Chcesz odliczać straty, załóż grupę kapitałową

Przepisy przewidują bowiem liczne warunki, które trzeba spełniać przy tworzeniu i podczas funkcjonowania grupy.

[srodtytul]Wspólne rozliczenie z fiskusem...[/srodtytul]

Podatnikiem CIT może być również grupa co najmniej dwóch spółek kapitałowych. Jest to tzw. podatkowa grupa kapitałowa (PGK). W PGK spółki ustalają wspólną podstawę opodatkowania, co może zmniejszyć ich łączne obciążenia (i dzięki temu poprawić płynność finansową). Obciążony 19-proc. CIT jest zasadniczo osiągnięty w roku podatkowym dochód grupy, tzn. nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat (art. 7a ust. 1 ustawy o CIT).

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka z o.o. Alfa jest 100-proc. udziałowcem spółek z o.o. Beta i Gamma. Spółki Alfa i Beta osiągnęły w 2008 r. odpowiednio 10 mln zł i 4 mln zł dochodu, natomiast spółka Gamma poniosła stratę podatkową w wysokości 6 mln zł. Tak więc za 2008 r. spółka Alfa zapłaci 1,9 mln zł, a spółka Beta 760 tys. zł CIT. Z kolei straty spółki Gamma będą mogły zostać rozliczone z ewentualnymi dochodami osiągniętymi w przyszłych latach. Łączne obciążenie podatkowe grupy spółek w 2008 r. wynosi zatem 2,66 mln zł.

Jeżeli w 2008 r. spółki z o.o. Alfa, Beta i Gamma tworzyłyby podatkową grupę kapitałową, to wspólna podstawa opodatkowania wyniosłaby 8 mln zł. Obciążenie podatkowe to 1,52 mln zł. Działalność w ramach PGK prowadzi zatem do zmniejszenia łącznych obciążeń podatkowych grupy w danym roku w porównaniu z odrębnym dla każdej spółki ustalaniem podstawy opodatkowania.[/ramka]

[srodtytul]...są też inne korzyści…[/srodtytul]

W PGK nie występuje ryzyko szacowania dochodów przez organy podatkowe z powodu nierynkowych warunków transakcji ustalonych między spółkami. W transakcjach wewnątrz PGK można bowiem stosować ceny rozliczeniowe odbiegające od warunków rynkowych (art.11 ust. 8 ustawy o CIT). Ułatwieniem jest również brak obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowych w rozumieniu art. 9a ustawy o CIT dla transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Dodatkowo wartość darowizny po stronie spółki przekazującej ją innej spółce z PGK jest kosztem uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT).

[srodtytul]...ale i surowe rygory [/srodtytul]

Musimy jednak pamiętać o rygorach związanych z funkcjonowaniem PGK, np. w zakresie powiązań kapitałowych między spółkami, braku zaległości podatkowych poszczególnych spółek oraz obowiązku uzyskiwania za każdy rok podatkowy udziału dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 3 proc. (patrz ramka). Ponadto wszystkie spółki wchodzące w skład PGK odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku dochodowego należnego za okres obowiązywania umowy. Te restrykcyjne regulacje powodują, że tworzenie PGK nie cieszy się popularnością wśród przedsiębiorców.

Aby PGK mogła korzystać z przywilejów, musi spełniać ustawowe warunki przez cały okres umowy. Jeśli którykolwiek z nich zostanie naruszony, spółki tracą status PGK. Wiąże się to z zakończeniem roku podatkowego PGK (art. 1a ust. 10 ustawy o CIT).

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółki z o.o. Alfa, Beta i Gamma utworzyły podatkową grupę kapitałową. W związku z przymusowym umorzeniem udziałów doszło do obniżenia przeciętnego kapitału zakładowego przypadającego na jedną spółkę poniżej 1 mln zł. W dniu, w którym to nastąpiło, PGK traci status podatnika i kończy rok podatkowy.[/ramka]

[srodtytul]Rozliczanie strat w innych wariantach[/srodtytul]

Alternatywnym rozwiązaniem dla PGK może być utworzenie spółki handlowej z wyodrębnionymi organizacyjnie zakładami (oddziałami), które mogą sporządzać samodzielnie sprawozdanie finansowe. Podatnikiem jest wtedy wielozakładowa spółka kapitałowa (względnie wspólnicy spółki osobowej). Stworzenie takiej struktury nastąpi poprzez odpowiednie działania restrukturyzacyjne, takie chociażby, jak łączenie spółek czy wniesienie aportów (szerzej np. w DF z 15 stycznia 2009 r., „[link=http://www.rp.pl/artykul/248268.html]Chcesz rozliczyć własną stratę, przejmij dochodową firmę[/link]”). Cel polegający na rozliczaniu strat można również osiągnąć przez tworzenie spółek celowych w formie spółek osobowych.

[ramka][b]Przykład [/b]

Spółka z o.o. Alfa jest wspólnikiem spółek komandytowych A, B i C. Alfa ma status komplementariusza – wspólnika aktywnego ponoszącego nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Komplementariusz uczestniczy w zyskach i stratach spółek komandytowych. Może więc kompensować dochody i straty wynikające z udziału w nich. [/ramka]

[i]Autorzy są doradcami podatkowymi w Roedl, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz Kancelaria Prawna sp.k.[/i]

[ramka][b]Trzeba spełnić sporo warunków [/b]

PGK tworzą co najmniej dwie powiązane kapitałowo spółki. Uważane są za jednego podatnika CIT, ale muszą spełnić wiele warunków, w szczególności:

- PGK mogą założyć wyłącznie spółki kapitałowe, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

– przeciętny kapitał zakładowy, po dokonaniu określonych korekt, przypadający na każdą z tych spółek wynosi nie mniej niż 1 mln zł,

– jedna ze spółek (dominująca) posiada bezpośredni 95-proc. udział w kapitale zakładowym pozostałych spółek (zależnych),

– spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym innych spółek tworzących grupę,

– w spółkach tych nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa,

- spółka dominująca i spółki zależne zawarły, w formie aktu notarialnego, umowę o utworzeniu, na okres przynajmniej trzech lat podatkowych, PGK i umowa ta została zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego,

- po utworzeniu PGK spółki będą spełniały warunki co do minimalnego udziału dominującej w kapitale zależnych (95 proc.), wysokości przeciętnego kapitału zakładowego (1 mln zł), nie korzystają ze zwolnień od podatku dochodowego na podstawie odrębnych ustaw (np. nie prowadzą działalności w specjalnej strefie ekonomicznej) oraz nie przeprowadzają transakcji z innymi niż wchodzące w skład PGK podmiotami powiązanymi,