Batalia o ratyfikację i polską pożyczkę do MFW

Wczorajsza debata sejmowa pokazała, że w najbliższych miesiącach czeka nas spór prawny i polityczny o polskie finansowe zaangażowanie w ratowanie strefy euro oraz o sposób ratyfikowania przez Polskę międzyrządowej umowy mającej uratować Unię przed kryzysem. Tłem jest spór o rozumienie suwerenności.

Problemy prawne

Według PiS i Solidarnej Polski przyjęcie rozwiązań zaprezentowanych w Brukseli oznacza wyrzeczenie się części polskiej suwerenności dotyczącej nadzoru nad polityką finansową państwa. Dlatego partia domaga się, by ewentualną zgodę na takie rozwiązania Sejm podjął w specjalnym trybie, większością co najmniej dwóch trzecich głosów. Wówczas PiS i SP dysponują odpowiednią liczbą głosów, by taką ratyfikację zablokować.

Inaczej zagrożenia postrzega premier Donald Tusk. – Niezbędnym warunkiem polskiej suwerenności jest maksymalne bezpieczeństwo finansowe. Nasze, całej Europy i strefy euro – mówił wczoraj w Sejmie. By uniknąć tego zagrożenia, chce przyłączyć się do jej ratowania.

Premier podkreśla, że o tym, czy tak się ostatecznie stanie, zdecyduje w głosowaniu polski parlament. W jakim trybie? – Na razie trwa praca nad przygotowaniem projektu umowy międzyrządowej. Dopiero gdy ten projekt powstanie, będzie można rozmawiać o trybie ratyfikacji – mówi „Rz" rzecznik rządu Paweł Graś.

– Sposób przyjęcia umowy zależy od jej konkretnych zapisów – tłumaczy prof. Piotr Winczorek, konstytucjonalista. – To Sejm w głosowaniu zdecyduje, jaką wybrać formę ratyfikacji – podkreśla.

Jednak politycy PO nie ukrywają, że umowa powinna zostać uchwalona zwykłą większością. Na takim samym stanowisku stoi prezydent. – Powinniśmy wszyscy bardzo sobie życzyć, aby to były zapisy, które by nie wymagały tych dwóch trzecich głosów w polskim Sejmie – mówił Bronisław Komorowski w Sejmie.

– Trzeba pamiętać, że jeśli Sejm zdecyduje, iż będzie nad ratyfikacją głosować zwykłą większością, opozycja może skarżyć się do Trybunału Konstytucyjnego – ostrzega Winczorek.

Wielkie emocje wzbudza też polski udział w pomocy finansowej dla strefy euro. Zgodnie z ustaleniami szczytu w Brukseli Polska podobnie jak inne kraje udzieli pożyczki Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu. Pieniądze miałyby pochodzić z rezerwy walutowej Narodowego Banku Polski.

Według prawicowej opozycji Polska nie powinna się składać na ratowanie bogatszych od siebie państw. Skarżą się, że premier nie podał szczegółów, jak miałaby wyglądać polska pomoc. A do tego takie zaangażowanie może złamać prawo. – Zgodnie z konstytucją zadaniem NBP jest dbanie o wartość polskiego pieniądza, a nie ratowanie Włoch czy Grecji – przekonują politycy PiS.

Zdaniem konstytucjonalisty prof. Marka Chmaja z SWPS takie działania nie mieszczą się w zadaniach NBP. Trudno jednak mówić o złamaniu konstytucji. – Ostatecznie właścicielem NBP jest państwo. I to rząd w jego imieniu zdecyduje, na co powinny pójść pieniądze z zysku czy rezerwy NBP – podkreśla.

Nietypowa koalicja

Debata pokazała też, że w sprawach europejskich PO jest bliżej do SLD niż koalicyjnego PSL. Wicepremier Waldemar Pawlak unikał zajęcia jednoznacznego stanowiska w sprawie suwerenności i ratowania strefy euro. Tymczasem lider SLD Leszek Miller udzielił jednoznacznego wsparcia premierowi Tuskowi w jego polityce europejskiej.

PO i SLD przelicytować próbował wczoraj Janusz Palikot. – Chcemy federalnej Europy, chcemy jednego państwa europejskiego – mówił. Na znak poparcia tej idei posłowie jego ugrupowania nosili w klapach wpięte unijne flagi. PiS używał biało-czerwonych – symbolu polskiej niepodległości.

Wieczorem posłowie debatowali nad wotum nieufności dla ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Sejmowa debata zakończyła się późnym wieczorem.

Głosowanie nad wnioskiem odbędzie się dzisiaj.

Co mówili politycy podczas debaty

Premier Donald Tusk

Anna Fotyga (PiS)

Janusz Palikot