Przedsiębiorcy podeprą się cudzym doświadczeniem

Firmy startujące w przetargach muszą spełniać stawiane przez zamawiającego warunki. Wymaga się od nich posiadania określonej ilości środków finansowych lub zdolności kredytowej, sprzętu i doświadczenia. To ostatnie weryfikuje się na podstawie wcześniej zrealizowanych podobnych inwestycji. Dlatego też w przetargu np. na budowę drogi mogą startować tylko firmy, które wcześniej już to robiły.

[srodtytul]Wystarczy zobowiązanie[/srodtytul]

Niebawem ma się to zmienić. Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=247401]prawa zamówień publicznych[/link] zakłada, że wykonawcy będą mogli polegać na wiedzy, doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia, a także zdolności finansowej innych podmiotów. Wystarczy, że dołączą do oferty ich pisemne zobowiązanie. – Pozwalają na to przepisy wspólnotowe. Nie widzę więc powodów, dla których w Polsce miałoby być inaczej. Dzięki temu zwiększy się konkurencyjność na rynku – mówi Jacek Sadowy, prezes Urzędu Zamówień Publicznych.

Niektórzy eksperci mają jednak obawy. – Firmy będą mogły tworzyć spółki wydmuszki z minimalnym kapitałem tylko po to, aby startowały w przetargach. Rzeczywisty wykonawca pozostanie w cieniu i nie będzie za nic odpowiadał. Gdyby coś poszło nie tak, wydmuszka po prostu ogłosi upadłość i nie będzie od kogo dochodzić roszczeń – mówi Tomasz Skoczyński, partner w kancelarii Skoczyński Wachowiak Strykowski.

Nie chodzi tylko o realizację samej inwestycji, ale i o gwarancje z nią związane. Co z tego, że droga zostanie wybudowana, skoro po dwóch latach będzie pełna dziur. – Kryzys jeszcze bardziej wzmaga ryzyko. Jestem przekonany, że firmy będą zabezpieczały się przed ewentualnymi roszczeniami, tworząc spółki celowe przeznaczone wyłącznie do zdobywania zamówień publicznych – przekonuje Skoczyński.

Hanna Niedziela, prezes firmy doradczej Centrum Obsługi Zamówień Publicznych, nie podziela tych obaw. Jej zdaniem to dzisiejsza sytuacja jest nienormalna. – Po to, żeby wykazać się doświadczeniem, wykonawcy są zmuszeni tworzyć konsorcja. A później firma, która realizuje zaledwie ułamek zamówienia, musi odpowiadać solidarnie za jego całość – argumentuje. – Rozważania te zresztą nie mają większego sensu. Prawo do posługiwania się doświadczeniem innego przedsiębiorcy wynika wprost z dyrektyw i zostało wielokrotnie potwierdzone w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. Szczerze mówiąc, Polska miała szczęście, że dotąd żaden z wykonawców nie złożył skargi do Komisji Europejskiej, gdyż z pewnością zajęłaby się ona tą sprawą – mówi Niedziela.

[srodtytul]To samo w koncesji[/srodtytul]

Analogiczne do opisanego rozwiązanie znalazło się również w innej ustawie – o koncesji na roboty budowlane i usługi. Umożliwia ona zlecanie niektórych zadań publicznych prywatnym firmom.

Przedsiębiorca dostaje np. koncesję na budowę i zarządzanie parkingiem. Inwestycję finansuje z własnych pieniędzy, w zamian zaś przez kilkanaście lat ma prawo pobierać opłaty od użytkowników. – Tu zagrożenie jest jeszcze większe, gdyż tego rodzaju współpraca z założenia jest obliczona na wiele lat – ostrzega Skoczyński.

[srodtytul]Co się zmieniło[/srodtytul]

Warunki udziału w przetargu są stawiane po to, by odsiać firmy, które nie zdołałyby sprostać zamówieniu. Sprawdza się m.in. kondycję finansową (zdolność kredytową, ilość posiadanych środków), doświadczenie (czy realizowały podobne co do przedmiotu i skali przedsięwzięcia), potencjał techniczny (czy dysponują odpowiednim sprzętem), kadry (czy dysponują osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, np. mającymi niezbędne uprawnienia).