Zdrowie to nie tylko brak choroby

Polska wydaje na zdrowie najmniej na głowę mieszkańca w Unii Europejskiej. Tak mówią dane OECD.

Publikacja: 05.02.2024 21:00

Uczestnicy debaty zgodzili się, że służba zdrowia wymaga wzrostu nakładów

Uczestnicy debaty zgodzili się, że służba zdrowia wymaga wzrostu nakładów

Foto: mat. pras.

Materiał powstał we współpracy z Medyczną Racją Stanu

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie nie tylko jako brak choroby czy kalectwa, ale stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu. „Zdrowie – wartość wspólna” to hasło 47. spotkania Medycznej Racji Stanu. Założyciele think tanku przypomnieli o misji budowania partnerskiego dialogu lekarzy, ekspertów i pacjentów z decydentami.

– Mówiliśmy o tym, inicjując działalność w 2016 r. debatą „Zdrowie i bezpieczeństwo narodowe”. Dziś zwracamy uwagę polityków na fakt, że według danych CBOS z 2020 połowa Polaków postrzega swoje bezpieczeństwo zdrowotne jako najważniejszą wartość – przypomniała Anna Jasińska, rzecznik MRS.

– Niepokoją dane Eurostatu i OECD z 2021 r., z których wynika, że zajmujemy ostatnie miejsce w UE pod względem wydatków na zdrowie, liczonych na głowę mieszkańca i odsetka PKB – dodali eksperci MRS Grażyna Mierzejewska i dr Jakub Gierczyński, autor 35 raportów zawierających rekomendacje dla decydentów.

Systemy opieki zdrowotnej w UE są pod presją mądrego lokowania środków. Mówi się o koncepcji opieki zdrowotnej opartej na wartościach, służącej właściwej alokacji zasobów. Zakłada ona wynagradzanie szpitali i lekarzy za uzyskanie określonego efektu zdrowotnego, premiując działania zmierzające do wyleczenia pacjenta.

– W zaawansowanym stadium choroby nowotworowej trudno jednak mówić o wyleczeniu. Sukcesem medycyny jest możliwość traktowania raka jako choroby przewlekłej z dbałością o jakość życia. Sukcesem społeczeństw byłby wzrost świadomości pozwalających na wykrywanie wczesnych stadiów choroby. Dlatego nie ustępujemy w zabiegach o wprowadzenie do szkół godziny dla zdrowia. To szansa na przestawienie systemowej zwrotnicy z zarządzania chorobą na zarządzanie zdrowiem – mówili dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta, i Katarzyna Skrętowska-Szyszko, dyr. zespołu spraw społecznych w Biurze Rzecznika Praw Dziecka.

Kolejne pilne wyzwanie to ludzie – brakuje onkologów, hematologów, kadr pomocniczych dla lekarzy. O konieczności uporządkowania podstawowych kwestii systemowych, w tym kwestii kadrowych, mówili zgodnie prof. Maciej Krzakowski, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej, i Urszula Demkow, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia.

Podejmowane w minionych latach rozwiązania organizacyjne należy, zdaniem prof. Piotra Rutkowskiego, prezesa PTO, i prof. Adama Maciejczyka, przewodniczącego Rady Przejrzystości AOTMiT, kontynuować, dokonując niezbędnych korekt. Dotyczy to Krajowej Sieci Onkologicznej, Narodowej Strategii Onkologicznej czy – mimo wszystkich zastrzeżeń – Funduszu Medycznego. Pod warunkiem, że faktycznie stanie się on gwarantem szybkiego dostępu do terapii ratujących życie, dodała prof. Alicja Chybicka, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Rzadkich.

– W hematoonkologii, gdzie trudno o skuteczne działania prewencyjne, miarą sukcesu jest postęp terapeutyczny. Innowacje w onkologii miały właśnie tu swój początek. Najlepsze efekty terapeutyczne gwarantują wysokospecjalistyczne ośrodki. Dlatego ważne jest stworzenie krajowej sieci hematoonkologicznej – zauważyła prof. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowa w dziedzinie hematologii.

– Zwiększający się dostęp do nowoczesnych terapii odmienia los cierpiących na białaczki, chłoniaki czy szpiczaka. Stały postęp medycyny powoduje, że dziś, licząc na wydłużenie życia seniorów z ostrą białaczką szpikową, wyczekujemy dostępności do iwosydenibu, dla cierpiących na szpiczaka plazmocytowego – do nowych schematów karfilzomibu, a w chłoniaku Hodgkina – do brentuksymabu vedotin z trzema innymi lekami w I linii leczenia IV stadium zaawansowania – dodał prof. Krzysztof Giannopoulos, prezes Stowarzyszenia Hematologia Nowej Generacji.

Nowotworom krwi prawie nie można zapobiegać, ale w przypadku raka wątrobowokomórkowego można odnieść sukces. Zakaźnicy od lat upominają się o realizację powszechnego planu eliminacji wirusa HCV. Polska to jedyny kraj UE, gdzie takiego wysiłku nie podjęto, choć notujemy wzrost zachorowań na groźną konsekwencję zakażenia – nowotwory wątroby, odpowiedzialne są za 2000 zgonów rocznie.

– Ci ludzie mogliby żyć, gdybyśmy wcześniej do nich dotarli – apelowali prof. Robert Flisiak i prof. Krzysztof Tomasiewicz, liderzy Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.

Przykładem skutecznej profilaktyki, w tym raka, jest przeciwdziałanie otyłości i jej nowoczesne leczenie. Od lat robi to prof. Mariusz Wyleżoł, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, propagator kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami z otyłością olbrzymią KOS-BAR i opieki specjalistycznej nad pacjentami z otyłością KOS-BMI 30 PLUS.

– Badania naukowe i praktyka kliniczna dowodzą, że leczenie operacyjne wydłuża im życie i przywraca mu sens. Obserwujemy redukcję incydentów kardiologicznych, udarów, diagnozowanych nowotworów, lepszą kontrolę cukrzycy. Korzyści z długoterminowej realizacji programu KOS-BAR i KOS-BMI 30 PLUS są nie do przecenienia. Kompleksowa diagnostyka i leczenie oparte na scentralizowanej, wielodyscyplinarnej opiece gwarantuje monitorowanie procesu terapeutycznego i jego efektów. Wartość dodana to szansa na oszczędność środków publicznych, które bez tego pochłonie choroba otyłościowa – dodał prof. Wyleżoł.

Jednym z priorytetów Ministerstwa Zdrowia jest bezpieczeństwo zdrowotne kobiet. Tematykę tę podjęła prof. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowa w dziedzinie reumatologii, przypominając o zagrożeniach związanych z ciężką postacią osteoporozy – układowej choroby szkieletu powodującej zwiększone ryzyko złamań kości w następstwie zmniejszenia ich odporności mechanicznej. Niepodejmowanie leczenia zwiększa ryzyko powtórnych złamań. Ciężka postać osteoporozy grozi kalectwem, a nawet utratą życia. W Polsce dostępne są tylko terapie hamujące proces utraty masy kostnej. Bezpieczeństwo poprawiłby dostęp do leku kościotwórczego – romosozumabu zarejestrowanego w UE dla chorych z ciężką postacią osteoporozy po menopauzie – apelowała prof. Kwiatkowska.

Prof. Paweł Kowal, przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych, przypomniał, że jednym z pierwszych postulatów MRS było powołanie Europejskiej Unii Zdrowotnej pozwalającej na wymianę doświadczeń, wspólnotowe działania edukacyjne i interwencyjne. Pandemia udowodniła kruchość wyizolowanych systemów krajowych. Czas dla wspólnego działania na rzecz zdrowej Europy. Polska prezydencja rozpoczyna się już za niecały rok.


Materiał powstał we współpracy z Medyczną Racją Stanu

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie nie tylko jako brak choroby czy kalectwa, ale stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu. „Zdrowie – wartość wspólna” to hasło 47. spotkania Medycznej Racji Stanu. Założyciele think tanku przypomnieli o misji budowania partnerskiego dialogu lekarzy, ekspertów i pacjentów z decydentami.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Rynek zdrowia
Zdrowie w centrum transformacji
Rynek zdrowia
Marek Tomków został nowym prezesem Naczelnej Rady Aptekarskiej
Rynek zdrowia
Zamieszanie z wyborami u aptekarzy
Rynek zdrowia
Izabela Leszczyna nie chce płacić kary za Adama Niedzielskiego
Rynek zdrowia
Ruszył Kongres Osób z Niepełnosprawnościami