Stowarzyszenie Sędziów Iustitia o kontroli w administracji rządowej

W połowie listopada 2011 r. zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" został zaalarmowany przez członków Stowarzyszenia, że urzędnicy Ministerstwa Sprawiedliwości wydali i rozesłali drogami służbowymi do wszystkich sądów, począwszy od apelacyjnych poprzez okręgowe do rejonowych, polecenie przygotowania się do stosowania w sądach ustawy z 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej. Ustawa ta, sformułowana i wprowadzona z myślą o administracji państwowej, nie była nigdy traktowana jako dotycząca sądownictwa - czytamy na portalu www.ebos.pl.

W powyższej sprawie Iustitia przygotowała uchwałę, którą przedstawiła Krajowej Radzie Sądownictwa z prośbą o zajęcie stanowiska.

- Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia" zwraca się do Krajowej Rady Sądownictwa jako organu powołanego do ochrony niezawisłości sędziowskiej o podjęcie działań w związku z zamiarem zastosowania w wymiarze sprawiedliwości przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz.U. z 2011 r., nr 185, poz.1092). O takich planach świadczy skierowanie w dniu 6 października 2011 r. przez Zastępcę Dyrektora Biura Ministra Sprawiedliwości pisma do Prezesów i Dyrektorów Sądów Apelacyjnych, w którym polecił przygotowanie kierowanych przez nich jednostek do wdrożenia przepisów ww. ustawy - czytamy w uchwale.

Pismo z 27 września 2011 r., pochodzące od Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a adresowane do wszystkich ministrów - kierowników urzędów centralnych i urzędów wojewódzkich

"Uprzejmie informuję, że ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej została opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 6 września 2011 r. Tym samy, proces legislacyjny dotyczący tego istotnego i oczekiwanego przez środowisko kontrolerów aktu prawnego dobiegł końca. Zgodnie z przepisami tej ustawy, wchodzi ona w życie 1 stycznia 2012 r. Dlatego też zwracam się do Państwa o podjęcie działań mających na celu właściwe przygotowanie kierowanych przez Państwa urzędów do wdrożenia przepisów tej ustawy tak, aby jej przepisy mogły być prawidłowo wykonywane.

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wesprze ministerstwa w tym działaniu, natomiast Panie i Panów Ministrów uprzejmie proszę o udzielenie wsparcia urzędom podległym i nadzorowanym. Pana Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgodnie z właściwością, uprzejmie proszę o wsparcie służb kontrolnych w urzędach wojewódzkich.

Chciałbym także zauważyć, że uchwalenie ustawy i okres przygotowań do jej wdrożenia zbiega się w czasie z rozpoczynającym się szkoleniem centralnym dotyczącym doskonalenia zarządzania komórkami kontroli, skierowanym do kierujących tymi komórkami w ministerstwach oraz urzędach wojewódzkich i centralnych. Będzie to dobra okazja, aby dodatkowo wzmocnić kompetencje kontroli w administracji rządowej również w aspekcie zarządzania i zapewnienia stosownych standardów.

Wyrażam przekonanie, że wszystkie ww. podejmowane działania będą służyły dalszej profesjonalizacji służb kontroli i wzrostowi jej efektywności, przyczyniając się do budowy sprawnego i efektywnego Państwa.

Tomasz Arabski"

Pismo z 6 października 2011 r. pochodzące od Zastępcy Dyrektora Biura Ministra Sprawiedliwości, adresowane do wszystkich Prezesów i Dyrektorów Sądów Apelacyjnych

"W załączeniu przekazuję pismo z dnia 27 września 2011 r. Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Pana Tomasza Arabskiego, dotyczące wchodzącej w życie w dniu 01.01.2012 r. ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej, która określa m. in. zasady i tryb przeprowadzania kontroli działalności organów administracji rządowej, urzędów je obsługujących lub stanowiących ich aparat pomocniczy oraz jednostek organizacyjnych podległych tym organom lub przez nie nadzorowanych.

Jednocześnie proszę o podjęcie działań mających na celu właściwe przygotowanie Państwa jednostek do wdrożenia przepisów ww. ustawy, jak również o poinformowanie w tym zakresie jednostek organizacyjnych Państwu podległych i przez Państwa nadzorowanych."

Z poważaniem Anna Suska-Baranowska"

Iustitia zwróciła uwagę, że ustawa z 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej w art. 1 określa, iż znajduje ona zastosowanie do kontroli działalności organów administracji rządowej, urzędów je obsługujących, jednostek im podległych lub przez nie nadzorowanych. Ponadto zgodnie z art. 2 przepisy ustawy stosuje się do kontroli działalności organów samorządu terytorialnego w sprawach dotyczących wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej oraz do innych podmiotów je wykonujących, w zakresie, w jakim zadania te są finansowane z budżetu państwa.

Zatem wskazana ustawa nie przewiduje, że na jej podstawie mogą być kontrolowane sądy, a rozwiązanie takie należałoby uznać za niekonstytucyjne. Bowiem art. 173 ustawy zasadniczej stanowi, iż sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz, w żadnym razie nie są administracją rządową - podkreślają sędziowie.

- Interpretowanie przez urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości prawa w taki sposób, aby uznać sądy za administrację rządową, jest kolejnym przykładem działań mających na celu obniżenie rangi sądów i pełne uzależnienie ich od władzy wykonawczej - dodają.

Krajowa Rada Sądownictwa w stanowisku przyjętym 15 grudnia 2011 r. kategorycznie stwierdziła, że ustawa o kontroli w administracji rządowej nie może dotyczyć sądownictwa powszechnego i wyraziła swój zdecydowany sprzeciw

wobec podejmowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości decyzji zmierzających do zastosowania w sądach powszechnych przepisów ustawy z 15 lipca 2011 r. "o kontroli w administracji rządowej".

- Cytowana ustawa określa w art. 1 i 2 krąg podmiotów, wobec których ma zastosowanie. Należą do nich organy administracji rządowej, urzędy je obsługujące, organy samorządu terytorialnego oraz inne podmioty wykonujące zadania administracji rządowej, w zakresie w jakim zadania te są finansowane z budżetu państwa. Nie są wśród tych podmiotów wymienione sądy, które do żadnej z kategorii organów i instytucji wyżej wskazanych nie należą - stwierdziła KRS.

Przypomina przy tym, że zasady i zakres nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad sądami powszechnymi określa ustawa - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Zobacz także:

Prawnicy, doradcy i biegli » Sędziowie i sądy » Sądy i trybunały » Sądy powszechne