Za wnioski trzeba będzie płacić

W ocenie Związku Powiatów Polskich obowiązująca od przeszło dekady ustawa o dostępie do informacji publicznej wymaga zmiany.

– Jej przepisy są na tyle nieprecyzyjne, że praktyczne stosowanie ustawy przysparza organom administracji publicznej dużych problemów – mówi Marek Tramś, prezes Związku Powiatów Polskich. – Przykład? Chociażby zawarta w ustawie definicja informacji publicznej, która jest klasycznym wyjaśnianiem pojęcia nieznanego przez inne pojęcia, również nieznane – tłumaczy prezes Tramś.

To trzeba zmienić

Ze stanowiskiem tym nie zgadzają się eksperci, w których ocenie wypunktowane przez ZPP mankamenty ustawy wskazują raczej na intencję ograniczania dostępu do informacji publicznej.

– Definicja informacji publicznej w większości ustawodawstw jest szeroka – mówi Krzysztof Izdebski, ekspert Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska. – Wszelkie pomysły polegające na rzekomym jej sprecyzowaniu w ustawie znacznie ograniczają przejrzystość administracji publicznej – dodaje.

– Z inicjatywą nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej zamierzamy wystąpić na najbliższym posiedzeniu Parlamentarnego Forum Konsultacji Samorządowych – informuje Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP. – Staramy się też przekonać do naszej inicjatywy pozostałe organizacje samorządowe. Jeżeli zyskamy poparcie, to będziemy pracować nad projektem – dodaje.

Co powinno się w nim znaleźć? Przede wszystkim doprecyzowanie relacji pomiędzy ustawą o dostępie do informacji publicznej  a innymi przepisami, które  odmiennie regulują zasady i tryb udostępniania informacji publicznej.

– Zwróćmy uwagę, że ustawa pozwala żądać np. informacji o zarobkach funkcjonariuszy publicznych,  mimo  że ci są zobowiązani do składania oświadczeń majątkowych, które są następnie publikowane w BIP – mówi Rudolf Borusiewicz.

W ocenie ZPP na nowo należy uregulować również zasady postępowania z tzw. informacjami wewnętrznymi (np. numery telefonów służbowych funkcjonariuszy publicznych, dokumentacja z narad pracowników, informacje gromadzone w związku z postępowaniem cywilnym, którego stroną jest jednostka). A także kwestie opłat za udostępnienie informacji publicznej.

– Możliwość naliczania takich opłat, chociażby minimalnych, mogłaby uchronić administrację publiczną przed zalewem próśb o udostępnienie informacji publicznej – argumentuje dyrektor Borusiewicz.

Kurs na ograniczenia

– Propozycje zmiany ustawy zmierzają w istocie do dalszego ograniczenia prawa do informacji – mówi Krzysztof Izdebski. – Wskazuje na to chociażby chęć zawężenia dostępu do tzw. informacji wewnętrznej, co jest niezgodne z konstytucją – dodaje.

Podobnie może być odczytany postulat wprowadzenia opłat za wniosek o udostępnienie informacji publicznej.

– Po raz kolejny pojawia się, nieznajdujący żadnego oparcia w faktach, argument o rzekomym  zalewie wniosków – mówi Krzysztof Izdebski. – Tymczasem z  ewidencji prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego jednoznacznie wynika, że wnioski o udostępnienie informacji stanowią nieznaczny ułamek ich działalności – dodaje ekspert.

Poza tym właściwym narzędziem ograniczania wpływu wniosków powinien być dobrze prowadzony Biuletyn Informacji Publicznej.

– Tego ZPP zdaje się w ogóle nie zauważać – mówi Krzysztof Izdebski. – Podobnie jak tego, że samorządy mają w tym obszarze jeszcze dużo do zrobienia – dodaje.

Pozostałe  zgłaszane przez ZPP uwagi świadczą raczej o braku wiedzy o funkcjonowaniu przepisów określających dostęp do informacji.

– Dane o wynagrodzeniach nie są tożsame z informacją znajdującą się w oświadczeniach majątkowych – wyjaśnia Krzysztof Izdebski.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl