchylenia danego aktu w całości ([b]wyrok. NSA z 8 kwietnia 2008 r., II OSK 370/07[/b]).

Ponieważ art. 4 ust. 2 ustawy o czystości i porządku w gminach należy traktować jako przepis określający obligatoryjną treść uchwały rady w sprawie regulaminu, to w konsekwencji w dniu wejścia w życie ustawy o bateriach i akumulatorach obowiązujące regulaminy stały się sprzeczne z tą regulacją, a w konsekwencji utraciły moc obowiązującą.

[ramka][b]Kosztowne skutki błędu[/b]

Jak podkreślają eksperci, regulaminy czystości i porządku na terenie gminy utraciły moc obowiązującą niezależnie od tego, czy był to cel ustawodawcy, czy też efekt przypadku, niedopatrzenia lub błędu ustawodawcy.

Jak podkreśla Ireneusz Krześnicki, w takich przypadkach zawsze należy stosować zasadę, zgodnie z którą nie jest ważne, co ustawodawca chciał uchwalić, lecz to, co rzeczywiście uchwalił.

Z kolei dr Wierczyński podkreśla, że nawet gigantyczna skala marnotrawstwa, do której taki błąd może prowadzić, nie może zmienić oceny obowiązywania dotychczasowych aktów wykonawczych.[/ramka]

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku