Jak robić zawodową karierę w CSR

Na opublikowaną w lutym ofertę pracy na stanowisku specjalisty ds. CSR w grupie Lotos zgłosiły się dziesiątki kandydatów.  Kilkuetapowa rekrutacja jeszcze trwa, więc nie wiadomo, kto będzie szczęściarzem mogącym realizować szczytne idee społecznej odpowiedzialności biznesu, czyli CSR, w jednej z największych  firm paliwowych w Polsce, gdzie stanowisko  specjalisty ds. CSR utworzono przed pięcioma laty.

Praca w dużej,  renomowanej firmie to jeden z istotnych atutów kariery w CSR – specjalistów  i menedżerów w tej dziedzinie zatrudniają zwykle największe, zamożne przedsiębiorstwa na czele ze spółkami międzynarodowych koncernów. Rodzime firmy dopiero w ostatnich latach zaczęły doceniać CSR.

Dodatkowe zajęcie

Według badania przeprowadzonego  w minionym roku na zlecenie „Harvard Business Review Polska" i CSR Consulting w większości polskich firm nie ma stanowisk dedykowanych działaniom z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Tylko sześć na sto  spółek ma odrębny dział do spraw CSR. Częściej (37 proc. firm) wyznaczają  osoby zajmujące się tym obszarem, które pracują w działach PR, komunikacji lub relacji zewnętrznych oraz w biurach zarządu.

Niekiedy zresztą w ofertach pracy dla specjalistów od komunikacji czy PR wśród obowiązków wymieniona jest realizacja projektów CSR. Mirella Panek-Owsiańska, prezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zaznacza, że  zakres obowiązków menedżera ds. CSR może być bardzo szeroki –  zależy zwykle  od branży, stopnia CSR-owego zaawansowania przedsiębiorstwa oraz strategii jego  rozwoju. Np. w firmach, gdzie kluczowe  są aspekty środowiskowe, menedżer CSR powinien być ekspertem od zarządzania środowiskiem. Jeśli  zaś CSR ulokowany jest w dziale HR , pożądane będą kompetencje  psychologa i HR-owca.

Według szefowej FOB najczęstszym zadaniem menedżera ds. społecznej odpowiedzialności biznesu jest koordynacja działań CSR wewnątrz firmy, a więc współpraca z różnymi działami i osobami  oraz komunikacja z interesariuszami.

Szansa w małej firmie

Rola CSR-owca nabiera  znaczenia, gdy firma przygotowuje raport społeczny, na co decyduje się coraz więcej spółek. Zdaniem Marzeny Strzelczak, pełnomocnika zarządu ds. strategii zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu w  PGNiG SA,  fakt,  że niektóre dobrowolne dotychczas inicjatywy zyskują status obowiązkowych (jak np. raportowanie), a dialog z interesariuszami staje się standardem, sprawia, że rynek pracy w CSR rośnie.

Sprzyja mu także rosnąca popularność społecznej odpowiedzialności biznesu wśród mniejszych firm, którą pobudzają unijne środki. Pracy dla CSR-owców powinno więc przybywać. Jak się do niej przygotować?

Wiedza z praktyki

Katarzyna Dulko-Gaszyna, kierownik ds. zrównoważonego rozwoju w Ikea Retail, doradza studia, które otwierają na świat i innych ludzi, a więc np. politologię, socjologię, psychologię, zarządzanie i marketing. Po nich obowiązkowo studia  podyplomowe – z tego, w czym chcielibyśmy się specjalizować. Ale ekspertami  CSR są też absolwenci ochrony środowiska, geologii czy komunikacji.

Od stanowisk związanych z   komunikacją, PR i marketingiem zaczęła karierę w CSR Marzena Strzelczak, która   odpowiada też za komunikację (zewnętrzną i wewnętrzną) w PGNiG. Wiedzę o CSR zdobywała w praktyce oraz na specjalistycznych studiach podyplomowych w Polsce i za granicą.

Jak jednak ocenia Przemysław Oczyp, koordynator zrównoważonego rozwoju w Cemex Polska, oferta edukacyjna w dziedzinie CSR w Polsce jest bardzo uboga.  Kryzys jeszcze bardziej ją ograniczył. – Firmy nie są jeszcze przygotowane na delegowanie swoich pracowników na tego typu studia – przyznaje Bolesław Rok, wicedyrektor Centrum Etyki Biznesu na ALK  i szef studiów podyplomowych z CSR na tej uczelni.  Cztery edycje programu CSR na ALK wykształciły już setkę specjalistów w tej dziedzinie (w tym ponad 20 osób, które koordynują CSR w grupie PGNiG.)

Marzena Strzelczak twierdzi, że studia zdecydowanie mogą pomóc, jeśli chcemy związać swoją karierę z  CSR. Jednak niezbędne są też doświadczenie w biznesie i dojrzałość, tak by można być partnerem dla kolegów z innych działów. – Musimy znać specyfikę branży, w której działa firma, by móc szukać szans na jej zrównoważony rozwój – dodaje Marzena Strzelczak.

Również Monika Kulik, ekspert ds. CSR w  Orange Polska, radzi absolwentom  uczelni, by zanim zainwestują w studia z CSR, zdobyli w praktyce wiedzę o funkcjonowaniu  przedsiębiorstwa. Pomaga w tym praca np. w dziale HR, ochrony środowiska czy komunikacji (sama zaczęła od pracy w PR).

Bez otwartości ani rusz

Katarzyna Dulko-Gaszyna poleca zdobycie wiedzy i doświadczenia w jakiejś technicznej specjalności – ochrona środowiska, technologia produkcji, zarządzanie jakością. – Wtedy nikt nam nie zarzuci, jak już będziemy się zajmować CSR, że nie wiemy, o jakiej produkcji czy procesach mówimy – zaznacza.

Przemysław Oczap twierdzi, że chcąc nabyć nieco więcej praktyki, można podjąć staż w firmie lub organizacji, która aktywnie wdraża rozwiązania w zakresie CSR i zrównoważonego rozwoju, lub wziąć udział w programie edukacyjnym   takim jak m.in. „Liga odpowiedzialnego biznesu" prowadzona przez FOB.

– Kluczowe dla tej funkcji są  otwartość i umiejętność współpracy z różnorodnymi grupami osób. Niezbędne są też umiejętności zarządzania projektami, podstawowa wiedza z zakresu zarządzania oraz wiedza specjalistyczna w zależności od branży i specyfiki CSR w danej firmie – podkreśla Mirella Panek-Owsiańska.

Cztery kroki do pracy w CSR

1. Wejść do CSR przez  staż

Pierwsze  doświadczenia w CSR warto zdobywać na stażu w firmie lub organizacji aktywnie wdrażającej rozwiązania w zakresie CSR i zrównoważonego rozwoju – radzi  Przemysław Oczyp  z Cemex Polska.  Sugeruje też udział w programach edukacyjnych z tej dziedziny, które prowadzą organizacje pozarządowe i fundacje.

2. Poznać biznes w praktyce

Specjaliści  ds. CSR  zgodnie podkreślają, że w tym zawodzie niezbędna jest dobra  znajomość zasad  funkcjonowania  firmy, specyfiki jej branży.  To ważniejsze niż określony kierunek studiów.

3. Specjalizacja po dyplomie

Wielu specjalistów i menedżerów ds. CSR ma za sobą studia podyplomowe w tej dziedzinie.  Pomagają uzupełnić i uporządkować wiedzę, którą warto pogłębiać też samodzielnie. Zapewniają też bardzo cenną sieć branżowych kontaktów.

4. Potrzebne samokształcenie