Niekiedy nie obejdzie się bez wypowiedzenia zmieniającego

Zmienione przepisy powodują, że pracownicy samorządowi, przynajmniej niektórzy, będą dostawać wyższe wynagrodzenia zasadnicze i dodatki funkcyjne. Część z nich została jednak pozbawiona dodatków za uciążliwe lub szczególne warunki pracy i za dodatkowo powierzone zadania. Korzystają ponadto z gwarancji niepomniejszania dotychczas pobieranej pensji. Oznacza to również spory wysiłek logistyczny i organizacyjny dla samych pracodawców samorządowych. Wdrożenie w życie opisanych zmian nie przebiegnie też tak samo u wszystkich z nich. Eksperci twierdzą, że tam, gdzie są regulaminy płacowe, należy je zmodyfikować, a potem odpowiednio poprawić indywidualne angaże podwładnych. Wszystko zależy od tego, czy u danego pracodawcy są regulaminy lub inne przepisy płacowe, czy nie. Ale nawet jeśli nie mają takich regulacji, nie jest też łatwa zmiana umowy o pracę, aktu mianowania czy powołania. Stawki wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków do niego stanowią bowiem istotny element każdej umowy o pracę. Nie są to jednak parametry łatwe do korekty. Zwłaszcza że mamy do czynienia z pracownikami sfery budżetowej, czyli grupą zawodową, której zasady płacowe w sposób „prawie” wyczerpujący określają ustawy i rozporządzenia.

Stosunkowo łatwo pójdzie szefom samorządowym z tymi pracownikami, których zasad opłacania nie mogą określać regulaminy wynagradzania i układy zbiorowe. W świetle art. 239 § 3 kodeksu pracy chodzi o zaangażowanych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w:

- urzędach marszałkowskich,

- starostwach powiatowych,

- urzędach gminy.

Ponadto zgodnie z art. 241

26

i 77

3

kodeksu pracy regulamin płacowy nie może ustalać warunków wynagradzania zatrudnionych:

- zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem oraz

- w jednostkach sfery budżetowej, dla których zasady wynagradzania określają odrębne przepisy.

W takich sytuacjach nie ma konieczności korekty przepisów wewnętrznych (bo ich po prostu nie ma) przed zmianą konkretnego angażu. Wystarczy zaproponować wyższe stawki w formie porozumienia zmieniającego. Ale nawet zmiana warunków wynagradzania na korzyść pracownika, polegająca na przyznaniu większej pensji, wymaga dla swej skuteczności jego wyraźnej lub choćby dorozumianej zgody. Stwierdził tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 21 października 2003 r. (I PK 512/02).

Zatrudnionym jednak na podstawie zwykłej umowy o pracę, którzy utracili prawo do dodatków z tytułu uciążliwej lub szkodliwej pracy albo dodatkowych zadań, wręczamy w tym zakresie wypowiedzenie zmieniające. Konieczne jest ono jednak tylko wtedy, gdy ich umowy przewidywały prawo do tych składników. Wprawdzie uzyskają rekompensatę w formie zwiększenia wynagrodzenia zasadniczego, ale zmiany w strukturach wynagrodzeń wymagają za każdym razem wręczenia zainteresowanemu wymówienia warunków płacy. Dla pracodawców oznacza to nic innego, jak obowiązek uzyskania podpisu pracownika pod przekazanym mu aneksem. Podpis jest równoznaczny ze zgodą i przyjęciem do wiadomości nowych stawek wynagrodzenia.

Przepisów o wypowiedzeniu warunków płacy nie stosujemy jednak do stosunku pracy z wyboru – uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 23 listopada 2001 r. (I PKN 699/00). Wymówienia zmieniającego nie wręczamy zatem zatrudnionym na stanowiskach:

- w urzędzie marszałkowskim: marszałkowi województwa, wiceprzewodniczącemu zarządu oraz pozostałym członkom zarządu województwa, jeżeli statut województwa tak stanowi,

- w starostwie powiatowym: staroście, wicestaroście,

- w urzędzie gminy: wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta,

- w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczącemu zarządu związku i pozostałym członkom zarządu, jeżeli statut związku tak stanowi.

Nie oznacza to jednak, że nie można im zmienić warunków płacowych. Można, ale nie za wypowiedzeniem zmieniającym. Odmowa przyjęcia przez pracownika zaproponowanych mu w wypowiedzeniu zmieniającym nowych warunków wynagrodzenia prowadziłaby – w myśl art. 42 § 3 kodeksu pracy – do rozwiązania stosunku pracy. Zatrudnienia z wyboru nie wolno tymczasem zakończyć w trakcie trwania mandatu, a odmowa przyjęcia przez wójta nowych warunków wynagrodzenia nie stanowi w świetle prawa przesłanki wygaśnięcia mandatu. Wypowiedzenia zmieniającego nie stosujemy również do pracowników powołanych i mianowanych.

Więcej formalności czeka natomiast pracodawców samorządowych mających regulaminy wynagradzania. Muszą bowiem w ślad za opisanymi zmianami przepisów odpowiednio skorygować regulaminy, gdyż inaczej te będą sprzeczne z nowym prawem. Dotyczy to pracowników administracyjnych szkół, ośrodków pomocy społecznej, bibliotek publicznych, stołówek, przedszkoli i żłobków (z wyjątkiem dyrektorów, kierowników i ich zastępców) oraz osób zatrudnionych na umowach o pracę w urzędach gmin, powiatów i urzędach marszałkowskich.

Przepisy szczególne (pragmatyki służbowe) nie określają jednoznacznie wysokości ich wynagrodzenia. Są wynagradzani według poszczególnych kategorii zaszeregowania stanowiących dość szerokie przedziały płacowe (od – do). Konkretne stawki pensji zasadniczej oraz dodatkowych składników wynagrodzenia zależą od ustaleń pracodawcy odpowiednio z radą gminy, radą powiatu czy z sejmikiem województwa stosownie do ich możliwości finansowych. Tabelę miesięcznych kwot wynagrodzenia zasadniczego sporządza pracodawca. Stanowi ona element wewnętrznych przepisów płacowych pracodawcy, czyli np. część regulaminu wynagradzania. Dlatego zanim zmienimy ich angaże w myśl nowych przepisów, musimy dokonać korekty regulaminu wynagradzania. Do tego przepisy wymagają zgody związku zawodowego, jeśli taki w firmie działa. Jeśli związek u nas nie funkcjonuje, sami przeprowadzamy modyfikacje. Poprawiony regulamin obowiązuje po 14 dniach od jego podania do wiadomości personelu w sposób przyjęty w zakładzie, np. umieszczenie na tablicy ogłoszeń, w wewnętrznym intranecie czy też dostarczenie każdemu pracownikowi odrębnego pisma.