Chodzi o taką sytuację, gdy rada odmawia uznania mandatu wójta za wygasły w związku z przekroczeniem przez niego terminu wyznaczonego naskładanie oświadczeń majątkowych.
Ustawa z 1990 r. o samorządzie gminnym przewiduje:
¦ po pierwsze (art. 96) - możliwość rozwiązania rady gminy w drodze uchwały Sejmu powziętej na wniosek prezesa Rady Ministrów w razie "powtarzającego się naruszania przez radę konstytucji lub ustaw". Po rozwiązaniu rady prezes RM powołuje komisarza pełniącego obowiązki rady aż do czasu przeprowadzenia wyborów w danej gminie;
¦ po drugie (art. 97) -możliwość zawieszenia organów gminy w razie "nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych". Zawieszenie następuje na wniosek ministra odpowiedzialnego za administrację publiczną, a decyzję w tej sprawie podejmuje prezes RM. Może ono trwać do dwóch lat, nie dłużej niż do wyboru organów gminy na nową kadencję. Ich funkcje w okresie zawieszenia pełni wyznaczony przez premiera zarząd komisaryczny;
¦ po trzecie (art 98a) - możliwość odsunięcia od urzędowania wójta (prezydenta miasta) przez wojewodę drogą zarządzenia zastępczego wówczas, gdy rada gminy nie stwierdzi wygaśnięcia mandatu w sytuacjach określonych ustawą (ordynacją wyborczą). Taką sytuacją miałoby być niezłożenie przez wójta w terminie wymaganych oświadczeń majątkowych.
