Naruszenie prawa do wolności osobistej
W czerwcu 2015 r. ETPC wydał wyrok w sprawie Grabowski przeciwko Polsce, w którym stwierdził naruszenie przez Polskę prawa do wolności osobistej (art. 5 Konwencji) wobec skarżącego. Siedemnastoletni wówczas Maksymilian Grabowski został zatrzymany przez policję pod zarzutem popełnienia rozboju. Sąd wszczął postępowanie w tej sprawie i zdecydował o umieszczeniu nastolatka w schronisku dla nieletnich, ale legalność jego pobytu nie została następnie zweryfikowana, mimo złożenia stosownego wniosku przez obrońcę M. Grabowskiego. Sąd uznał bowiem, że ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, po skierowaniu sprawy nieletniego na rozprawę, nie wymaga wydania odrębnego postanowienia o przedłużeniu okresu pobytu w schronisku. W efekcie mężczyzna spędził w nim 5 miesięcy więcej niż powinien.
W świetle ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich okres pobytu w schronisku dla nieletnich nie może trwać dłużej niż 3 miesiące przed skierowaniem sprawy na rozprawę. Potem nie jest wymagane osobne postanowienie o przedłużaniu pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich. Sąd rodzinny powinien jedynie baczyć, aby okres pobytu nieletniego w schronisku nie przekroczył jednego roku. Po zapadnięciu wyroku ETPC, przepisy te nie zostały znowelizowane, choć Trybunał wskazał, że sąd powinien okresowo kontrolować, czy wciąż istnieją podstawy do pobytu nieletniego w schronisku.
Niezbędne kolejne zmiany przepisów
Pomimo upływu prawie dwóch lat od wydania wyroku przez ETPC nie doszło do wystarczającej zmiany prawa, która wypełniłaby wytyczne Trybunału.
Władze polskie w celu upowszechnienia standardów wynikających z wyroku przesłały je do sądów, a także przeprowadzono szkolenia w zakresie praw nieletnich. Zgodnie z deklaracjami rządu zmiana Regulaminu urzędowania sądów powszechnych ma stanowić prawną barierę przed tym, aby nie powtarzały się sytuacje takie, jak ta badana przez ETPC.