Spór o TK: daleko od kompromisu

W sobotę co najmniej kilkanaście tysięcy osób wzięło udział w warszawskiej manifestacji wzywającej rząd do publikacji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Protest zorganizowała Nowoczesna, udział wzięli m.in. politycy PO i działacze KOD. Mniejsze demonstracje odbyły się w kilku innych miastach.

Protest rozpoczął się przed siedzibą TK, skąd przeszedł Traktem Królewskim w kierunku Pałacu Prezydenckiego. Zbierano podpisy pod projektem nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Szef Nowoczesnej Ryszard Petru, lider Komitetu Obrony Demokracji Mateusz Kijowski, posłanka PO i wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska oraz liderka Zjednoczonej Lewicy Barbara Nowacka podpisali apel do prezydenta i rządu domagający się zaprzysiężenia trzech sędziów TK, wybranych przez poprzedni Sejm, a także opublikowania przyjętego przez Trybunał orzeczenia.

– Bronimy Trybunału Konstytucyjnego, bo tylko on jest w stanie bronić naszych wolności, zapisanych w konstytucji – mówił lider KOD Mateusz Kijowski.

O wydrukowanie orzeczenia Trybunału ze środy zaapelowała do rządu także Komisja Wenecka. Członkowie Komisji ogłosili w piątek swą ocenę konfliktu konstytucyjnego w Polsce. Komisja uznała, że osłabianie efektywności TK poprzez rozwiązania prawne wprowadzone przez PiS „podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa w Polsce". Członkowie komisji podkreślili jednocześnie, że „zarówno poprzednia, jak i obecna większość w polskim parlamencie podjęły niekonstytucyjne działania".

Komisja wezwała polski parlament do znalezienia rozwiązania konfliktu konstytucyjnego „w oparciu o zasadę praworządności, przy poszanowaniu orzeczeń TK".

To pozwoliło rządowi scedować kłopot na parlament. – Jak sami państwo słyszeliście z ust przewodniczącego Komisji Weneckiej, obecny pat polityczny w Polsce rozpoczął się za czasów poprzedniego rządu, dzisiejszej opozycji. W związku z tym, że rozwiązanie tej sytuacji wymaga współpracy wszystkich sił politycznych w Polsce, premier Beata Szydło postanowiła przekazać tę opinię do Sejmu, na ręce pana marszałka Marka Kuchcińskiego, wraz ze wszystkimi naszymi uwagami i zastrzeżeniami – mówił rzecznik Rafał Bochenek.

W praktyce niczego to nie zmienia, bo i rząd, i parlament są kontrolowane przez PiS.

Partia rządząca ani po decyzji TK, ani po opinii Komisji Weneckiej nie przedstawiła żadnego kompromisowego rozwiązania, które pomogłoby uniknąć chaosu prawnego – czyli nieuznawania orzeczeń TK przez władzę.

Ale opozycja też nie wykazuje woli współpracy. Szef Nowoczesnej Ryszard Petru oświadczył na sobotniej demonstracji, że nie zgodzi się na żaden kompromis z rządem bez publikacji orzeczenia TK. – Publikujcie wyrok. Zastosujcie się do tego, co powiedział Trybunał Konstytucyjny – apelował do rządu.

Platforma idzie jeszcze dalej. Europosłowie PO złożą w Parlamencie Europejskim projekt rezolucji krytykujący rząd m.in. za zmiany w Trybunale. Z kolei Rafał Grupiński (PO) stwierdził w rozmowie z „Rzeczpospolitą", że PiS musi nie tylko wycofać się z przepisów ograniczających TK, ale także skłonić prezydenta do zaprzysiężenia trzech sędziów TK wybranych przez Platformę pod koniec jej rządów.