Reklama

Kiedy można zawiesić radę gminy

Kiedy prezes Rady Ministrów może zawiesić organy gminy (miasta), w tym radę i wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i ustanowić zarząd komisaryczny? - jedną z okoliczności rozważa profesor prawa Uniwersytetu Warszawskiego

Publikacja: 23.02.2007 00:01

Chodzi o taką sytuację, gdy rada odmawia uznania mandatu wójta za wygasły w związku z przekroczeniem przez niego terminu wyznaczonego naskładanie oświadczeń majątkowych.

Ustawa z 1990 r. o samorządzie gminnym przewiduje:

¦ po pierwsze (art. 96) - możliwość rozwiązania rady gminy w drodze uchwały Sejmu powziętej na wniosek prezesa Rady Ministrów w razie "powtarzającego się naruszania przez radę konstytucji lub ustaw". Po rozwiązaniu rady prezes RM powołuje komisarza pełniącego obowiązki rady aż do czasu przeprowadzenia wyborów w danej gminie;

¦ po drugie (art. 97) -możliwość zawieszenia organów gminy w razie "nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych". Zawieszenie następuje na wniosek ministra odpowiedzialnego za administrację publiczną, a decyzję w tej sprawie podejmuje prezes RM. Może ono trwać do dwóch lat, nie dłużej niż do wyboru organów gminy na nową kadencję. Ich funkcje w okresie zawieszenia pełni wyznaczony przez premiera zarząd komisaryczny;

¦ po trzecie (art 98a) - możliwość odsunięcia od urzędowania wójta (prezydenta miasta) przez wojewodę drogą zarządzenia zastępczego wówczas, gdy rada gminy nie stwierdzi wygaśnięcia mandatu w sytuacjach określonych ustawą (ordynacją wyborczą). Taką sytuacją miałoby być niezłożenie przez wójta w terminie wymaganych oświadczeń majątkowych.

Reklama
Reklama

Warto zwrócić uwagę na powody uzasadniające decyzje nadzorcze, o których mówią te przepisy. W pierwszym wypadku chodzi o uporczywe naruszanie prawa, w drugim o nieskuteczność działania, w trzecim o zaniedbanie wykonania w terminie ciążącego na wójcie obowiązku i o nieuznanie przez radę wygaśnięcia jego mandatu. Powstaje pytanie, czy niepodjęcie przez radę gminy uchwały o wygaśnięciu mandatu oznacza "przedłużającą się nieskuteczność w wykonywaniu zadań publicznych", czy przeciwnie -dążenie do tego, aby zadania te były wykonywane skutecznie, czemu służyć ma zachowanie ciągłości w obsadzie kluczowego stanowiska w organie wykonawczym gminy. Gdyby chcieć skorzystać z postanowień któregoś z dwóch pierwszych przywołanych tu artykułów, to właściwszym wydaje się art. 96 niż 97, lecz zarazem należałoby udowodnić, że rada gminy narusza konstytucję lub ustawy w sposób "powtarzający się", a nie jednostkowy.

W razie niezłożenia mandatu przez wójta lub odmowy uznania tego mandatu za wygasły przez radę gminy zastosowanie znajduje ustanowiony specjalnie na tę okoliczność art. 98a. Nie powinno się strzelać z wielkich armat (art. 96 i 97 ustawy), jeśli do załatwienia danej, szczególnej sprawy mamy przygotowaną przez ustawodawcę strzelbę. W każdym razie jednak decyzje nadzorcze o rozwiązaniu, zawieszeniu rady gminy oraz zarządzeniu zastępczym podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem (art. 98). Przepisy (tu ordynacji wyborczych), których niewykonanie przez osoby zobowiązane miałoby stać się pierwotnym powodem podjęcia decyzji nadzorczych przez organy administracji państwowej, zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał ma rozpatrzyć wniosek w tej sprawie w połowie marca, a więc już niebawem.

Sądzę, że lepiej byłoby wstrzymać się z podejmowaniem takich decyzji do czasu ustalenia, czy znajdują one konstytucyjnoprawną podstawę.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Nadchodzi najpoważniejsza zmiana w polskiej ortografii od kilkudziesięciu lat
Nieruchomości
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok ws. zasiedzenia służebności przesyłu
Dobra osobiste
Dziennikarka TVP ofiarą pomówień wspomaganych przez AI. Jak walczyć z oczernianiem?
Prawo w Polsce
Jest pierwsze weto. Karol Nawrocki mówi o „szantażu wobec społeczeństwa"
Matura i egzamin ósmoklasisty
CKE podała terminy egzaminów w 2026 roku. Zmieni się też harmonogram ferii
Materiał Promocyjny
Firmy coraz częściej stawiają na prestiż
Reklama
Reklama