Alimenty. Dzieci bez wsparcia państwa

Od października podniósł się próg dochodowy uprawniający do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. Wprowadzono też mechanizm „złotówka za złotówkę", dzięki któremu niewielkie przekroczenie kryterium nie powoduje już całkowitej utraty wsparcia. Zmiany przewidziano w jednej z tarcz antykryzysowych.

– Zależy nam na tym, by więcej rodzin otrzymywało świadczenia, które przysługują, gdy bezskuteczna jest egzekucja zasądzonych na dzieci alimentów. Stąd decyzja o podniesieniu kryterium dochodowego z 800 do 900 zł – tłumaczyła minister rodziny Marlena Maląg.

Czytaj także: Alimenty: od kiedy i do kiedy należy płacić

Zmiany nie pomogły

Z danych pochodzących z samorządów wynika jednak, że dzieci korzystających ze wsparcia ubywa.

– Liczba uprawnionych do świadczeń spada od 2013 r. Procedura uzyskania wsparcia jest na tyle skomplikowana, a kwoty kryterium w relacji do pensji minimalnej są za niskie – uważa Piotr Grudziński, dyrektor MOPR we Włocławku.

– W wyniku zmian wprowadzonych od października 2020 r. liczba wniosków o ustalenie prawa do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego wcale się nie zwiększyła – potwierdza Kamila Popiela z Toruńskiego Centrum Świadczeń Rodzinie. I dodaje, że także zasada „złotówka za złotówkę" nie znalazła zastosowania w wielu przypadkach – zaledwie 51 razy na 1060 wniosków.

Podobnie było w Krakowie.

– Coraz mniej osób pobiera świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Równocześnie po wprowadzeniu mechanizmu „złotówka za złotówkę" spadek liczby rodzin pobierających świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego jest mniejszy od spadku liczby złożonych wniosków. Rzadziej wydawane są więc decyzje odmowne – przyznaje Tadeusz Czarny, zastępca dyrektora wydziału w Krakowskim Centrum Świadczeń.

Mechanizm „złotówka za złotówkę" zakłada, że przekroczenie progu dochodowego, np. o 200 zł, nie skutkuje automatycznie utratą prawa do świadczeń. Wsparcie będzie wówczas przysługiwać w wysokości pomniejszonej o kwotę przekroczenia kryterium. Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego przysługują w wysokości ustalonych alimentów, jednak nie wyższej niż 500 zł miesięcznie.

Minimalna kwota wsparcia przysługująca z zastosowaniem mechanizmu „złotówka za złotówkę" wynosi 100 zł.

Z szacunków Ministerstwa Rodziny wynikało, że dzięki zmianom prawo do świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego utrzyma lub nabędzie co najmniej 30 tys. osób.

Matki związane ze Stowarzyszeniem „Alimenty to nie prezenty" zarzucają, że mimo zmian bardzo trudno uzyskać wsparcie.

– Matka jednego dziecka zarabiająca minimalną krajową i tak przekracza próg dochodowy. A do dochodu wlicza się też wszelkie nagrody i nadgodziny. Kobiety wolą pracować, niż zastanawiać się, czy przekroczą próg uprawiający do wsparcia – mówi Dorota Nowaczyk.

– Odkąd wyszłam za mąż, przekraczamy próg, bo liczą się też dochody męża, który przecież nie jest ojcem biologicznym – zauważa inna matka ze stowarzyszenia.

Alimenty to nie prezenty

Okazuje się, że w czasie pandemii mimo spadku liczby uprawnionych do funduszu przybywa dłużników alimentacyjnych wpisanych do BIG.

– W minionym roku do naszej bazy dopisanych zostało o 1066 dłużników alimentacyjnych więcej niż w 2019 r. Było to 25 054 osób – mówi Halina Kochalska, rzecznik prasowy Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor SA.

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Dla Naszych Dzieci, w trzech na 100 domów, w których dzieci nie otrzymują alimentów, brakuje pieniędzy nawet na podstawowe potrzeby, a w 41 żyje się bardzo skromnie.