Słaba jakość stanowionego prawa i nadmiar przepisów regulujących życie w każdej dziedzinie – to od lat największy problem naszej legislacji. Ustawy, które jeszcze przed wejściem w życie wymagają nowelizacji, nie należą do rzadkości. Wiedzą o tym partie polityczne i w swoich programach wyborczych piszą, jak chcą rozwiązać ten problem. Jedni mówią o rezygnacji z nadmiaru regulacji, inni chcą uchwalać nowe ustawy, które mają w przyszłości regulację ograniczyć.
Ośrodek pomoże
Prawo i Sprawiedliwość stawia na Ośrodek Ekspertyz Prawodawczych, który ma wspierać proces legislacyjny i go pilnować. Sposobem na poprawę ma być więc kolejna instytucja – obecnie przy rządzie funkcjonuje Rada Legislacyjna.
PiS obiecuje też zwiększyć znaczenie wysłuchań publicznych. Ma to pozwolić obywatelom zabrać publicznie głos w sprawach, które ich dotyczą i interesują.
Platforma Obywatelska opowiada się zaś za lepszą współpracą z obywatelami. Chce im między innymi ułatwić wnoszenie obywatelskich projektów uchwał we wszystkich samorządach oraz poprawić etap konsultacji społecznych.
Problem przeregulowania prawa dostrzega także Polskie Stronnictwo Ludowe. Jeśli dojdzie do władzy, zrezygnuje z wielu regulacji, ale których – tego już nie precyzuje.
Z kolei Zjednoczona Lewica rozpocznie porządkowanie legislacji od uchwalenia kolejnej ustawy – tym razem o stanowieniu prawa.
Nowoczesna skoncentruje się w najbliższych latach na uproszczeniu przepisów. Proponuje m.in. zasadę „1 in, 2 out": przyjęcie nowego przepisu jest możliwe, gdy unieważnia on dwa stare. Chce też rozszerzyć dialog i konsultacje dotyczące nowych przepisów oraz skutków ich wprowadzania. Co na to eksperci?
Kolejna ustawa
Jak cyfrowa rewolucja wpływa na biznes i życie codzienne
– Kiedy słyszę, że antidotum na przeregulowanie prawa ma być jego deregulacja albo kolejna ustawa, wiem, że nic dobrego z tego nie wyjdzie – mówi Janusz Paczyński, legislator. I podaje przykład: w 1989 r. Dziennik Ustaw liczył 1186 stron. Przepisy uchwalone dziesięć lat później, w 1999 r., zajęły już 7292 stron.
Zła jakość stanowionego prawa ma wiele przyczyn. Pierwszy to lawina projektów, jakie wpływają do Sejmu. Często rozwiązanie jednego problemu zajmuje kilka druków.
– Przyjęło się, że im więcej posłowie z danej partii złożą projektów, tym lepiej będą postrzegani przez obywateli. A to, szczególnie w okresie wyborczym, ma nie lada znaczenie – zauważa socjolog społeczny Marek Łuszczykiewicz.
Janusz Paczyński dodaje, że cała nadzieja w profesjonalnych legislatorach, które na bieżąco czuwają nad jakością stanowionego prawa.
Nadmiar nie służy
W 2014 r. w Polsce powstało 9389 stron nowego prawa dotyczącego działalności gospodarczej. Sama ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych od powstania była zmieniana 220 razy.
W rankingu Doing Business Polska zajmuje 137. miejsce w 2015 r. pod względem regulacji procesu inwestycyjno-budowlanego i 87. miejsce pod względem prawa podatkowego.
