Trudno zostać właścicielem gruntu w mieście

Na przeszkodzie przekształceniom użytkowania wieczystego we własność stoją złe prawo oraz niechęć niektórych samorządów

Publikacja: 09.06.2010 03:30

Trudno zostać właścicielem gruntu w mieście

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Wiele gmin, które znalazły się ostatnio w trudnej sytuacji finansowej, przypomniało sobie o możliwości aktualizacji wartości swych gruntów. Prowadzi to do zwiększenia opłat za użytkowanie wieczyste. Niekiedy wzrost opłat bywa drastyczny. Wzbudza to z kolei zainteresowanie użytkowników możliwością przekształcenia. Niestety, przepisy to utrudniają.

Aktualizacja wartości gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste i określenie wysokości nowych opłat uderzyły przede wszystkim w spółdzielnie mieszkaniowe i właścicieli mieszkań we wspólnotach mieszkaniowych. Po latach zaniechań ze strony samorządów, zwłaszcza dużych gmin, okazało się, że wartość gruntów wzrosła wielokrotnie, a w ślad za tym wysokość opłat za użytkowanie wieczyste. W Warszawie ten wzrost wynosi nawet 1000 procent i więcej.

[srodtytul]Złe operaty przed kolegiami[/srodtytul]

Spółdzielnie mieszkaniowe zarzucają gminom źle wykonane operaty szacunkowe, od których zależy wysokość opłat za użytkowanie. Gminy odpowiadają, że nie mogą negować kompetencji zatrudnionych rzeczoznawców. Zdarza się, że wykonują oni bliźniacze operaty dla gruntów znajdujących się od siebie w odległych lokalizacjach i z budynkami o różnym przeznaczeniu. Mieszkańcy uiszczają też taką samą opłatę za przylegający do budynku zieleniec oraz drogę dojazdową.

Nieporozumienia w sprawach operatów prowadzą obie strony do samorządowych kolegiów odwoławczych, które mogą obniżyć opłatę, m.in. po przedstawieniu kontroperatu. Jednak nie należy liczyć na znaczną obniżkę opłat.

[srodtytul]Bonifikaty i przekształcenie[/srodtytul]

Ustawa o gospodarce nieruchomościami przewiduje możliwość udzielania bonifikat w opłatach (art. 73 ust. 3), ale w praktyce nie są one wykorzystywane. Kompetencje w zakresie udzielenia bonifikat i określania ich wysokości należą do jednostek samorządowych. Uzyskują je osoby o najniższych dochodach, nieprzekraczających 50 proc. średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (art. 74 ust. 1). Po analizie systemu aktualizacji opłat za użytkowanie Ministerstwo Infrastruktury zapowiedziało nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami. Chodzi o wprowadzenie przepisów chroniących przed nadmiernym obciążeniem.

Istnieje wszak szansa na uniknięcie wysokich obciążeń na rzecz gmin poprzez przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na mocy ustawy z 29 lipca 2005 r. (DzU z 2005 r. nr 175, poz. 1459 ze zm.). Po przekształceniu pozostaje do zapłaty jedynie podatek od nieruchomości, który nadal zależy od wielkości działki, a nie jej wartości.

Nic dziwnego, że wzrosło powszechne zainteresowanie przekształceniami. Jednak np. w Warszawie żadnej spółdzielni to się jeszcze nie udało, nie mówiąc o właścicielach we wspólnotach mieszkaniowych.

[srodtytul] Uchwały utrudniły [/srodtytul]

Samo przekształcenie nie należy do spraw skomplikowanych. Utrudniły je natomiast zapisy w uchwałach jednostek samorządowych (dotyczące spółdzielni mieszkaniowych i osobno osób fizycznych). Uchwały przewidują np. udzielanie bonifikat w opłacie za przekształcenie pod warunkiem wykorzystywania gruntu na cele wyłącznie mieszkaniowe. Interpretacja tego zapisu przez prawników samorządowych jest różna.

Najczęściej rozumieją go w sposób dosłowny, co oznacza, że istnienie lokali użytkowych w budynkach wielorodzinnych (również zarejestrowana działalność gospodarcza w mieszkaniu) czy też garaży stojących na tej samej działce nie daje podstaw do udzielania bonifikat, co najczęściej zamyka drogę do przekształcenia.

Według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych zabudowa na cel wyłącznie mieszkaniowy musi stanowić co najmniej 50 proc. całkowitej powierzchni użytkowej. A to oznacza możliwość udzielania bonifikat również w przypadku istnienia lokali użytkowych w budynku mieszkalnym.

4 lutego br. powołane wyżej uchwały uznane zostały przez jeden z sądów administracyjnych za niezgodne z prawem. Powodem tego rozstrzygnięcia były jednak zapisy o bonifikatach o charakterze generalnym, podczas gdy ustawa nie dawała takich możliwości. Spór nie dotyczył zapisu o „celach mieszkaniowych”. Niewykluczone, że nowe uchwały w tej sprawie powtórzą ten zapis. Dlatego możliwość przekształceń dla wielu użytkowników pozostaje teoretyczna.

[ramka][srodtytul]Gdy brak zgody, decyduje sąd[/srodtytul]

Brak zgody choćby jednego właściciela zamyka drogę do procesu przekształcenia w prawo własności. Otwiera natomiast do sądu, który orzeka, czy właściciele posiadający co najmniej 50 proc. udziałów w gruncie mogą uzyskać prawo własności, mimo sprzeciwu innych właścicieli.[/ramka]

Wiele gmin, które znalazły się ostatnio w trudnej sytuacji finansowej, przypomniało sobie o możliwości aktualizacji wartości swych gruntów. Prowadzi to do zwiększenia opłat za użytkowanie wieczyste. Niekiedy wzrost opłat bywa drastyczny. Wzbudza to z kolei zainteresowanie użytkowników możliwością przekształcenia. Niestety, przepisy to utrudniają.

Aktualizacja wartości gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste i określenie wysokości nowych opłat uderzyły przede wszystkim w spółdzielnie mieszkaniowe i właścicieli mieszkań we wspólnotach mieszkaniowych. Po latach zaniechań ze strony samorządów, zwłaszcza dużych gmin, okazało się, że wartość gruntów wzrosła wielokrotnie, a w ślad za tym wysokość opłat za użytkowanie wieczyste. W Warszawie ten wzrost wynosi nawet 1000 procent i więcej.

Pozostało 81% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów