Rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz uważa, że takiej sytuacji nie można tolerować. Jej powodem jest nieprecyzyjna regulacja w rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z 10 kwietnia 2012 w sprawie wzoru odznaki identyfikacyjnej inspektorów ITD oraz oznakowania pojazdów służbowych ITD.
Wyjątkowe przypadki, czyli nie wiadomo jakie
Co do zasady pojazd służbowy ITD, z wyjątkiem motocykla, powinien mieć ciemnozieloną barwę nadwozia z elementami białymi (pokrywa silnika, drzwi od strony kierowcy i pasażera oraz drzwi tylne czyli pokrywa bagażnika). Pojazdy oznakowane są poziomym pasem wyróżniającym odblaskowym barwy białej oraz mają po obu stronach pojazdu napis „INSPEKCJA TRANSPORTU DROGOWEGO" barwy białej. Na dachu pojazdu umieszcza się podświetlaną tablicę barwy białej z napisem „INSPEKCJA TRANSPORTU DROGOWEGO" barwy czarnej. Napis „INSPEKCJA TRANSPORTU DROGOWEGO" barwy czarnej może być również umieszczony z przodu i z tyłu pojazdu, przy czym napis z przodu może być odwrócony (lustrzany). Na drzwiach od strony kierowcy i pasażera umieszczony jest znak Inspekcji Transportu Drogowego.
Jednak zgodnie z § 9 ust. 4 w wyjątkowym przypadku w ruchu może uczestniczyć pojazd służbowy ITD niespełniający tych warunków. Przepisy nie precyzują, co można uznać za "wyjątkowe przypadki".
Tymczasem jak wynika z informacji udzielonej RPO przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego udział pojazdów nieoznakowanych stanowi 28 proc. wszystkich używanych do kontroli. Są one wykorzystywane do kontroli kierowców przy użyciu mobilnych fotoradarów oraz do kontroli w przedsiębiorstwach. Przedstawiciel GITD nie kryje, że używanie nieoznakowanych pojazdów do kontroli przestrzegania przepisów ruchu drogowego jest – jak się wyraził - elementem taktyki prowadzenia działań kontrolnych i jest powszechną praktyką w instytucjach wykorzystujących urządzenia rejestrujące.
Taktyka zarabiania zamiast prewencji
Zdaniem prof. Ireny Lipowicz to sytuacja, której nie można zaakceptować. Rzecznik uważa, że skoro kontrola ruchu drogowego za pomocą mobilnych fotoradarów powoduje możliwość poniesienia odpowiedzialności karnej przez sprawcę, to powinna pełnić te same funkcje co prawo karne: ochronną i prewencyjną. W ocenie RPO zarówno ochrona bezpieczeństwa na drogach, jak również powstrzymywanie wszystkich uczestników ruchu przed naruszaniem przepisów byłyby lepiej realizowane, gdyby kontrola była prowadzona przez GITD przy użyciu pojazdów oznakowanych. Działa to na podobnych zasadach, jak w sytuacji, gdy obecność patrolu Policji wpływa na przestępczość w danym miejscu.
