Nie wystarczy, że podatnik jest kawalerem z dzieckiem

Wynika tak z [b]interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 1 czerwca 2010 r. (IPPB4/415-215/10-2/JK)[/b].

Z pytaniem wystąpił podatnik, który jest kawalerem. Ma dziecko ze związku pozamałżeńskiego. Wychowuje je razem z jego matką, oboje mają pełnię praw rodzicielskich.

Matka dziecka nie korzysta z preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Zastanawiał się, czy może się rozliczać jako samotny rodzic.

Izba stwierdziła, że takiej możliwości nie ma. Jak to uzasadniła?

[srodtytul]Ważne definicje[/srodtytul]

Przypomniała, że zgodnie z art. 6 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=346580]ustawy o PIT[/link] za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się [b]jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.[/b] Za samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich albo odbywa karę pozbawienia wolności.

W interpretacji czytamy, że: „z istoty pojęcia »osoby samotnie wychowującej dziecko‹‹ wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka. Natomiast »wychowywać‹‹ kogoś to – jak wynika z definicji słownikowej – „zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego, psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej oraz doprowadzić ją do samodzielności„ (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.)”.

[srodtytul]Trzeba samemu wychowywać...[/srodtytul]

Ze sposobu opodatkowania przewidzianego dla samotnych rodziców [b]można zatem skorzystać, gdy dana osoba faktycznie wychowuje dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. [/b]

Izba podkreśliła przy tym, że „o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. Warunek taki jest decydujący wyłącznie w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim. Natomiast w sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden, jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko.

Przy czym prawo do omawianej preferencji będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców (opiekunów prawnych), który faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Spełnienie tylko jednej przesłanki, tj. statusu cywilnego rodzica (opiekuna prawnego), o którym mowa w art. 6 ust. 5 ustawy, w sytuacji, gdy nie wiąże się z okolicznością samotnego wychowania dziecka, nie daje prawa do skorzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów".

[srodtytul]... i spełnić wszystkie warunki[/srodtytul]

Zdaniem izby podatnik, który jest kawalerem i ma dziecko, które wychowuje wspólnie z jego matką, spełnia tylko jeden warunek do zastosowania preferencyjnego sposobu rozliczania przewidzianego dla samotnych rodziców. A to zdecydowanie za mało.

„Nie można uznać wnioskodawcy za osobę samotnie wychowująca dziecko, ponieważ wychowaniem tego dziecka zajmuje się wspólnie z jego matką, z którą zamieszkuje (prowadzi wspólne gospodarstwo domowe)” – uzasadnia izba.

Izby nie przekonały argumenty podatnika ani przywoływane przez niego orzeczenia sądowe. Stwierdziła, że „w odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń sądowych, stwierdzić należy, iż zapadły one w indywidualnych sprawach i co do zasady wiążą stronę postępowania w konkretnej sprawie”.

Podatnik ma jednak szansę na obronę swoich argumentów przed sądem. Są na to duże szanse (patrz ramka). Sądy administracyjne są bowiem przychylne podatnikom.

[ramka][b]Jak orzekały do tej pory sądy[/b]

- „Ustawodawca położył nacisk na stan cywilny i formalne związki kobiety i mężczyzny, nie zaś na rzeczywiste relacje międzyludzkie. Gdyby tak było, należałoby badać każdorazowo związki faktyczne

– dzieci – rodzice – dziadkowie – rodzeństwo – przyjaźnie – koleżeństwa

– związki nieformalne. A prawo podatkowe ma być czytelne i jasne dla każdego opodatkowującego się. Ponadto przepis powinien być tak skonstruowany, aby nie dawał podstaw do oszustw podatkowych, a więc tym bardziej, w przypadku tego podatku, przesłanki zwolnień podatkowych muszą być jednoznaczne. (…) Sąd orzekający w tej sprawie uważa, że interpretacja przepisu musi być jemu najbliższa i nie może zawierać elementów pozaprawnych.

Stąd samoistność w znaczeniu potocznym to życie bez innej osoby, a samotny na tle art. 6 u.p.d.o.f. to matka lub ojciec danego dziecka bez męża lub żony. I tak to należy traktować, na tle tego podatku. Organy podatkowe, tak jak i sądy nie mogą dokonywać nadinterpretacji przepisów nawet zasadnej społecznie” – [b]wyrok WSA w Warszawie z 25 lutego 2009 r. (III SA/Wa 2498/08)[/b].