Jak domagać się badań prenatalnych

RPO nie jest częścią parlamentu ani rządu, nie zmienia więc prawa, nie dysponuje funduszami publicznymi. Ale może apelować do władz i przedstawiać merytoryczne argumenty. Od prawie 30 lat Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich też zbiera wiedzę i korzysta z doświadczeń kolejnych rzeczników, dlatego wystąpienia RPO mogą – i często są – skuteczne.

5 listopada Rzecznik spotkał się z mieszkańcami Grudziądza. Adam Bodnar zaczął od przybliżenia obecnym, na czym polega praca RPO. – Bardzo dużo wiemy, ale ciągle się uczymy. Mam nadzieję, że dzięki temu spotkaniu uda się zdobyć nową wiedzę, ale także przekazać Państwu informacje o tym, co się w danej sprawie dzieje.

Sytuacja osób z niepełnosprawnościami

Syn już czwarty rok czeka na orzeczenie niepełnosprawności i przyznanie renty przez sąd, bo sąd czeka na wydanie opinii przez lekarza-specjalisty. Ciągle obowiązuje orzeczenie o niskim stopniu niepełnosprawności. Tymczasem choroba postępuje i syn nie może pracować, nie ma z czego żyć, nie jest też objęty żadną pomocą dla osób z niepełnosprawnością.

Władze samorządowe skupiają się na pomocy tylko osobom z niektórymi formami niepełnosprawności. – Uważam to za dyskryminację – mówiła uczestniczka spotkania.

- Problem dostępności biegłych z zakresu medycyny to teraz w Polsce bardzo poważny problem. Proszę pamiętać o możliwości złożenia skargi na przewlekłość postępowania. W takiej sytuacji sąd nie może się tłumaczyć brakiem biegłego, i można uzyskać odszkodowanie.

Rzecznik zajmuje się też sprawą tego, że osoby z lekką niepełnosprawnością nie mają wsparcia w rehabilitacji. Pani zgłoszenie będzie dla nas kolejnym powodem do ponowienia starań w tej sprawie, bo pomimo wielu pism niewiele udało się Rzecznikowi uzyskać – mówi Adam Bodnar.

Prawa opiekunów osób z niepełnosprawnościami

Jak to możliwe, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego uznający za niekonstytucyjne różnice we wsparciu dla opiekunów w zależności od tego, czy niepełnosprawność powstała w dzieciństwie czy w wieku dorosłym.

- To prawda, minęły dwa lata od tego wyroku. Rzecznik z tej okazji zaapelował o wykonanie go do premier Beaty Szydło. Skoro jednak nic się w sprawie nie dzieje, warto rozważyć wykorzystanie takiego narzędzia jak roszczenie odszkodowawcze za bezczynność państwa. I ciągle trzeba pamiętać o obywatelskim nacisku w tej sprawie – tłumaczył RPO.

- Ale mamy sygnały, że niektóre gminne ośrodki pomocy społecznej wypłacają już równe, wyższe świadczenia dla wszystkich.

Rzecznik uznał ten sygnał za ciekawy, koniecznie trzeba sprawdzić, na jakiej podstawie GOPS i MOPS prowadzą taką politykę.

Prawa seniorów

W Toruniu i Bydgoszczy są bezpłatne przejazdy dla seniorów, w Grudziądzu – nie. To jest niesprawiedliwe.

Na spotkaniu okazało się jednak, że Grudziądz też wprowadził takie zniżki, tylko nie wszyscy o tym wiedzieli.

Seniorzy zgłaszali też, że rząd nie traktuje ich dobrze, bo np. w Niemczech nie płaci się podatków od emerytury, a w Polsce – tak. Do tego waloryzacja emerytur jest groszowa.

Adam Bodnar tłumaczył, że system emerytalny nie działa tak, że emerytury wypłacane są z oszczędności emerytów. Świadczenia płaci się na bieżąco z tego, co wpłacają w podatkach pracujący teraz obywatele. Trudno też polskie rozwiązania porównywać do niemieckich, skoro Niemcy są dużo bogatsze od Polski.

Warto pamiętać, że do RPO można się zgłosić z problemem emerytury, ale nie w sprawie generalnej ich wysokości, lecz np. tego, czy została dobrze wyliczona w konkretnym przypadku. Tu Rzecznik może pomóc.

Pomaga też propagując dobre wzory organizowania pomocy dla seniorów (np. publikacja ważna dla samorządów pt. „System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania" czy "Przestrzeń Publiczna Przyjazna Seniorom. Poradnik RPO)

Sprawy mieszkaniowe

Opłaty w mieszkaniach komunalnych (ADM) stale idą w górę, nie wiadomo, na jakich zasadach. Do tego wszędzie widać oszczędności, wyłączanie ogrzewania na klatkach itp. Na pytania, władze miasta odpowiadają zdawkowo. Dlaczego tak jest?

Rzecznik może sprawdzić dokumenty i sprawdzić, czy zachowanie ADM mieści się w granicach prawa. Teraz nie może tej sytuacji ocenić.

Plany zagospodarowania przestrzennego

Zmiana planów zagospodarowania sprawiła, że przestał istnieć wjazd na moją działkę.

- Znowu, to jest sprawa dla prawników Biura. Ale potrzebne są dokumenty.

Prawa kobiet, prawo kobiet do decyzji

Jakie środki prawne będzie miała teraz kobieta, żeby się domagać badań prenatalnych?

Trzeba o przypadkach odmowy powiadamiać Rzecznika Praw Pacjenta. Drugim narzędziem jest potencjalna odpowiedzialność odszkodowawcza lekarza.