"Przewóz zboża jest zabezpieczony procedurami"

Jak dziś jest nadzorowany przewóz ukraińskiego zboża przez Polskę?

Procedura nadzoru nad przemieszczaniem tych towarów pochodzących z Ukrainy polega na objęciu ich procedurą tranzytu celnego przy jednoczesnym nałożeniu zamknięć celnych, w tym elektronicznego zamknięcia urzędowego oraz przemieszczaniu takiego transportu pod konwojem Służby Celno-Skarbowej. Wprowadzony został również obowiązek zgłaszania towarów rolnych nabywanych w ramach nabyć wewnątrzwspólnotowych do systemu SENT w przywozie do Polski oraz w przypadku przewozu tych towarów przez nasz kraj.

System elektronicznego nadzoru towarów, zwany SENT, objął ostatnio zboże i kilka innych grup towarów. Po co został stworzony ten system?

System ten działa w praktyce od kwietnia 2017 roku. Na początku dotyczył przede wszystkim paliw, suszu tytoniowego i alkoholi, czyli towarów wrażliwych, w obrocie którymi stwierdzono zagrożenie występowania nadużyć w zakresie podatku akcyzowego i podatku VAT. Potem rozszerzono zakres stosowania tego systemu także na inne towary, m.in. na przewóz leków zagrożonych dostępnością na rynku krajowym czy odpadów.

Jak w praktyce działa ten system?

Działa sprawnie i dlatego uznano, że nie będzie większego problemu z zastosowaniem już istniejącego rozwiązania do nowych grup towarów. Przypomnę, że w tym systemie występuje trzech głównych uczestników: podmiot wysyłający towar, podmiot odbierający towar i przewoźnik. W uproszczeniu wygląda to tak: podmiot obowiązany zgłasza daną przesyłkę do rejestru SENT, uzyskuje unikatowy numer referencyjny i przekazuje go przewoźnikowi. Przewoźnik uzupełnia zgłoszenie o swoje dane, w tym dane dotyczące numeru rejestracyjnego pojazdu, urządzeń umożliwiających lokalizację tego środka przewozu i planowaną trasę przejazdu. Po przywozie do miejsca przeznaczenia odbiorca potwierdza otrzymanie towaru i jego ilość. System SENT jest stosowany nie tylko w sytuacji konieczności zabezpieczania przewozu towarów akcyzowych. Stanowi on uzupełnienie wprowadzonych mechanizmów zabezpieczających. Stosując system SENT, mamy zawsze pełną wiedzę o tym, gdzie aktualnie znajduje się przesyłka i czy przewóz jest zgodny ze złożonym zgłoszeniem. O znaczeniu systemu najlepiej świadczą liczby: ponad 21 mln dokonanych zgłoszeń, 2,5 mln zrealizowanych kontroli, spadek poziomu szarej strefy w monitorowanych obszarach od wdrożenia systemu.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Embargo na zboże z Ukrainy: w nocy opublikowano nowe przepisy

W piątek o godzinie 2 w nocy w Dzienniku Ustaw opublikowano nowe rozporządzenie ministra rozwoju i technologii w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych.

Teraz ten system rozszerzono m.in. na zboża, ale nie obejmie on np. ładunków wjeżdżających z Ukrainy tranzytem do portów polskich czy w innych państwach UE. W jaki sposób te transporty będą nadzorowane?

System SENT stosujemy do towarów wprowadzanych do Polski z innego państwa członkowskiego UE albo gdy towar będzie przewożony między państwami UE przez Polskę. W sytuacji gdy towar jest przewożony i objęty procedurą celną tranzytu od granicy albo do jednego z portów polskich lub do innego państwa członkowskiego UE, systemu SENT się nie stosuje. W takiej sytuacji, tak jak już mówiłem, towary jadą z elektronicznymi zamknięciami urzędowymi, przekazującymi lokalizację środka transportu z przemieszczającym się towarem, samo przemieszczanie jest realizowane „pod konwojem”. (...)

Działanie elektronicznego zamknięcia urzędowego, podobnie jak ma to miejsce w przypadku systemu SENT, jest związane z przekazywaniem danych geolokalizacyjnych pojazdu. Funkcjonalność ta jest podobna do rozwiązania SENT, choć ten ostatni wykorzystuje urządzenia nadawcze zainstalowane na stałe w pojeździe. Nadmieniam, że w przypadku systemu SENT, w sytuacji braku takiego urządzenia na stałe zainstalowanego w pojeździe, przewoźnik ma możliwość skorzystania z darmowej aplikacji spełniającej funkcję geolokalizatora udostępnianej przez Krajową Administrację Skarbową (KAS).

Jak skontrolować obrót w systemie SENT na granicach wewnątrz UE? Przecież jeśli transport ukraińskiego zboża wjedzie np. ze Słowacji, to tam na granicy już dawno nie ma kontroli towarów…

Możliwość kontrolowania takich transportów istnieje na terenie całej Polski, zarówno na granicy, jak i wewnątrz kraju. W ramach KAS funkcjonują zespoły kontroli mobilnej przy drogach, w tym na granicy, możemy również prowadzić kontrole u odbiorców. Tam zresztą, w miejscach dostarczenia towarów, kontrolujemy transporty najczęściej. Dzięki geolokalizacji możemy sprawnie kontrolować przemieszczanie towarów i gdy stwierdzimy, że ciężarówka wyjechała poza korytarz transportowy, jest to dla nas sygnał, że może dojść do naruszenia procedury SENT. A sankcje za naruszenie reguł przewozu towarów wrażliwych są surowe – nawet do 100 tys. zł.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Zbożny cel osiągnięty: ukraińska pszenica już jedzie tranzytem do portów

Zboże z Ukrainy już wjeżdża do Polski, ale na nowych zasadach. Tylko do portów polskich i w innych krajów unijnych.

Czy SENT był polskim wynalazkiem?

Tak, powstał w Polsce, a rozwiązanie związane z obowiązkiem dokonania zgłoszenia i przekazywania danych geolokalizacyjnych było nowatorskie. W innych krajach, np. na Węgrzech i w Grecji (w obszarze paliw), również są stosowane rozwiązania, które pozwalają monitorować realizowany łańcuch dostaw, ale przy innych założeniach. Mamy sporo zapytań w sprawie działania naszego systemu od administracji skarbowych innych krajów. Często podczas organizowanych spotkań dzielimy się naszymi doświadczeniami i spostrzeżeniami związanymi z wprowadzonymi systemowymi rozwiązaniami.

Skoro to nasza polska koncepcja i niezależna od wymogów unijnych, to może należało ją zastosować w stosunku do zboża nieco wcześniej, zanim pojawiły się protesty społeczne?

Zastosowanie tego systemu daje efekt w połączeniu z ograniczeniami wwozu produktów rolnych i zastosowaniu systemu tranzytu. Sam SENT nie dałby tego efektu. Obecnie wraz z pozostałymi środkami przewidzianymi w rozporządzeniu ministra rozwoju i technologii, tworzy kompletny układ zabezpieczający przed napływem wskazanych grup towarowych na polski rynek.