W sobotę rano w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku rozpoczął obrady III Kongres Prawników Polskich. Kongres zgromadził około 400 osób i odbywa się pod hasłem „Rządy prawa, wszystkich sprawa!”. To ekspercka debata na tematy kondycji wymiaru sprawiedliwości, reformy sądownictwa i praworządności w Polsce. Imprezę organizują samorządy radców prawnych i adwokatów, sędziów ze stowarzyszenia „Iustitia” i prokuratorów z organizacji „Lex super omnia”.
Podczas kongresu mają się odbyć trzy główne debaty. Celem pierwszej jest diagnoza aktualnego stanu wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Druga dyskusja będzie poświęcona koncepcjom reform wymiaru sprawiedliwości, aby stał się on bardziej przystępny i obywatelski. Mają być zaprezentowane konkretne pomysły zmian dotyczących funkcjonowania sądów i prokuratury. Trzeci panel dyskusyjny zatytułowano „Jak przywrócić godność prawu?”. Ma on obejmować m. in. propozycje rozwiązań zapewniających stabilność orzeczeń.
Organizatorzy nie ukrywają jednak, że spora cześć dyskusji będzie dotyczyła dylematu: „gruba kreska” czy „Norymberga”. Wśród prawników są bowiem zarówno zwolennicy łagodnego, jak też surowego podejścia do osób odpowiedzialnych za zniszczenie praworządności w Polsce w ostatnich ośmiu latach. Koncepcje te są rozważane jako scenariusze po ewentualnej zmianie układu politycznego w jesiennych wyborach parlamentarnych.
- Politycznie wybierana Krajowa Rada Sądownictwa, polityczna kontrola nad stanowiskami prezesów sądów, upolitycznienie prokuratury i Trybunału Konstytucyjnego przyniosły katastrofalne skutki. Postępowania trwają coraz dłużej, obywatele nie mają zaufania do instytucji sądowych i prawa - powiedział przez Kongresem sędzia Krystian Markiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”. Dodaje, że w ten sposób naruszane są zobowiązania Polski wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej. - Rodzi to dotkliwe skutki finansowe, które obciążają wszystkich Polaków: odszkodowania za przewlekłe postępowania, zablokowanie środków unijnych. Mamy na to receptę: będzie to pięć projektów ustaw, które zbudują nowoczesne sądownictwo – zapowiada Markiewicz.
Z kolei Katarzyna Kwiatkowska, prezes Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia” zauważyła, że dotychczasowy ustrój prokuratury jest całkowicie nieprzydatny. Jej organizacja ma przedstawić na Kongresie projekt nowej ustawy Prawo o ustroju Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej, napisany na podstawie międzynarodowych standardów. - To będzie Prokuratura apolityczna, proobywatelska, tańsza i bardziej efektywna, oparta na zasadzie niezależności, odpowiedzialności, transparentności, kontroli społecznej – wylicza prok. Katarzyna Kwiatkowska.
