Jakich dopełnić procedur, by uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach

Wariant polegający na niepodejmowaniu danego przedsięwzięcia nie jest przewidziany przez ustawodawcę jako racjonalny wariant alternatywny w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 stycznia 2017 r. (II OSK 89/16), w którym oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 sierpnia 2015 r. (II SA/Po 450/15).

Budowa fermy drobiu

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym. Inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegającej na budowie fermy drobiu. W postępowaniu toczącym się w tej sprawie Inwestor przedłożył raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego wójt gminy odmówił wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Inwestor złożył odwołanie od decyzji wójta gminy, jednak organ odwoławczy – samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) – utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. SKO uznało, że przedstawiony przez inwestora raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko nie zawiera wszystkich wymaganych elementów. SKO zwróciło uwagę, że w ww. raport zawiera jedynie opis wariantu inwestycji planowanej do zrealizowania przez inwestora oraz opis wariantu polegającego na zaniechaniu realizacji przedsięwzięcia. Tymczasem w świetle art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko nie jest wystarczające dokonanie opisu takich wariantów. Przepis ten wymaga, aby raport zawierał opis analizowanych wariantów, w tym wariantu proponowanego przez wnioskodawcę i racjonalnego wariantu alternatywnego, a także wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, z uzasadnieniem ich wyboru.

Autor raportu, pomimo wezwania do uzupełnienia raportu w tym zakresie, nie wskazał racjonalnego wariantu alternatywnego. Brak wskazania w raporcie racjonalnego wariantu alternatywnego, w ocenie SKO, uzasadnia wydanie decyzji odmownej, gdyż organ nie miał możliwości wyboru, który z wariantów dopuszcza do realizacji z uwagi na wskazane rozwiązania mające zapewnić ochronę środowiska przewidzianą przepisami prawa.

Ustawa określa warunki

Inwestor złożył skargę na decyzję SKO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (WSA). WSA jednak podzielił stanowisko organów administracji i oddalił skargę. WSA podkreślił, że w świetle art. 66 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien znaleźć się opis analizowanych wariantów, w tym: wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego, a także wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru.

Z raportu przedstawionego przez inwestora wynika, że inwestor rozpatrywał jedynie dwa warianty dotyczące przedsięwzięcia polegające na: (1) niepodejmowaniu się realizacji przedsięwzięcia, (2) realizacji wariantu proponowanego. Zdaniem WSA, z uzupełnienia raportu przedstawionego przez inwestora wynika, że jedynym racjonalnym wariantem alternatywnym jest niezrealizowanie inwestycji (tzw. wariant zerowy) – tj. pozostawienie terenu w takim stanie, jak obecnie. Cyt. przepis art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy jednoznacznie stanowi, że raport o oddziaływaniu danego przedsięwzięcia na środowisko musi zawierać opis analizowanych wariantów. Dotyczy to więc nie tylko wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, lecz także racjonalnego wariantu alternatywnego, jak i wariantu najkorzystniejszego dla środowiska łącznie oczywiście z uzasadnieniem ich wyboru. Raport o oddziaływaniu danego przedsięwzięcia na środowisko przedstawiony przez inwestora zawiera w istocie analizę tylko jednego wariantu, który przez inwestora został uznany jako „wariant optymalny" i dla tego wariantu określono jego oddziaływanie na środowisko. Zdaniem WSA taki raport jest niepełny i nie może stanowić podstawy do wydania decyzji środowiskowej. Co za tym idzie, rozstrzygnięcie organów administracji było słuszne.

Co w raporcie

Na ww. wyrok WSA inwestor złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. A ten przychylił się do oceny sprawy dokonanej przez WSA i oddalił tę skargę kasacyjną. W ocenie NSA sąd I instancji dokonał prawidłowej wykładni przepisu art. 66 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy. Zdaniem NSA poprzestanie na zawarciu w raporcie jedynie wariantu „inwestorskiego" (proponowanego przez inwestora) oraz wariantu polegającego na niezrealizowaniu przedsięwzięcia nie spełnia wymogu ustanowionego w ww. przepisie. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać opis analizowanych co najmniej trzech wariantów jego realizacji, tj. wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, racjonalnego wariantu alternatywnego oraz wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Wariant polegający na niepodejmowaniu danego przedsięwzięcia nie jest w ogóle przewidziany przez ustawodawcę jako wariant alternatywny w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

wyrok: Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 stycznia 2017 r., sygn. II OSK 89/16

Komentarz

Tomasz Duchniak, radca prawny, Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak

W toku postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach którego przeprowadzana jest ocena oddziaływania na środowisko, inwestor zobowiązany jest do przedłożenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Raport ten powinien spełniać wymagania określone w art. 66 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Jednym z takich wymogów jest zawarcie w raporcie opisu wariantów przedsięwzięcia, w tym wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, racjonalnego wariantu alternatywnego, oraz racjonalnego wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Oznacza to, że, co do zasady, raport powinien zawierać opis co najmniej trzech wariantów. Jednak w niektórych przypadkach wariantów tych może być mniej, np. w sytuacji, gdy wariant zaproponowany przez inwestora (wnioskodawcę) będzie również wariantem najkorzystniejszym dla środowiska. Wówczas występować będą tylko dwa warianty. W żadnym jednak wypadku jako „racjonalny wariant alternatywny" nie może być rozpatrywany wariant polegający na zaniechaniu realizacji przedsięwzięcia (tzw. wariant „zerowy"). Jak się wskazuje w orzecznictwie sądów administracyjnych, zamiarem ustawodawcy było stworzenie organowi wydającemu decyzję środowiskową warunków dla szerszego wyboru niż tylko wybór pomiędzy realizowaniem przedsięwzięcia a jego zaniechaniem. Chodziło o wybór pomiędzy wariantami oddziałującymi w różny sposób na środowisko. Wariant polegający nie zaniechaniu realizacji inwestycji nie spełnia tego wymogu.

Ochrona Środowiska NSA WSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Zadania Samorządu Z Życia Samorządów

Pozostało 92% artykułu