Sieć wodociągowo-kanalizacyjna z prewspółczynnikiem

Gmina stanęła na stanowisku, że w przedstawionej przez nią sytuacji przepisy o prewspółczynniku nie będą miały zastosowania. Argumentowała, że warunkiem jego stosowania jest wykorzystywanie zakupów także do celów innych niż działalność gospodarcza, podczas gdy w omawianym przypadku sytuacja taka nie ma miejsca. Dostarczanie wody i odbiór ścieków od odbiorców wewnętrznych (urzędu gminy i jednostek budżetowych gminy) jest czynnością wewnętrzną gminy, dokonywaną dla jej własnych celów, nie spełnia zatem kryteriów „celów innych niż działalność gospodarcza" jak wymaga tego regulacja ustawowa.

Powyższe stanowisko dyrektor izby skarbowej uznał za nieprawidłowe. Stwierdził, że skoro w obszarze działalności gminy (urzędu gminy, jednostek budżetowych) występują czynności niestanowiące działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a dostarczana przez zakład woda i odprowadzane ścieki służą również tej działalności, to wskazane we wniosku wydatki należy uznać za zakupy, o których mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, tj. podlegające rozliczeniu według prewspółczynnika wydatki wykorzystywane zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do innych celów.

W zakresie metody ustalania prewspółczynnika dyrektor izby skarbowej wskazał natomiast, że zaproponowany przez gminę sposób nie może być uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez nią działalności i dokonywanych nabyć. Sposób ten bowiem odnosi się tylko do jednego z rodzajów prowadzonej przez gminę działalności (zadania z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej), podczas gdy w gminie występują również inne czynności niepodlegające opodatkowaniu i skutkujące nienaliczaniem VAT należnego, przykładowo budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej w postaci oświetlenia, chodników, placów zabaw, czy też utrzymanie tej infrastruktury. Sposób ten jest nieprawidłowy również dlatego, że jest niezgodny z rozporządzeniem ministra finansów w sprawie sposobu określania prewspółczynnika w jednostkach samorządu terytorialnego.

Komentarz eksperta

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w MDDP

W mojej ocenie przedstawiona interpretacja jest nieprawidłowa. To znaczy trudno odmówić racji organowi podatkowemu co do kwestii stosowania prewspółczynnika w ogóle. Skoro wybudowana przez zakład sieć wodociągowo-kanalizacyjna jest wykorzystywana przez urząd gminy oraz przez jej jednostki budżetowe, a wykonywana przez ten urząd i te jednostki działalność jest w pewnym zakresie „działalnością inną niż gospodarcza", to po centralizacji skutkującej uznaniem zakładu, urzędu i jednostek budżetowych gminy za jednego podatnika, mamy de facto do czynienia z zakupami wykorzystywanymi przez tego podatnika również do celów innych niż działalność gospodarcza.

Nie sposób natomiast zgodzić się z forsowanym w interpretacjach poglądem o obowiązku ustalania prewspółczynnika wyłącznie w oparciu o wzory wskazane w rozporządzeniu i braku możliwości stosowania przez samorządy metod wynikających z art. 86 ust. 2c ustawy o VAT. Organ podatkowy wskazuje, że zaproponowana przez gminę metoda nie jest właściwa ponieważ odnosi się tylko do jednego z rodzajów prowadzonej przez nią działalności (z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej), podczas gdy w gminach występują również inne czynności niebędące działalnością gospodarczą takie jak budowa i utrzymanie chodników, oświetlenia czy innej ogólnodostępnej infrastruktury. Wydaje się jednak pomijać, że gmina pytała o wydatki dotyczące sieci wodno-kanalizacyjnej, które z założenia nie mają wiele wspólnego z oświetleniem ulicznym czy placami zabaw. Pozostaje mieć nadzieję, że ten niekorzystny trend interpretacyjny ulegnie z czasem zmianie pod wpływem kształtującego się orzecznictwa sądów administracyjnych, czego przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 15 grudnia 2016 r., sygn. I SA/Rz 881/16.