Kiedy stosować stare przepisy, a kiedy nowe

Obowiązująca od 24 października 2008 r. nowelizacja prawa zamówień publicznych wprowadziła między innymi zmiany dotyczące umów. Skreślony został dotychczasowy zapis w art. 140 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z nim w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszczalna jest zmiana sposobu spełniania świadczenia przed zawarciem umowy na skutek okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili wyboru najkorzystniejszej oferty lub zmiany te są korzystne dla zamawiającego, a wykonawca wyrazi na nie zgodę, jednakże zmiana sposobu spełniania świadczenia nie może dotyczyć zobowiązania zawartego w ofercie, które było oceniane w toku postępowania.

Zmienił się także zapis w art. 144 ust. 1 pzp dopuszczający możliwość zmiany postanowień zawartej umowy wyłącznie pod warunkiem, że konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, lub zmiany te są korzystne dla zamawiającego.

[srodtytul]Przepisy przejściowe[/srodtytul]

Nowelizacja wprowadziła także przepisy przejściowe odnoszące się do postępowań wszczętych przed wejściem nowelizacji w życie. Pierwotna treść art. 4 noweli zakładała, aby dotychczasowe przepisy stosować w stosunku do: postępowań o udzielenie zamówienia i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do protestów, odwołań i skarg, które ich dotyczą.

Tymczasem pod wpływem poprawek Senatu wprowadzono odmienne rozwiązania. W pewnych sytuacjach nakazano stosowanie przepisów dotychczasowych, a w innych sytuacjach nowych. Ostatecznie art. 4 ustawy nowelizującej określił w swoim ust. 1, że do postępowań o udzielenie zamówienia i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Nowe przepisy stosuje się natomiast do zmiany ogłoszeń, zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprawiania omyłek w ofercie i przesłanek odrzucenia oferty. Również do protestów wnoszonych po wejściu nowelizacji w życie stosuje się nowe przepisy. Natomiast do zamówień uzupełniających udzielanych w trybie „z wolnej ręki” po 24 października, które były przewidziane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia dla zamówienia podstawowego wszczętego przed tą datą, stosuje się art. 67 ust. 1 pkt 6 w brzmieniu dotychczasowym. Przepisy dotychczasowe stosuje się również do umów zawartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji oraz do kontroli wszczętych przed tą datą.

[srodtytul]Nie zawsze stosujemy nowe[/srodtytul]

Można spotkać się z opiniami, że z normy zawartej w art. 4 ust. 4 ustawy nowelizującej określającej, że do umów zawartych przed nowelizacją stosuje się przepisy stare, wynika a contrario, że do umów zawartych po nowelizacji stosuje się przepisy nowe. Czy tak jest? Niekoniecznie, a na pewno nie zawsze.

Mamy bowiem wciąż toczące się postępowania, które zostały wszczęte przed wejściem w życie nowelizacji, w stosunku do których znaczna część starych przepisów jest nadal obowiązująca. W stosunku do takich postępowań nadal będzie mogło mieć zastosowanie stara treść zapisu art. 140 ust. 2 prawa zamówień publicznych. W następstwie tego zawarta umowa będzie skonstruowana nie na podstawie klauzul ograniczających zmianę jej postanowień wskazanych w nowym art. 144 ust. 1 ustawy, lecz wciąż na podstawie dotychczasowych przepisów.

[ramka][b]Motywy wprowadzanych zmian[/b]

[b]Uzasadnienie do wprowadzenia powyższych zmian związane było z krytycznymi uwagami Komisji Europejskiej, która wskazywała, że zapisy takie mogą wypaczać wynik postępowania przetargowego. [/b]

Zdarzało się albowiem, że po wyborze najkorzystniejszej oferty i podpisaniu umowy wprowadzano do niej zmiany, które powiększały łączną wartość zamówienia i – w skrócie mówiąc – oferta najtańsza przestawała być taką. Nie można czasami było uniknąć podejrzenia, że taka oferta pierwotnie zawierała zaniżoną cenę czy też inne nierealnie określone kryteria oceny, które pozwalały jednak wygrać postępowanie przetargowe.

W wyniku procesu legislacyjnego dotychczasową treść art. 140 ust. 2 pzp uchylono, a art. 144 ust. 1 pzp otrzymał nowe brzmienie, określające, że zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.[/ramka]

[i]Autor jest doktorantem Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Podstawa prawna:

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=283569]ustawa z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 171 poz. 1058)[/link][/i]

Finanse w Firmie Zamówienia Publiczne

Pozostało 86% artykułu