Inwestycje celu publicznego są uprzywilejowane

Jaki status ma budowa masztu telefonii komórkowej? Większość gmin traktuje go jako inwestycję celu publicznego. Powołują się przy tym na art. 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=95EA3DBE3E566F1170764CC0D0660870?id=357084]ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.)[/link], który traktuje jako inwestycje celu publicznego te związane z łącznością publiczną. Nie wszyscy urzędnicy tak uważają.

Tego typu problemów z rozróżnieniem, co jest, a co nie jest publiczne, jest więcej. Nie istnieje bowiem definicja celu publicznego. Artykuł 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera jedynie listę takich celów (patrz ramka).

To, że dana inwestycja została wymieniona w tym przepisie, nie oznacza też, że automatycznie uzyskała status celu publicznego. Dotyczy to tylko tych, które rzeczywiście służą celom publicznym. Przykładowo taki status posiada droga publiczna, ale prywatna już nie.

Warto też wrócić uwagę, że art. 6 nie zawiera zamkniętego katalogu, przewiduje bowiem możliwość określenia w innych ustawach, jakie inwestycje mają tego typu charakter. Jest ich sporo. Przykładowo w art. 3 ustawy dotyczącej Euro 2012 przewiduje, że mają taki charakter przedsięwzięcia w zakresie projektowania, budowy, przebudowy lub remontu stadionów i innych obiektów budowlanych na terytorium Polski niezbędnych do przeprowadzenia mistrzostw Europy.

[srodtytul]Wywłaszczanie[/srodtytul]

Inwestycje publiczne rządzą się swoimi prawami. Przepisy pozwalają wywłaszczać właścicieli (użytkowników wieczystych) z ich działek, jeżeli wymaga tego jej realizacja.

[b] Nie każdy jednak może to robić, z tego przywileju korzystają jedynie Skarb Państwa i samorządy. [/b]Oznacza to, że wywłaszczyć może gmina, ale firma prywatna już nie ma do tego prawa.

[srodtytul]Szybka decyzja[/srodtytul]

Zasada jest taka, że lokalizacja inwestycji mającej charakter celu publicznego powinna być określona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Liczne ustawy przewidują obowiązkowo uchwalanie planu, tak jest np. w wypadku gmin posiadających status uzdrowiskowych czy też terenów górniczych. Plan jednak nie zawsze jest potrzebny.

Tam, gdzie nie ma miejscowego planu, trzeba uzyskać decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, a dopiero potem pozwolenie na budowę. Wydaje je na ogół wójt, burmistrz, prezydent miasta.

[srodtytul]Co we wniosku[/srodtytul]

Przepisy dokładnie też określają, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku o wydanie decyzji oraz jak powinien wyglądać sam wniosek. Ma się składać z części opisowej i graficznej oraz załączników.

Pierwsza część wniosku zawiera charakterystykę inwestycji, czyli m.in.:

- planowany sposób zagospodarowania działki oraz charakterystykę zabudowy i zagospodarowania terenu, gabaryty,

- istotne parametry techniczne inwestycji oraz dane charakteryzujące jej wpływ na środowisko,

- zapotrzebowanie na wodę, energię oraz sposób odprowadzania i oczyszczania ścieków, a także inne potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej.

W drugiej części wniosku inwestor powinien pokazać w trzech wymiarach to, co opisał w charakterystyce inwestycji.

Do wniosku załącza się kopię mapy zasadniczej z wyrysowanymi granicami terenu inwestycji, a gdy jej nie ma, to kopię mapy katastralnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

[b]Wójt (burmistrz, prezydent) teoretycznie wydaje decyzję w ciągu 65 dni, jeżeli tego nie zrobi, grożą mu kary pieniężne 500 zł za każdy dzień zwłoki (zasilają one budżet państwa)[/b].

Gmina może zawiesić na rok wydanie tej decyzji, jeżeli rozpoczęła pracę nad planem. Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawieszenia nie podjęła uchwały o przystąpieniu do pracy nad planem, to decyzja powinna zostać wydana. Podobnie jest, gdy w ciągu 12 miesięcy plan nie zostanie uchwalony.

Są także inwestycje, jak budowa dróg krajowych, które mają znacznie większe preferencje. W ich wypadku jedna decyzja zastępuje kilka, w tym o podział nieruchomości, wywłaszczeniową i pozwolenie na budowę.

[ramka][b]Jakie są cele publiczne [/b]

[b]Przykładowo będzie to:[/b]

[b]- wydzielanie gruntów pod drogi publiczne[/b] i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji; wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie; pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;

[b]- budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych[/b], przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;

[b]- budowa i utrzymywanie publicznych[/b] urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;

[b]- budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska[/b], zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;

[b]- opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki[/b] w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

[b]- budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy[/b], administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;

[b]- budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków[/b] w zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;

[b]- poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin[/b] stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową;

[b]- ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków[/b] roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;