Od pieniędzy zwróconych biegłemu nie ma PIT

[b]Zdecydowała tak Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 16 lutego 2009 r. (IBPBII/1/415-92/08/MK).[/b] Jej zdaniem jednak na innej podstawie niż określona we wniosku o wydanie interpretacji.

[srodtytul]Diety i inne należności[/srodtytul]

O jakie zwolnienie chodzi? Mowa o art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nim wolny od podatku dochodowego jest zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw.

Zgodnie z dekretem o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym biegłemu powołanemu poza miejscowość jego zamieszkania służy prawo do diet oraz do zwrotu kosztów przejazdów i noclegów.

Diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów przyznaje się biegłemu w wysokości i na zasadach obowiązujących dla sędziów w razie pełnienia czynności służbowych poza zwykłym miejscem służbowym.

Sędziemu przysługuje zwrot kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania do siedziby sądu, ustalonych na zasadach obowiązujących przy ustalaniu wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Zwrot kosztów jednak nie przysługuje, jeżeli zmiana miejsca służbowego nastąpiła w wyniku orzeczenia kary dyscyplinarnej oraz orzeczenia sądu dyscyplinarnego o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe ze względu na powagę stanowiska.

[srodtytul]Pracownik, czyli kto[/srodtytul]

Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy wyłącznie dojazdów pracownika do zakładu pracy, a więc m.in. dojazdu sędziego do sądu. Pojęcie „pracownika” definiuje art. 12 ust. 4 w ustawy o PIT. Zgodnie z nim za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

[b]Biegły nie jest pracownikiem sądu, jest jedynie osobą powołaną do wydania opinii w sprawie, której sąd zwraca koszty dojazdu prywatnym samochodem. [/b]Z odpowiednich przepisów wynika wyłącznie tyle, że zwrot kosztów podróży i noclegów sąd przyznaje biegłemu w wysokościach i na zasadach obowiązujących dla sędziów.

W tej sytuacji zwrócone biegłemu przez sąd koszty przejazdu ponoszone przy wydaniu opinii sądowej nie są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o PIT.

[srodtytul]Inny wyjątek[/srodtytul]

Izba skarbowa stwierdziła jednak, że w tym wypadku zastosowanie może znaleźć inny przepis. Mowa o art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT. Przepis ten określa zakres zwolnienia od podatku dochodowego wypłaconych osobom fizycznym diet i innych należności za czas podróży. Zgodnie z nim wolne od podatku są diety i inne należności za czas:

- podróży służbowej pracownika,

- podróży osoby niebędącej pracownikiem

– do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Trzeba jednak pamiętać, że [b]aby świadczenia otrzymywane w związku z odbywaną podróżą mogły skorzystać ze zwolnienia, kwoty te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.[/b] W przeciwnym razie będą stanowiły przychód podlegający opodatkowaniu.

Jeśli zatem sąd zwraca biegłemu koszty przejazdów samochodem, przy założeniu, że wyraził zgodę na odbycie podróży samochodem biegłego, to koszty te stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście (tzw. przychody biegłych w postępowaniu sądowym). Są one jednak zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o PIT, przy spełnieniu warunków określonych w art. 21 ust. 13 ustawy.