Gimnazjum zlikwidowano w niewłaściwy sposób

Sprawa uchwały Rady Gminy w tej sprawie obrazuje trudności, jakie mogą czekać samorządy przy wprowadzaniu reformy szkolnej.

Jednym z jej głównych punktów jest wygaszanie gimnazjów, które ma się rozpocząć od 1 września 2017 r.

W gminie Zagnańsk w woj. świętokrzyskim przystąpiono do tego już w 2015 r.

Apel o ratunek

27 maja 2015 r. Rada Gminy podjęła uchwałę o likwidacji Publicznego Gimnazjum im. AK w Kajetanowie w trybie sukcesywnego wygaszania cyklu kształcenia. Stopniowa likwidacja gimnazjum wchodzącego w skład Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kajetanowie miała się rozpocząć od 1 września 2015 r. i potrwać do 31 sierpnia 2017 r. Od roku szkolnego 2015/2016 miało już nie być naboru do pierwszych klas. Gmina obiecywała możliwość ukończenia gimnazjum przez dotychczasowych uczniów. Uczniom z obwodu objętego likwidacją zapewniała naukę w Publicznym Gimnazjum im. Staszica w Zagnańsku.

Sesja przebiegła burzliwie. Protestowali rodzice i nauczyciele, a społeczny komitet obrony szkoły wystosował apel o ratunek dla gimnazjum. Gminne władze stały jednak twardo na stanowisku, że samorządu nie stać na dalsze dopłacanie 600 tys. zł do szkoły liczącej 130 uczniów, w tym 40 gimnazjalistów.

Rodzice nie kapitulowali, a matka jednego z uczniów, który od roku szkolnego 2015/2016 powinien chodzić do gimnazjum, wniosła skargę na uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Jej zdaniem przepisy ustawy o systemie oświaty nie zezwalają na stopniowe wygaszanie szkół, dla których ustala się plan sieci szkół oraz granice ich obwodu. Do likwidacji szkoły wchodzącej w skład zespołu szkół wymagane jest też jej wyodrębnienie ze struktur tego zespołu bądź jego rozwiązanie.

Sukcesywna likwidacja

WSA ocenił, że zaskarżona uchwała została podjęta z naruszeniem prawa, a likwidacja gimnazjum była niedopuszczalna. Procedura likwidacji szkoły, przewidziana w art. 59 ustawy o systemie oświaty, nie może mieć zastosowania do szkoły wchodzącej w skład zespołu szkół, dopóki nie zostanie ona z niego wyodrębniona. Dopiero wtedy można podjąć uchwałę likwidacyjną. Rada Gminy Zagnańsk tego nie dopełniła – stwierdził sąd.

W oczekiwaniu na reformę

W uzasadnieniu wyroku wyraził jednak pośrednio akceptację dla zamierzeń proponowanych w zapowiadanej reformie szkolnej. Orzekł, że likwidacja szkół w trybie sukcesywnego wygaszania cyklu kształcenia jest dopuszczalna. Jest to powszechnie akceptowana forma likwidacji szkół, korzystniejsza niż ich całkowita likwidacja. Sukcesywna likwidacja nie dotyka bowiem od razu wszystkich uczniów danej szkoły, ich rodziców i nauczycieli, ale tylko część z nich, co umożliwia lepsze przygotowanie się do już uchwalonych, a więc nieuchronnych zmian.

Andrzej Porawski ze Związku Miast Polskich obawia się, że będą trudne do przeprowadzenia i kosztowne. Wygaszone mają być także gimnazja niepubliczne. Powszechną uwagę przyciągają problemy organizacyjne, podczas gdy zmian wymaga zwłaszcza program nauczania.

sygnatura akt: II SA/Ke 212/16

Opinia

Lech Sprawka, członek sejmowej Komisji Edukacji Narodowej