Prokuratorzy: Adam Bodnar nie miał prawa odwoływać członków Krajowej Rady Prokuratorów

Krajowa Rada Prokuratorów składa się z 22 członków – m.in. Prokuratora Krajowego i przedstawicieli Prokuratury Krajowej, IPN, osób wyłonionych przez zgromadzenia prokuratorów (w prokuraturach regionalnych), a także pięciu prokuratorów powołanych przez Prokuratora Generalnego. Z nominacji Zbigniewa Ziobry, do niedawna Prokuratora Generalnego, w Radzie zasiadali: Czesław Kłak, Grzegorz Ocieczek (były wiceszef CBA i ABW w czasach PiS), Michał Ostrowski, Beata Sobieraj-Skonieczna i Adam Zbieranka.

Ponad tydzień temu następca Ziobry – Adam Bodnar ogłosił zmiany w Krajowej Radzie Prokuratorów. „Dziś powołałem prokuratorów – Iwonę Palkę, Ewę Wrzosek, Małgorzatę Szeroczyńską, Cezarego Maja i Roberta Wypycha do działającej przy Prokuratorze Generalnym KRP. Serdecznie Państwu gratuluję i życzę powodzenia w realizacji nowej funkcji" – napisał wówczas Bodnar na X (dawnym Twitterze). Jako podstawę prawną zmian – wskazał art. 42 par. 6 pkt. 4 ustawy Prawo o prokuraturze.

Dlaczego prokuratorzy uważają, że Adam Bodnar nie mógł zrobić zmian?

„Prokurator Generalny nie był uprawniony do podjęcia tych działań” – czytamy tymczasem w uchwale Zebrania Prokuratorów Prokuratury Krajowej, którą podjęto 28 grudnia. Wszyscy prokuratorzy krajowi stwierdzili, że prokurator generalny Adam Bodnar nie może odwołać pięciu członków Rady – ustawa o prokuraturze nie daje mu takich uprawnień – daje mu tylko prawo ich „powołania”.

Jak argumentują, ustawa odróżnia członków Rady powołanych przez Prokuratora Generalnego od tych, którzy są wybrani przez zgromadzenia prokuratorów. Wskazują, że o ile osoby wybrane przez zgromadzenia prokuratorów mogą być przez te same zgromadzenia odwołane – jest tryb w ustawie na to przewidziany, o tyle ustawa nie stwarza możliwości odwołania z Rady danej osoby powołanej przez Prokuratora Generalnego. „Czym innym jest więc »wybór«, a czym innym »powołanie«” – tłumaczą.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Prezes "Iustitii": Nie ma żadnej żądzy zemsty

Sędziowie, którzy zasiadali i zasiadają w KRS oraz doprowadzali do złamania porządku konstytucyjn...

„Dokonując wykładni literalnej oraz systemowej uznać należy, że członkowie Rady powoływani przez Prokuratora Generalnego po pierwsze nie pochodzą »z wyboru«, a po drugie nie są »przedstawicielami« organu powołującego, a założenia takiego – ze względu na art. 7 Konstytucji nie można domniemywać. Gdyby taka była intencja ustawodawcy, przyjąłby w tym zakresie analogiczne rozwiązanie, jak w art. 42 par. 1 pkt. 2, 3 i 4 Prawa o prokuraturze” – czytamy w uchwale.

Powołanego prokuratora nie można odwołać

Jest i inny argument. Zgodnie z ustawą członkowie Krajowej Rady Prokuratorów są wybierani na czteroletnią kadencję (a ta w tym przypadku upływa w 2026 r.). Ich mandat wygasa w razie np. śmierci, zrzeczenia się, podania nieprawdy w oświadczeniu lustracyjnym, odwołania przez organ, który dokonał wyboru, wygaśnięcia stosunku służbowego. „Ustawodawca nie przewidział możliwości odwołania członka Rady wchodzącego w jej skład na podstawie powołania. Prawo o prokuraturze przewiduje jedynie – w odniesieniu do takiego członka Rady – kompetencję pozytywną Prokuratora Generalnego, jaką jest powołanie” – uważają autorzy uchwały.

Czytaj więcej

Polityka

Prof. Adam Strzembosz: Prezydent utrudnia prace rządu

Zbigniew Ziobro popełnił zbrodnię na wymiarze sprawiedliwości – mówi prof. Adam Strzembosz, były...

Dlatego prokuratorzy Prokuratury Krajowej są zdania, że „odwołania” z Rady „w.w Prokuratorów Prokuratury Krajowej nie wywołały skutków prawnych, tj. nie zostali oni skutecznie odwołani ze składu Rady, albowiem wskazana przez Prokuratora Generalnego podstawa prawna nie odnosi się do członków Rady, którzy są powoływani w jej skład”. W konsekwencji – w ich ocenie – nie doszło również do zgodnego z prawem powołania „nowych” pięciu prokuratorów w skład Rady, „nie wystąpił bowiem wakat umożliwiający podjęcie takiej decyzji” – stwierdzają prokuratorzy.

Kontrowersje wokół prokurator Ewy Wrzosek

Najbardziej znana opinii publicznej w gronie nowo powołanych przez Adama Bodnara prokuratorów, jest prok. Ewa Wrzosek. To ona miała być inwigilowana programem szpiegowskim Pegasus, choć – jak pisała „Rzeczpospolita” – wcale nie w związku ze śledztwem dotyczącym wyborów kopertowych które prowadziła (czas inwigilacji nie pokrywał się z czasem prowadzenia śledztwa).