Subwencja ekologiczna dla gmin a obszary Natura 2000

Gminy, na których terenie funkcjonują obszary Natura 2000, parki narodowe czy rezerwaty, domagają się wprowadzenia subwencji ekologicznej.

W ocenie Ministerstwa Środowiska byłaby ona za droga dla budżetu państwa.

Rezerwat ograniczeń

– Obecnie 73 proc. obszaru województwa lubuskiego stanowią obszary prawnie chronione w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody – mówi Marek Surmacz, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Lubuskiego. – To w istotny sposób ogranicza możliwości rozwoju naszych gmin. Dlatego uważamy, że prace nad ustawą wprowadzającą subwencję ekologiczną powinny zostać jak najszybciej podjęte. A to dlatego, że obecnie nie ma żadnego mechanizmu, który rekompensowałby gminom utratę dochodów spowodowaną tym, że na ich terenie znajdują się obszary chronione i przez to wyłączone np. z inwestowania – wskazuje Marek Surmacz.

W ocenie samorządowców konsekwencją wprowadzenia subwencji ekologicznej byłby też wzrost akceptacji społecznej dla ochrony przyrody oraz większa przychylność samorządów dla tego procesu.

Dla Ministerstwa Środowiska, pomimo tych zalet, subwencja ekologiczna jest jednak narzędziem dyskusyjnym, zwłaszcza że istnieją inne mechanizmy wyrównywania różnic w dochodach gmin.

– Wszelkie decyzje dotyczące prac nad subwencją ekologiczną uzależnione są przede wszystkim od możliwości wyasygnowania na ten cel środków z budżetu państwa – wskazuje Andrzej Szwed-Lewandowski, wiceminister środowiska i główny konserwator przyrody.

Przerwane prace

Temat subwencji ekologicznej nie jest nowy. Pojawił się i był dyskutowany w poprzedniej kadencji Sejmu. A to za sprawą poselskiego projektu nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 1192). Przewidywał on wprowadzenie subwencji środowiskowej dla ok. 315 gmin i wypłacanej według stawki 160 zł za ha parku narodowego oraz 80 zł za ha obszaru Natura 2000. Projekt ten nie zyskał jednak akceptacji rządu PO–PSL (ze względu na zbyt wysokie koszty dla budżetu państwa) i prace nad nim utknęły w podkomisjach.

Obecnie subwencję ekologiczną przewiduje samorządowy projekt nowelizacji ustawy o dochodach JST (druk nr 24). Proponuje on stawkę w wysokości 200 zł za ha obszaru chronionego (średnio).

Projekt ten negatywnie ocenił rząd PiS, podkreślając, że obszary chronione nie muszą powodować strat w budżetach gmin. Przeciwnie, mogą stymulować rozwój niektórych sektorów gospodarki (np. turystyki) i w konsekwencji być źródłem dochodów.

etap legislacyjny: prace w komisjach sejmowych

Cztery argumenty za wsparciem

- Obszary chronione są ustalane przez administrację rządową na terenach gmin.