Coroczne zmiany granic gmin

Jeszcze ciekawsze jest kilkanaście wniosków, które nie znalazły wsparcia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przygotowało ono projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz zmiany siedzib władz niektórych gmin.

To wydawane na koniec lipca rozporządzenie zwykle dotyczy także kilku nadań praw miejskich, ale w tym roku  – jak powiedziała "Rz" Anna Piaskowska, specjalistka z MSWiA – takich wniosków akurat nie było. Było natomiast ponad 20 wniosków o przesunięcia granic gmin, a nawet, choć mało, powiatów.

Decyduje rząd

Oto niektóre z nich: miasto Skierniewice ma się powiększyć o 151 ha z gminy Maków. Taki wniosek rok temu został odrzucony, bo nie było zgody obu zainteresowanych gmin. W tym roku zgody są, jest też pozytywna opinia MSWiA. Dodajmy, że to do rządu należy decyzja. Nie jest on związany stanowiskiem  resortu i bywało, że podejmował inne rozstrzygnięcia.

Kolejna zmiana dotyczy przesunięcia 145 ha z miasta Reda do Wejherowa (Pomorskie). To tereny niezamieszkane, ale należą do osób w większości zameldowanych w Wejherowie.

Miasteczko Jedwabne (woj. podlaskie) ma z kolei stracić prawie 700 ha. Powstaną na nich nowe osady: Biczki i Kajetanowo oraz wieś Kosaki-Turki. Równocześnie pozytywnie zaopiniowano wnioski o ustalenie nowych nazw przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych.

Od 1 stycznia 2012 r.  (kiedy zmiany wejdą w życie) mają się też zmienić siedziby dwóch gmin: Uścimów na Stary Uścimów (Lubelskie), a gminy Biskupice z Trąbek na Tomaszkowice (Małopolska).

Jak najmniej sporów

Mniej więcej połowy wniosków MSWiA nie rekomenduje. Na przykład wniosku gminy Szczurowa (woj. małopolskie) o włączenie do niej 96 ha wraz z częścią drogi powiatowej na granicy z Bochnią.  Obszar objęty wnioskiem jest przedmiotem konfliktu między samorządami – wskazał w swej opinii także wojewoda małopolski. Wynik konsultacji był jednoznaczny: w gminie Szczurowa za zmianą było 95,1 proc. konsultowanych, w gminie Bochnia 97 proc. było przeciw.

Tymczasem zgodnie z dyspozycją premiera MSWiA powinno przedkładać rządowi wnioski o zmiany granic gmin, jedynie gdy jest zgoda obu jednostek.  Bez niej mogą być przedkładane tylko w szczególnych przypadkach.

Na inne trudności natrafili zwolennicy zmiany nazwy miasta Stargard Szczeciński na Stargard. Komisja Nazw Miejscowości pozytywnie rozpatrzyła wniosek, ale wskazała, że niezbędne jest jednoczesne dokonanie zmiany nazwy gminy miejskiej Stargard, nazwy powiatu stargardzkiego, nazwy siedziby władz gminy Stargard, a takich wniosków nie złożono.

Przy wielu takich zmianach wyraźnie chodzi o pieniądze. Władze Kwidzyna już po raz drugi wystąpiły o przyłączenie 593 ha wsi Bądki z gminy Gardeja, na co ta się nie zgadza, gdyż zabranie tego terenu zmniejszyłoby jej wpływy budżetowe o 300 tys. zł, a jej majątek zmalałby o 200 mln zł.

Kolejny rok nie wygasają spory o granice Rzeszowa, który nie ustaje w terytorialnej ekspansji. W tym roku występuje po raz trzeci o przyłączenie sołectwa Matysówka. Gmina Tyczyn, która ma być zmniejszona, w ostatnich trzech latach została pozbawiona jednej trzeciej terytorium, mieszkańców i dochodów. Sama zresztą zgłosiła wniosek o powrót do niej 98 ha z miejscowości Budziwój zabranych  jej przed dwoma laty.

Maciej Chłodnicki, rzecznik prasowy rzeszowskiego magistratu, powiedział "Rz", że władze miasta nie zmienią tej polityki, gdyż jak powietrza potrzebują nowych terenów na inwestycje i budownictwo. Od 2003 r. ponaddwukrotnie zwiększył się obszar miasta (wcześniej wyjątkowo zagęszczonego), co przyczynia się do jego rozwoju: budżet Rzeszowa w tym czasie wzrósł trzykrotnie.

etap legislacyjny: uzgodnienia międzyresortowe

Procedura przekształceń

>> gminy tworzy, łączy, dzieli oraz zmienia ich granice Rada Ministrów w rozporządzeniu;

>> rozporządzenie ma być wydane do 31 lipca, a zmiany wchodzą w życie 1 stycznia następnego roku;

>> dokonanie takich zmian wymaga opinii zainteresowanych rad gmin, konsultacji;

>> jeśli zmiany dotyczą granic powiatów lub województw, potrzeba opinii rad powiatów, sejmików;

>> gdy powiększane jest miasto, przesuwany teren powinien być związany z nim urbanistycznie;

>> podobna procedura dotyczy uzyskania praw miejskich,

>> dodatkowym warunkiem jest, by miejscowość liczyła ok. 3 tys. mieszkańców, z których 2/3 pracuje poza rolnictwem;

>> wnioski składa się (za pośrednictwem wojewody) w MSWiA do 31 marca, z odpowiednią dokumentacją.

Na podstawie ustawy o samorządzie gminnym oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 9 sierpnia 2001 r.